Chiếc quạt tay ngày nóng nực mất điện

Trưa, cả nhà đang ngủ thì mất điện. Căn phòng máy lạnh đang mát rượi bỗng trở nên ngột ngạt, tôi vội dậy mở tung các cánh cửa. Nóng quá. Con bé lên năm đang ngủ say bắt đầu lăn qua lăn lại, bứt rứt. Vợ tôi vội vàng chạy đi kiếm cái quạt giấy, nhưng tìm mãi không có đành quơ vội tờ báo quạt cho con. Phần nóng không ngủ được, phần nhìn thấy cảnh vợ mồ hôi đầm đìa quạt cho con, tôi bỗng nhớ chuyện xưa…

Ngày xửa ngày xưa của tôi là lúc điều hòa chưa có mà quạt máy cũng không. Lúc đó tôi cũng bằng tuổi con bây giờ… Đêm còn thắp đèn dầu và tắt đèn đi ngủ từ sớm. Nhưng ngày đó cây cối nhiều nên còn mát rượi ngọn gió trời. Những hôm đứng gió thì đã có ngọn gió từ tay bà quạt cho tôi ngon giấc.

Tôi không có ý viết lại lịch sử của cây quạt bởi tôi cũng không biết ai là người đầu tiên phát minh ra cây quạt và lịch sử cây quạt đã trải qua bao nhiêu năm rồi. Chỉ là cái tờ báo - quạt trưa nay đã gợi biết bao điều mà lâu nay tôi đã lãng quên.

Thằng Bờm có cái quạt mo… Tuổi thơ tôi gắn liền cái quạt được làm bằng mo cau. Này nhé, tàu cau héo rơi xuống, ba tôi khéo léo cắt phần bẹ ra hình cái quạt, thế là đã có một cái quạt. Quạt mo dẻo và bền, lắm gió. Mỗi khi uống trà, ba tôi cứ cầm quạt mo phe phẩy. Không biết có cái thú gì không, nhưng mỗi lần như vậy, trông sắc diện của ba bình lặng như mặt nước hồ thu. Và tôi cũng hiểu ba hơn, được ba dạy dỗ nhiều hơn qua những lần như vậy. 

Cùng với quạt mo là quạt nan, được đan bằng những thanh tre vót mỏng. Quạt nan thường được dùng để quạt bếp, quạt cho đỏ rực than hồng, cho con cá rô nướng cháy xèo xèo trên bếp lửa tỏa mùi thơm khiến mấy anh chị em tôi thèm nhỏ dãi.

Nhưng tôi nhớ nhất là quạt lá. Chiếc quạt được đan đơn giản mà rất khéo, màu trắng mềm mại. Từ cánh quạt này, mẹ đưa tôi vào giấc ngủ tuổi thơ… Những đêm mùa hạ, trăng tỏa ánh sáng mát rượi yên bình lên mái nhà tranh, tôi chìm trong thế giới của những câu chuyện cổ tích, trong khi mắt ríu lại từ ngọn gió mát rượi tình yêu thương của mẹ…

Ngày ấy xa lắm rồi… Bây giờ chẳng mấy ai dùng quạt tay nữa. Nhưng mỗi khi mất điện, chẳng hạn như trưa nay, mới thấy cuộc sống tiện nghi hình như vẫn còn thiếu một cái gì… Tiện nghi trong cuộc sống hiện đại đã tạo nên những khoảng không gian riêng và điều đó vô tình khiến chúng ta xao nhãng nhiều thứ. Ngày đi làm, tối về cơm nước xong là lướt web, lướt Facebook tán gẫu với bạn bè… Tôi không biết hình ảnh của mình trong các con như thế nào, chắc chắn không phải câu chuyện bên bàn trà hay những đêm hè nằm quạt cho con với khuyên nhủ tỉ tê, để nhờ đó mà cha con, vợ chồng gần gũi nhau hơn.

Thật ra thì cuộc sống gia đình vẫn cứ trôi đi. Chỉ hôm nay, khi một chút tiện nghi hiện đại ngừng lại, tôi mới giật mình thấy hình ảnh vợ đẫm mồ hôi lưng áo ngồi quạt cho con và nhìn nhóc con đầy trìu mến. Lòng tôi trào dâng một cảm giác yêu thương và biết ơn. 

Quốc Đại