Chi tiền mua cả thảo dược trị sỏi thận giải độc sau Tết

Sau Tết Nguyên đán, các tiệm thuốc Đông y ở TP.HCM tấp nập khách đến mua các loại thảo dược về giải độc cơ thể (giải độc gan, thận, máu…). 

Tại một tiệm thuốc Đông y trên đường Hải Thượng Lãn Ông (quận 5), chúng tôi được nghe một khách hàng nữ đến đòi mua 10 kg lá phan tả diệp.

Chị nói: “Tôi nghe đồn lá này giải độc gan, máu rất hay, mỗi lần giải độc cần kéo dài cả tuần, đúng không?”.

Người bán hàng phụ họa ngay: “Phan tả diệp giải độc là nhất! Sau Tết khách đến chỗ tôi mua loại này rất nhiều. Giải độc xong là cơ thể khỏe ra liền. Mấy ngày Tết ăn uống vô tội vạ bị táo bón thì dùng loại này rất tốt”.

Thuốc giải độc được đựng trong bao tải, chất đống trên vỉa hè, vô tư phơi nắng mưa bụi đường.

Một số khách đang có mặt, nghe câu chuyện nửa được nửa mất, cũng lập tức hỏi mua lá này về uống. Người bán chỉ hướng dẫn qua loa: Mỗi ngày hốt một nắm nấu nước uống để gây tiêu chảy xổ độc.

Chỉ là chuyện truyền miệng nhưng chưa đầy 10 phút, bà chủ tiệm đã bán được hơn chục ký lá này, dù giá đến 100.000 đồng/kg.

Ghé cửa hàng bên cạnh, hỏi loại thảo dược nào giúp giải độc cơ thể hiệu quả, chủ tiệm nhanh chóng đưa ra một gói thuốc trong bao ni lông, có khoảng 4-5 loại thuốc, giá 30.000 đồng/gói.

Nghe chúng tôi chỉ mua một gói, bà chủ khó chịu không muốn bán: “Mua một gói sao giải độc được, ít nhất phải 5-10 gói. Sau Tết, cơ thể nhiều chất độc nên có người còn mua 20 gói để dành uống cả tháng”.

Bà chủ tiệm bán hàng nhưng tuyệt nhiên không hề hỏi ai là người uống, người uống có bệnh lý nào không; cũng không hướng dẫn cách nấu thế nào, uống liều lượng bao nhiêu, bao lâu thì ngưng...

Theo lương y Nguyễn Đức Nghĩa - Hội Dược liệu TP.HCM phân tích, chúng tôi được biết trong gói thuốc có hoa gạo, hồ điệp, hạ khô thảo, cúc hoa, nhân trần, thông thảo, quả dứa dại, cam thảo, lá sen và lẫn vào không ít rác, lá, cây cỏ các loại. Những loại thảo dược này có dược tính thấp và chỉ được phép sử dụng trong 5-7 ngày, uống dài ngày không tốt.

Ví dụ, cam thảo có công dụng giải độc, kháng viêm, nhuận phế, bổ tỳ vị, liều dùng 2-4g/ngày nhưng chỉ dùng trong khoảng một tuần vì sử dụng lâu ngày sẽ gây phù nề, ứ nước, tăng huyết áp. Với lá sen, người bị tiêu chảy do hàn, giảm thân nhiệt, tay chân lạnh, tiểu nhiều… nếu tự ý sử dụng sẽ có hại cho cơ thể, làm bệnh càng tăng nặng.

Tại một cửa hàng khác, chúng tôi thấy một người đàn ông đang cắt củ sâm đất bán cho một khách hàng nam, cũng có nhu cầu giải độc cơ thể. Người này “bốc lên”, sâm đất giải độc gan là khỏi chê, còn tăng cường sinh lực, phục hồi sức khỏe… Với nữ, ông ta khuyên uống diệp hạ châu, giá 60.000 đồng/kg, rẻ nhưng rất hiệu quả.

Một lúc sau, ông ta chuyển hướng: “Phụ nữ không chỉ giải độc mà cần phục hồi vóc dáng nên uống các loại gây lợi tiểu”. Sau đó ông lấy bao ni lông hốt đủ loại thảo dược, mỗi thứ một ít, ra giá 30.000 đồng/gói, dặn mỗi gói nấu với bốn lít nước, uống thay nước lọc.

Dù là thuốc gây lợi tiểu nhưng người này không hề cho biết phải dùng bao nhiêu, trong thời gian bao lâu.

Nhìn số thảo dược trong bài thuốc gồm mã đề (xa tiền thảo), râu bắp (ngọc mễ tu), cỏ đồng tiền, hạ khô thảo, cành dâu (tang chi), la hán quả, cam thảo bắc, hoa sứ… lương y Nguyễn Đức Nghĩa nhận xét: "Đây là bài thuốc lợi tiểu rất mạnh để xổ sỏi thận, sỏi bàng quang, người không sỏi thì uống làm gì?

Nếu người già, người bị tiểu đêm mà uống bài thuốc này sẽ gây tiểu dẫn đến mất ngủ, mỏi mệt, hạ đường huyết, rối loạn tiêu hóa…".

Đến nhiều nhà thuốc, chúng tôi còn được hướng dẫn nên uống thảo dược dạng thực phẩm chức năng đã bào chế sẵn. Thậm chí có nhà thuốc còn bán cả thuốc giải độc do lương y của nhà thuốc tự bào chế, với các loại thảo dược như hoàng kỳ, đẳng sâm, cam thảo, cao atisô, cao bồ công anh, cao bồ bồ, tinh chất cát căn, bìm bìm… giá 120.000 đồng/hộp, ngày uống hai lần, lần hai viên.

Một điểm chung chúng tôi nhìn thấy ở nhiều cửa hàng thuốc, là chỉ những loại đắt tiền mới được người bán cất trong nhà, trong hộc tủ; còn những loại thảo dược dạng lá, hoa, cây rẻ tiền, nhất là các loại lá uống thanh nhiệt, giải độc gan chỉ được đựng trong bao tải, chất đống trên vỉa hè, vô tư phơi nắng mưa bụi đường... nhưng cả người bán lẫn người mua chẳng ai quan tâm. 

Thị trường thảo dược nói chung hiện đang bị buông lỏng, đa phần các loại thảo dược được mua bán đều không rõ ràng về nguồn gốc, không nhãn mác, thông tin sản phẩm, còn chất lượng thì không thể xác định được.

Thanh Hoa