Chiến thắng vượt trội của phái nữ tại phòng vé Hollywood

Điều này đồng nghĩa, trong tương lai, phụ nữ sẽ có nhiều cơ hội xuất hiện trên màn ảnh cũng như sau màn ảnh ở các vai trò đạo diễn, quay phim, dựng phim, âm nhạc…

Chiến thắng đáng gờm về mặt doanh thu

Tờ Indiewire dẫn nghiên cứu của USC Annenberg Inclusion Initiative (trực thuộc ĐH Nam California), trong năm 2018 phụ nữ là nhân vật chính hoặc đồng diễn trong 40/100 phim có doanh thu cao nhất tại Hollywood. Điều này đánh dấu tỷ lệ nữ giới tham gia vào ngành công nghiệp phim ảnh cao nhất trong 12 năm qua và tăng 8 phim so với năm 2017. Đồng nghĩa, các hãng phim, nhà sản xuất giờ đây đã nhìn phụ nữ bằng con mắt khác. 

Đặc biệt hơn trong chiến thắng này, có sự góp mặt của nhiều phụ nữ gốc Á, gốc Phi, tạo nên sự đa dạng trên phim ảnh- điều mà bấy lâu luôn được các nhóm thiểu số nói chung và phụ nữ nói riêng đấu tranh. Ba cái tên lọt top doanh thu phòng vé 2018 với sự tham gia mạnh mẽ từ phái nữ và có sức lan tỏa toàn thế giới gồm: Black Panther (1,334 tỷ USD so với kinh phí 200 triệu USD), A Quiet Place (340,9 triệu USD, kinh phí 17 triệu USD) và Crazy Rich Asians (238,5 triệu USD, kinh phí 30 triệu USD) chính là minh chứng sống động cho lập luận vừa đưa ra.

Crazy Rich Asians - phim mà ở đó phụ nữ châu Á đương đại hiện lên sống động, chân thực và đầy cuốn hút.

Thành công này nối tiếp thắng lợi vang dội từ phòng vé 2017 với bộ ba phim có nhân vật nữ là chủ đạo là Wonder Women (kinh phí 149 triệu USD, thu về gần 822 triệu USD toàn cầu), Star Wars: The Last Jedi và Beauty and the Beast. Tất cả đủ nói lên sức công phá mạnh mẽ của phụ nữ trong điện ảnh. Đó không còn là sự ưu ái, đặc quyền của công chúng vì giới tính mà là khẳng định đanh thép: phụ nữ vẫn có thể kiếm tiền, làm siêu anh hùng, giải cứu thế giới, đảm nhận những vị trí mà không lép vế so với nam giới.

Chiến thắng của Wonder Woman không chỉ vực dậy vũ trụ điện ảnh DCEU đang trên bờ vực thê thảm mà còn mở đường đưa Patty Jenkins và Gal Gadot trở thành nữ đạo diễn, diễn viên sở hữu thù lao cao nhất nhì hiện nay ở Hollywood, đặc biệt là lĩnh vực phim anh hùng. Trước đó, Sofia Coppola, Kathryn Begelow, Jane Campion hay Lina Wertmüller - đều là những tên tuổi đáng ngưỡng mộ của điện ảnh Hollywood nói riêng và điện ảnh thế giới nói chung nhưng việc một nữ đạo diễn được giao cầm trịch một tác phẩm điện ảnh thương mại gần như rất ít ỏi. Hai cái tên được biết đến nhiều nhất ở phương diện phòng vé là Anne Fletcher - gắn liền với Step Up (2006), 27 Dresses (2008), The Proposal (2009) và The Guilt Trip (2012) - tổng doanh thu 975 triệu USD toàn cầu. Người còn lại là Catherine Hardwicke, nữ đạo diễn của Twilight (2008), Red Riding Hood (2011). 

Không còn gắn liền với hình ảnh nô lệ, những người phụ nữ da đen trong Black Panther là những nữ chiến binh xinh đẹp, mạnh mẽ và anh dũng.

Với tác phẩm bom tấn, kinh phí khủng càng vắng bóng dáng nữ, đơn giản, thế giới ấy thuộc về nam giới. Phụ nữ chỉ xuất hiện trên phim bằng những tiếng nói yếu ớt, còn cơ hội đến với đạo diễn nữ chỉ nhỏ giọt. Đau lòng nhất là trường hợp của Sam Taylor-Johnson, sự nghiệp tuột dốc không phanh khi bà nhận lời làm đạo diễn Fifty Shades of Grey (2015) dù phim hốt bạc doanh thu phòng vé.

Phụ nữ được trao cơ hội nhiều hơn, đa dạng hơn

Mặc dù diễn viên nữ da trắng vẫn chiếm số lượng đông đảo hơn diễn viên nữ da màu thì nghiên cứu vẫn chỉ ra tình hình đang dần được cải thiện. 28 trong số 100 phim doanh thu cao nhất 2018 có một vai nữ chính hoặc nữ đồng diễn - tăng 15 phim so với năm 2007. Nghiên cứu cũng chỉ ra cụ thể rằng, năm 2017 có 5 diễn viên nữ da đen hoặc người Mỹ gốc Phi đóng chính hoặc đồng diễn, 3 nữ diễn viên đa chủng tộc có vai chính hoặc đồng diễn, 2 Tây Ban Nha hoặc Latin và 1 người Mỹ gốc Á.

Con số này còn được cải thiện với các nữ diễn viên lớn tuổi nhờ các bộ phim như Ocean’s 8, Halloween hay Widows. 11 trong số 100 phim có doanh thu hàng đầu Hollywood trong năm 2018 có nữ đóng chính hoặc nữ đồng diễn từ 45 tuổi trở lên - gần như gấp đôi so với năm 2017.

Widows - một phim tràn đầy nữ tính và đời thường với những người phụ nữ yếu đuối nương tựa vào nhau.

Ở mặt trận sản xuất, tức đằng sau máy quay, nữ giới làm đạo diễn, biên kịch, quay phim, dựng phim, thiết kế bối cảnh bắt đầu tăng dần về số lượng và cả chất lượng. Nó không còn là những bộ phim đậm đặc nữ quyền như Norma Rae (1979), The Beguiled (2017) hay những đề tài chiến tranh, đầy gian khổ mà còn là những cuốn phim đời thường, giản dị như Lady Bird (2018).

Nghiên cứu của USC còn chỉ ra rằng trong số 7 hãng phim lớn thì có ít nhất một phụ nữ da màu đóng chính trong các phim của hãng. Trong 12 năm qua, Universal và Sony đã sản xuất nhiều nhất số lượng phim có sự tham gia của phụ nữ. 

Lady Bird - cuốn phim xoay quanh mối quan hệ mẹ con với ê-kíp thực hiện hoàn toàn là nữ giới. Trong ảnh là diễn viên Saoirse Ronan và nữ đạo diễn Greta Gerwig.

Tiến sĩ Stacy L. Smith, người sáng lập và điều hành USC Annenberg Inclusion Initiative, cho biết: “Năm 2018 mang đến hy vọng các thành viên trong ngành giải trí đã nỗ lực hành động, tạo ra những bộ phim có nội dung tốt hơn, phản chiếu thế giới mà chúng ta đang sống. Và doanh thu phòng vé dường như đã tưởng thưởng cho họ vì điều đó”. Ông nhấn mạnh: “Dữ liệu thống kê còn cho thấy, hoàn toàn có thể thay đổi những thứ đã được định đoạt, các công ty, nhà sản xuất không nên tự mãn mà cần tiếp tục với những tiến bộ đã đạt được, không chỉ trong năm 2019 mà còn trong những năm tới”.

Rõ ràng, tiếng nói và những cuộc đấu tranh của phụ nữ đang mang về cho họ những chiến thắng giòn giã và ấn tượng tại phòng vé Hollywood. Đó là kết quả của sự đồng lòng, chung sức và không ngừng lao động, nỗ lực vượt qua những rào cản giới tính và trở ngại của bản thân.

Lê Phan