Chính phủ Mỹ đóng cửa: 'Khủng hoảng đến thật rồi!'

Người dân Mỹ xếp hàng chờ nhận bữa ăn từ thiện của World Central Kitchen

Nỗi lo vô gia cư

Hồi đầu tháng 12/2018, Ramona Wormley-Mitsis (38 tuổi) - một người vô gia cư sống vất vưởng ở khu Fall River, tiểu bang Massachusetts - nhận được tin, chị được chính quyền đồng ý cho thuê một căn nhà 3 phòng ngủ, khép lại những ngày tháng phải cùng hai đứa con trai tự kỷ lang thang ngoài đường. Chỉ vài ngày sau đó, giấc mơ của Ramona tan tành khi Bộ Nhà ở và phát triển đô thị (nơi xúc tiến cho chị thuê nhà) ngừng hoạt động, vì chính phủ đóng cửa.

Với Ramona, đây quả là ác mộng, vì không ai biết chuyện chị được thuê nhà có tiếp tục hay có bị điều chỉnh gì không. Chắc chắn là khi hoạt động trở lại, các cơ quan của chính phủ Mỹ sẽ phải ưu tiên thanh toán nợ lương cho nhân viên, rồi mới tính đến chuyện dừng hay tiếp tục những dự án dở dang.

Đóng cửa chính phủ cũng là mối lo của những người nhận hỗ trợ từ các tổ chức phi lợi nhuận. Nhiều tổ chức phi lợi nhuận ra đời với sứ mệnh kết nối, nhằm san sẻ khó khăn với người thuê nhà có thu nhập thấp, nay cũng lâm vào cảnh bế tắc, vì họ chẳng thể yêu cầu Bộ Nhà ở và phát triển đô thị bơm tiền, sau khi các khoản chi từ bộ này bị cắt từ ngày 1/1. Nhiều người đang có nhà ở, từ đầu tháng Hai tới, có thể đối mặt với cảnh màn trời chiếu đất, vì khoản hỗ trợ thuê nhà sẽ bị cắt, do tiền đã cạn.

Chị Amanda Neeley, đang sống trong căn nhà 3 phòng ngủ cùng mẹ và con gái, nói với New York Times rằng, chị không biết sẽ phải xoay xở thế nào. Tiền thuê căn nhà chị đang ở mỗi tháng là 505 USD và nhờ có hỗ trợ nên chị chỉ phải trả 110 USD. Từ tháng Hai, Amanda phải trả 100% tiền thuê nhà hoặc trở thành người vô gia cư. Amanda chia sẻ: “Điều này khiến chúng tôi hoang mang và tổn thương. Cuộc sống đang rất bình thường, rồi đến một ngày, họ quyết định đóng cửa chính phủ”.

Thời điểm tỷ phú Donald Trump nhậm chức Tổng thống Mỹ hai năm trước, những giọt nước mắt bàng hoàng rơi xuống chính là của người vô gia cư, người lao động nghèo. Giờ đây, ác mộng đã bắt đầu. Sinclair-Smith - Giám đốc chương trình Chung tay vì cộng đồng người vô gia cư Montgomery - nói: “Khủng hoảng đến thật rồi”. Điều khiến chị Sinclair-Smith đau đớn nhất là hằng ngày phải đối diện với những gương mặt thiểu não, tuyệt vọng, vì không biết số phận mình sẽ ra sao. Điều duy nhất Sinclair-Smith có thể làm lúc này là kêu gọi bạn bè dành sự quan tâm, hỗ trợ ít tiền, để người vô gia cư chống chọi với giai đoạn khó khăn.

Từ Indiana đến Kentucky, Texas, Arkansas, California, New Jersey, tình trạng lo lắng vì thiếu tiền cho hoạt động hỗ trợ người vô gia cư vì hoàn cảnh khó khăn hay những người đến lánh nạn bởi bạo lực gia đình đang ngày càng “tăng nhiệt”. Nhân viên các tổ chức phi lợi nhuận cũng đối mặt với việc không có thu nhập, làm việc không lương hoặc chấp nhận nghỉ việc. Riêng Bộ Nhà ở và phát triển đô thị mất 95% nhân sự, công việc chất chồng mà không biết phải gỡ rối từ đâu.

Không ai chịu nhượng bộ

Không chỉ nơi ở, người yếu thế ở Mỹ còn phải đối diện với cuộc sống tối tăm phía trước. Chương trình Hỗ trợ dinh dưỡng bổ sung do Bộ Nông nghiệp Mỹ quản lý, vốn cung cấp tem phiếu thực phẩm cho 40 triệu người nghèo ở Mỹ, cũng vừa ra thông báo sẽ cạn kiệt tài chính từ đầu tháng Ba tới. Nhiều khả năng, chương trình trên sẽ phải chấm dứt. Chương trình hỗ trợ tạm thời các gia đình khó khăn của Bộ Sức khỏe và Dịch vụ con người cũng khó lòng tiếp tục hoạt động vì không được chuyển ngân sách 16,5 tỷ USD.

Một trong những hình ảnh gây chú ý nhất những ngày qua là cảnh hàng dài người chờ nhận bữa ăn miễn phí do tổ chức World Central Kitchen phân phát. Trong số đó, có hàng trăm nhân viên chính phủ; có người mang theo cả con nhỏ, lặng lẽ chờ đến lượt, trong điều kiện thời tiết vô cùng khắc nghiệt. Đáng chú ý là địa điểm phát thức ăn nằm ngay khu vực Nhà Trắng và đồi Capitol - nơi tọa lạc của tòa nhà Quốc hội Mỹ, cũng là nơi Tổng thống Trump và Quốc hội vẫn đang “mặc cả” với nhau. Chính phủ Mỹ bắt đầu đóng cửa một phần sau khi Thượng viện Mỹ từ chối thông qua dự luật chi tiêu mới, trong đó có khoản ngân sách 5 tỷ USD để xây tường ngăn biên giới Mexico. Chính bất đồng chưa thể giải quyết đã dẫn đến việc Chính phủ Mỹ phải đóng cửa trong thời gian kỷ lục.

Tổng thống Trump từng thẳng thừng nói chính phủ có thể đóng cửa… vài năm, cho đến khi nào Quốc hội thông qua khoản chi 5,7 tỷ USD để xây bức tường biên giới. Theo ước tính sơ bộ từ các chuyên gia kinh tế, chia sẻ trên tờ CBS, số tiền thiệt hại một tháng qua có thể đã vượt quá con số 5,7 tỷ USD. 

Thiên Như