Bộ trưởng Bộ Y tế nói gì khi để loạn giá xét nghiệm?

ĐBQH Phạm Văn Hòa bức xúc trước giá xét nghiệm nhảy múa, bản thân ông cũng vừa phải chi 440 ngàn đồng để xét nghiệm tại sân bay Tân Sơn Nhất

Sáng 10/11, Quốc hội bước vào phiên chất vấn với nhiều vấn đề sát sườn. Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long là tư lệnh ngành đầu tiên "ngồi ghế nóng".

Chất vấn Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long, nhiều ĐBQH đã truy trách nhiệm của người đứng đầu ngành khi để giá xét nghiệm "nhảy múa" trong suốt thời gian qua.

ĐBQH Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) thẳng thắn nêu vấn đề: "Việc loạn giá xét nghiệm COVID-19, có nơi thu phí tới 450.000 đồng/xét nghiệm, liệu có lợi ích nhóm trong nhập bộ test xét nghiệm hay không? Trách nhiệm của Bộ trưởng khi để giá xét nghiệm trôi nổi như thế nào". 

ĐB cũng chia sẻ, qua các phương tiện đại chúng, có tình trạng Bộ Y tế buông lỏng giá xét nghiệm. Bộ cho rằng không quản lý giá nên mỗi nơi mỗi kiểu, mỗi địa phương có giá khác nhau. "Đây là một thiếu sót, người dân rất phàn nàn việc này!", ĐB nhấn mạnh và đề nghị hiện nay, khi đã áp mức "giá trần" cho kit test xét nghiệm, phải có kiểm tra, giám sát, đặc biệt ở bộ phận tư nhân. 

"Vừa rồi tôi đi họp Quốc hội, tôi test xét nghiệm tại sân bay Tân Sơn Nhất là 440.000 đồng, đây là giá ngay ở vỉa hè của sân bay. Rõ ràng giá gấp biết bao nhiêu lần, người dân chịu chi phí đó rất thiệt thòi, rất tội nghiệp cho người dân", ông bức xúc.

Trả lời chất vấn của ĐBQH, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long cho hay, trang thiết bị y tế và sinh phẩm chẩn đoán, không thuộc mặt hàng quản lý giá. Giá cả của các loại này phụ thuộc vào từng hãng, từng nước khác nhau nên có giá khác nhau. Giá trang thiết bị y tế và sinh phẩm cũng khác nhau theo các thời điểm.

"Có thời điểm cung ít, cầu nhiều vì vậy giá thành cao hơn. Đầu năm 2020, mặt hàng khẩu trang, găng tay, máy thở… nhiều khi khan hiếm trên thị trường, đẩy giá lên cao, nhiều quốc gia tranh mua. Hiện nay, nhiều doanh nghiệp tham gia thị trường nên giá thành cũng giảm xuống", Bộ trưởng nói.

Tư lệnh ngành y tế khẳng định Bộ đã từng bước minh bạch hóa trong cung ứng trang thiết bị vật tư, sinh phẩm y tế như: yêu cầu tất cả các DN phải công khai, niêm yết giá trên cổng thông tin của Bộ Y tế. Hiện nay đã có hơn 93.000 sản phẩm đã được niêm yết để các đơn vị xây dựng kế hoạch đấu thầu, cung ứng. Bên cạnh đó, Bộ yêu cầu các doanh nghiệp tăng nguồn cung, hạ giá thành sản phẩm; tăng cường cấp phép để tạo cạnh tranh giữa các đơn vị. 

Bộ Y tế cũng tăng cường vận động, tài trợ. "Về cơ bản sử dụng các test hỗ trợ này, các địa phương có đấu thầu nhưng không nhiều", Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long giải thích. 

Sau 1/7, khi tiên lượng thị trường sôi động hơn, Bộ Y tế đã có văn bản gửi tất cả các đơn vị thuộc Bộ, địa phương thực hiện xét nghiệm theo hình thức "thực thanh, thực chi"; người dân tự nguyện xét nghiệm, chỉ được thu giá đầu vào.

"Đây là việc dẫn tới chênh lệch giá xét nghiệm. Một số đơn vị quá bận, nên tháng 9 này, khi chúng tôi thực hiện đúng yêu cầu tự thanh, tự chi, giá test chỉ được thu đúng theo đầu vào, giá đấu thầu nhưng đơn vị đã nhận lỗi, do mải mê quá nên không thực hiện được. Chúng tôi đã yêu cầu các địa phương phải nghiêm khắc nhắc nhở, chấn chỉnh các việc thu như thế này", Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long chia sẻ.

Bộ Y tế đã nhắc tất cả các cơ sở y tế không thu tiền xét nghiệm của bệnh nhân, người không có bảo hiểm y tế do ngân sách nhà nước chi trả. Bộ cũng đã có văn bản nhắc nhở địa phương, đảm bảo không có lợi ích nhóm, tiêu cực, lãng phí. Thủ tướng Chính phủ đã đưa vào thanh tra đấu thầu trang thiết bị, sinh phẩm y tế vào năm 2022.

Ngày 8/11, Chính phủ đã ban hành Nghị định Quản lý trang thiết bị y tế, gồm các điểm lớn là: minh bạch toàn bộ quá trình quản lý; chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm; phương thức quản lý phù hợp với quốc tế, đưa vào quản lý giá trang thiết bị và sinh phẩm xét nghiệm. "Chúng tôi đang trình Quốc hội để bình ổn giá mặt hàng này trong điều kiện cần thiết", Bộ trưởng thông tin thêm. 

Liên quan về tới việc sản xuất test kit xét nghiệm, Bộ Y tế cho biết đã hỗ trợ 2 đơn vị sản xuất test PCR, về cơ bản đáp ứng đủ nhu cầu trong nước. Với test nhanh kháng nguyên, hiện có 2 đơn vị sản xuất và 2 đơn vị khác đang chuyển giao công nghệ để sản xuất. Bộ Y tế đang gấp rút thúc đẩy để đảm bảo đủ sử dụng trong nước, chủ động nguồn cung ứng với test nhanh.

Các sự việc đáng tiếc không ảnh hưởng tới hoạt động toàn ngành

Bộ trưởng Bộ Y tế chia sẻ, một số bệnh viện... quá bận nên chưa "tự thanh, tự chi" theo đúng yêu cầu của Bộ

Bên cạnh giá xét nghiệm, một vấn đề được ĐBQH quan tâm là trong thời gian qua, Bộ Y tế để xảy ra nhiều vụ việc lãnh đạo các bệnh viện vi phạm trong quá trình quản lý, đấu thầu. ĐBQH Phạm Văn Hòa cho rằng, một số bác sĩ làm chuyên môn giỏi nhưng không giỏi quản lý. "Đã đến lúc tách bạch quản trị, quản lý chuyên môn riêng như một số ĐBQH đã nêu?", ĐBQH tỉnh Đồng Tháp đặt câu hỏi.

Bộ trưởng Bộ Y tế cho biết đã có nhiều thay đổi. Bộ Y tế đều đề nghị các bệnh viện có một người quản lý kinh tế, không nhất thiết chuyên ngành y mà có thể kinh tế, tài chính, kế toán. 

"Trong ngành y tế, thời gian qua có các sự việc rất đáng tiếc, do vấn đề quản lý, vấn đề cá nhân. Tuy nhiên, chúng tôi cho rằng đây là một vài trường hợp song không ảnh hưởng tới  ngành. Trong thời gian qua ngành đã rất hết sức nỗ lực cố gắng triển khai các biện pháp phòng chống dịch. Chúng tôi cho rằng, các trường hợp có sai phạm, vi phạm phải được xử lý theo quy định về mặt pháp luật".

Về quản lý về tổ chức, đối với các đơn vị sự nghiệp công, Bộ Y tế đã có quy định các đơn vị có Giám đốc, Phó giám đốc, cố gắng tách bạch người quản lý tài chính nói riêng. Tuy nhiên, một số địa phương, do có quản lý nhân sự trên địa bàn, lãnh thổ nên Bộ Y tế không chỉ đạo được. Tới đây, Bộ Y tế sẽ phối hợp với các địa phương để minh bạch hóa, làm rõ các quy định để hạn chế tối đa vấn đề sai phạm này.

M.Quang