Trong công viên Hoàng Văn Thụ (Q.Tân Bình, TP.HCM) có một cái hồ lớn, nhưng qua nhiều mùa mưa vẫn chưa bao giờ thấy đầy nước. Dù vậy, tại đây dự kiến sẽ xây thêm một hồ điều tiết ngầm để chứa nước, chống ngập.
|
Những hồ có sức chứa lớn như hồ Hoàng Văn Thụ, hồ Văn Thánh chưa được kết nối, để điều tiết chống ngập - Ảnh: TNĐT |
Không muốn đưa nước vào hồ
Sau những cơn mưa cuối tháng Bảy và đầu tháng Tám, theo ghi nhận của chúng tôi, mực nước ở hồ Hoàng Văn Thụ vẫn rất thấp. Hồ chỉ có một cửa van đóng mở để kết nối với hệ thống cống thoát nước bên ngoài. Song, tấm van này bị gỉ sét nặng và có dấu hiệu gần như không được vận hành để kết nối với hệ thống cống thoát nước xung quanh.
Trao đổi với chúng tôi, một lãnh đạo của Công ty TNHH MTV Thoát nước đô thị TP.HCM (viết tắt: Công ty Thoát nước đô thị) cho biết, theo tính toán sơ bộ do các kỹ sư của công ty thực hiện, hồ Hoàng Văn Thụ có độ sâu khoảng 4-5m, lượng nước chứa hơn 35.000m3.
“Trước đây, công ty có đề xuất nên kết nối hồ với hệ thống cống bên ngoài để khi nào mưa lớn, hệ thống cống thoát nước quá tải thì đưa nước ngoài đường vào trong hồ để chống ngập. Song, phương án này chưa được thực hiện. Hiện nay, hồ chủ yếu dùng để tạo cảnh quan, chưa có chức năng điều tiết nước mưa, góp phần chống ngập cho khu vực xung quanh”, vị này cho biết thêm.
Ngoài hồ Hoàng Văn Thụ, khu vực nội thành TP.HCM hiện có nhiều hồ chứa cũng chưa được kết nối để chống ngập như hồ trong công viên Lê Thị Riêng (Q.10, TP.HCM), hồ trong Khu du lịch Đầm Sen, hồ Văn Thánh (Q.Bình Thạnh), hồ trong công viên Phú Lâm (Q.6), hồ Song Tân (Q. 7), hồ Kỳ Hòa...
Theo tính toán của Công ty Thoát nước đô thị, những hồ có dung tích lớn như hồ Hoàng Văn Thụ, hồ Văn Thánh (có sức chứa khoảng 40.000m3), hồ Kỳ Hòa (có sức chứa hơn 6.400m3)...
“Những hồ còn lại, công ty chưa tính khả năng chứa nước, nhưng nhìn vào diện tích từ hình chụp trên Google Maps, có thể nhận thấy những hồ còn lại có diện tích cũng khá lớn”, một kỹ sư của Công ty Thoát nước đô thị nhận định thêm.
|
Hồ Hoàng Văn Thụ hiện chưa được kết nối để điều tiết chống ngập. Dự tính tại đây còn xây thêm hồ ngầm |
Theo khảo sát của Công ty Thoát nước đô thị, trong các hồ chứa nước hiện hữu ở TP.HCM, có rất nhiều hồ nằm ở vị trí khá thuận lợi để kết nối chống ngập, nhưng chưa thực hiện được.
“Gần đây nhất, công ty đề xuất kết nối hồ Hương Tràm ở Q.7 để chống ngập cho khu vực lân cận nhưng đề xuất này không được đơn vị quản lý hồ chấp thuận. Nhiều hồ còn lại cũng vậy, đơn vị quản lý hồ không muốn đưa nước bên ngoài vào”, ông Diệp Nguyên Thịnh, Phó giám đốc Công ty Thoát nước đô thị cho hay.
Tốn hàng trăm tỷ xây hồ mới
Trong khi nhiều hồ nước có sẵn không được kết nối chống ngập, TP.HCM lại phải đầu tư những khoản tiền khổng lồ để thực hiện các hồ điều tiết mới. Cụ thể, trong giai đoạn từ nay đến năm 2020, TP.HCM sẽ xây dựng ba hồ điều tiết chống ngập với tổng kinh phí gần 950 tỷ đồng.
Cụ thể, gồm: hồ điều tiết Gò Dưa (95ha tại Q.Thủ Đức, tổng mức đầu tư 600 tỷ đồng), hồ điều tiết Bàu Cát (0,4ha tại Q.Tân Bình, tổng mức đầu tư 50 tỷ đồng) và hồ điều tiết Khánh Hội (4,8ha tại Q.4, tổng mức đầu tư 300 tỷ đồng).
Xây hồ ngầm ngay nơi hồ hở đang bỏ không
Theo đề xuất của Trung tâm Chống ngập (đã được UBND TP.HCM chấp thuận về chủ trương), từ nay đến năm 2020 thành phố cần phải xây 7 hồ chứa nước với dung tích từ 1.500 - 20.000m3, tổng kinh phí lên đến hơn 475 tỷ đồng. Trong đó, có 6 hồ điều tiết ngầm, chủ yếu xây ở khu vực nội thành.
Hồ ngầm lớn nhất dự kiến được xây dựng tại công viên Làng Hoa Gò Vấp, có dung tích 20.000m3. Hồ lớn thứ hai được làm tại công viên Hoàng Văn Thụ với dung tích khoảng 5.000m3. Đây là nơi đã có hồ hở và hiện hồ này chưa được đấu nối để điều tiết chống ngập.
Các hồ ngầm còn lại, phần lớn cho dung tích rất nhỏ, dung tích khoảng từ 1.500 - 2.000m3. Hiện TP.HCM có một hồ ngầm xây dựng thí điểm tại đường Võ Văn Ngân (Q.Thủ Đức). Tuy nhiên, hồ này có dung tích rất nhỏ, chỉ chứa được khoảng 100m3.
|
Trao đổi với phóng viên Báo Phụ Nữ TP.HCM, nhiều chuyên gia chống ngập cho rằng, cần phải khảo sát, đánh giá đầy đủ về khả năng điều tiết nước chống ngập đối với các hồ hiện hữu rồi mới tính đến phương án làm hồ điều tiết mới.
“Tại sao thành phố đã có nhiều hồ chứa nhưng không kết nối chống ngập mà lại tiêu tốn những khoản tiền khổng lồ để xây dựng hồ điều tiết mới? Tôi cho rằng, cần phải tổ chức phản biện kỹ về việc xây dựng hồ điều tiết. Nếu không sẽ dẫn đến tình trạng hồ mới không những không đạt được hiệu quả chống ngập mà còn là nơi tích tụ ô nhiễm vì hiện nay hệ thống cống thoát nước của thành phố chứa nước mưa và nước thải chung”, một chuyên gia lập luận.
Vì sao các hồ chứa nước có sẵn ở địa bàn TP.HCM lại không được kết nối với hệ thống thoát nước bên ngoài để chống ngập? Ông Nguyễn Hoàng Anh Dũng - nguyên Phó giám đốc Trung tâm Chống ngập TP.HCM (đơn vị này hiện đã bị chia tách sáp nhập về các đơn vị khác) giải thích: “Nhiều đơn vị quản lý hồ không cho đấu nối đưa nước cống vào vì nước cống ở TP.HCM chứa cả nước mưa lẫn nước thải nên đưa vào hồ sẽ gây ô nhiễm. Do đó, hiện nay, với những hồ chứa nước hiện hữu, nhất là những địa điểm phục vụ du lịch, tham quan, giải trí, hồ ở đây chỉ có chức năng tạo cảnh quan, chưa kết nối điều tiết, chống ngập”.
|
Hồ Hoàng Văn Thụ hiện chưa được kết nối để điều tiết chống ngập. Dự tính tại đây còn xây thêm hồ ngầm |
Nếu đưa nước từ hệ thống cống vào hồ sẽ gây ô nhiễm, vậy khi thành phố xây dựng nhiều hồ điều tiết chống ngập thì có xảy ra tình trạng ô nhiễm này không? Chúng tôi tiếp tục đặt câu hỏi. Ông Dũng nói: “Với các hồ điều tiết mới, khi xây dựng hệ thống cống bao sẽ thiết kế tách nước mưa và nước thải riêng. Nói dễ hình dung là nước từ hệ thống cống đưa về hồ điều tiết chỉ là nước mưa, không có nước thải nên sẽ không xảy ra tình trạng ô nhiễm”.
Trung Thanh - Hoàng Nhiên
Nhiều băn khoăn về hồ ngầm chống ngập
Về chủ trương xây dựng nhiều hồ điều tiết ngầm, chống ngập cho TP.HCM, trao đổi với chúng tôi, nhiều chuyên gia về lĩnh vực này bày tỏ băn khoăn tính hiệu quả vì cho rằng hồ ngầm có dung tích hạn chế, khả năng trữ nước không đáng kể.
“Theo danh sách các hồ ngầm do Trung tâm Chống ngập TP.HCM đề xuất, hồ lớn nhất chỉ có dung tích 20.000m3, loại nhỏ chỉ khoảng 1.500m3, khả năng chứa nước để góp phần chống ngập rất hạn chế. Trong khi đó, số tiền đầu tư xây hồ lại khá cao, ước tính chi phí xây dựng mỗi hồ ngầm lên đến cả trăm tỷ đồng” - một chuyên gia phân tích.
Riêng đối với đề xuất xây hồ ngầm chống ngập cho đường Nguyễn Văn Quá (khu vực bị ngập nặng đã được lắp cống và nâng đường với kinh phí hơn 160 tỷ đồng), trong một lần trao đổi với chúng tôi, ông Hồ Long Phi - nguyên Viện trưởng Viện Quản lý tài nguyên nước và biến đổi khí hậu, thuộc Đại học Quốc gia TP.HCM - cho rằng, trước hết, cần phải xem xét sự cần thiết của công trình này rồi mới xét đến hiệu quả: “Đầu tiên, phải đánh giá đầy đủ nguyên nhân ngập đường Nguyễn Văn Quá. Nếu do chưa kết nối với cửa xả thì phải tìm cách thực hiện cho xong hạng mục này vì đây là điều bắt buộc, trước sau gì cũng phải thực hiện. Khi đã thực hiện rồi mà đường vẫn bị ngập, mới tính đến phương án khác. Hồ ngầm có hiệu quả nhất định về chống ngập nhưng chỉ là giải pháp bổ sung, không phải giải pháp chính để chống ngập”.
Theo nguồn tin của Báo Phụ Nữ TP.HCM, trong các hồ ngầm được đề xuất xây dựng từ nay đến năm 2020, vị trí hồ ngầm dự kiến xây ở công viên Hoàng Văn Thụ (Q.Tân Bình) hiện chưa được sự chấp thuận của UBND Q.Tân Bình. Trước đó, dự án xây hồ ngầm ở công viên Bàu Cát (Q.Tân Bình) cũng không được UBND Q.Tân Bình đồng ý. Trong nhiều văn bản gửi UBND TP.HCM, UBND Q.Tân Bình cho rằng, xây hồ ngầm trong công viên Bàu Cát là không cần thiết.
|