Chế độ ăn Địa Trung Hải tăng khả năng có thai

Dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong điều trị hiếm muộn

Chị P.T.B. (34 tuổi, ngụ quận Tân Bình, TPHCM) chia sẻ rằng vợ chồng chị đang điều trị hiếm muộn. Do đặc thù công việc, chồng chị thường xuyên thức khuya, sử dụng bia, rượu. Không chỉ vậy, anh còn hút thuốc lá rất nhiều. Bác sĩ khuyên chồng chị B. cần thay đổi lối sống thì mới có thể tăng hiệu quả mang thai. Dù vậy, chồng chị B. vẫn khó lòng điều chỉnh cách thức sinh hoạt, ăn uống do anh làm việc ở bộ phận kinh doanh của công ty, tối nào cũng đi gặp đối tác. Chị B. quá mong con, đang có ý định làm thụ tinh ống nghiệm cho nhanh.

Các cặp vợ chồng hiếm muộn nên ăn thực phẩm giàu omega 3 để tăng khả năng có con - Ảnh minh họa: Internet

Chị cho rằng làm thụ tinh ống nghiệm không cần mất thời gian thay đổi lối sống và chế độ ăn uống. Vừa nói ra ý định trên với bác sĩ, vợ chồng chị liền được cảnh báo rằng dù can thiệp bằng cách nào, cả 2 vẫn cần bổ sung dinh dưỡng và thay đổi lối sống. Nếu không tuân theo chỉ định, chất lượng trứng và tinh trùng sẽ không đảm bảo khiến hiệu quả mang thai giảm sút, phôi thai khó phát triển khỏe mạnh.

Theo bác sĩ chuyên khoa 2 Lý Thái Lộc - Trưởng khoa Hiếm muộn Bệnh viện Hùng Vương - dinh dưỡng đóng vai trò vô cùng quan trọng trong quá trình hình thành và phát triển của thai nhi, đặc biệt là với các cặp vợ chồng hiếm muộn. Tất cả bệnh nhân khi tới điều trị hiếm muộn đều được bác sĩ tư vấn chế độ dinh dưỡng chi tiết, phù hợp nhằm chuẩn bị cho một thai kỳ an toàn.

Trước tiên, người vợ nên dùng nhiều ngũ cốc, rau cải và trái cây. 2 nhóm thực phẩm này có tác dụng tốt đến chất lượng phôi ở giai đoạn phân chia (phôi ngày 3). Ngoài ra, việc dùng nhiều trái cây và cá cũng tác động tốt đến chất lượng phôi ngày 5. Bên cạnh đó, phụ nữ uống rượu và hút thuốc lá cũng làm giảm rõ chất lượng của phôi ngày 5. Không chỉ thế, bác sĩ cũng khuyên trước khi tiến hành thụ tinh ống nghiệm, phụ nữ nên sử dụng nhiều thức ăn có chất soy (hay thấy trong đậu nành). Theo một nghiên cứu từ Đại học Harvard vào năm 2015, tỉ lệ trứng thụ tinh ở những người dùng nhiều đậu nành tăng 6% so với người không dùng. Tỉ lệ thai lâm sàng của nhóm phụ nữ thường xuyên sử dụng thực phẩm có chất soy cũng cao hơn 11% so với nhóm không dùng. 

Một nghiên cứu từ Ý năm 2014 còn cho thấy quá trình kích thích buồng trứng trong thực hiện IVF (thụ tinh ống nghiệm) làm rối loạn cân bằng ô xy hóa trong cơ thể đồng thời làm giảm nồng độ các vitamin C, E, A và carotenoid trong máu của người phụ nữ. Đây là những chất kháng ô xy hóa rất cần thiết cho cơ thể để tạo lại sự cân bằng ô xy hóa, đặc biệt là vitamin E. Bằng chứng là những bệnh nhân có nồng độ vitamin E cao thì tổng số trứng và tỉ lệ số trứng trưởng thành cũng cao hơn người có nồng độ vitamine E thấp.

Tác giả nghiên cứu này còn nhận thấy phụ nữ có thai sau IVF cũng có nồng độ vitamin E cao hơn các phụ nữ không có thai. Từ những bằng chứng kể trên, có thể rút ra rằng phụ nữ điều trị hiếm muộn nên uống nhiều sữa đậu nành (có đường hoặc không đường), ăn nhiều thức ăn có chứa vitamin C  (cam, quýt, bưởi…), thực phẩm chứa vitamin A (gan động vật, củ quả có màu vàng/đỏ, rau ngót, rau dền…), thức ăn có chứa vitamin E (trái kiwi, hạt hướng dương, xoài, cà chua…), cá và rau cải. Đặc biệt, phụ nữ đang điều trị hiếm muộn cần kiêng thịt đỏ.

Trong quá trình điều trị hiếm muộn, đương nhiên không thể thiếu sự quan tâm tới chế độ dinh dưỡng của người chồng. Nghiên cứu từ Đại học Bradford (Anh) vào năm 2012 ở những bệnh nhân vô sinh nam cho thấy dùng thức ăn có chứa các chất chống ô xy hóa (chứa vitamin C, E, beta carotene, kẽm và folate) thì chất lượng tinh trùng sẽ tốt. Do đó, bệnh nhân nam điều trị hiếm muộn nên dùng thêm các loại thức ăn có chứa vitamin C,E, b-carotene, kẽm và folate.

Một nghiên cứu khác từ Đại học Harvard năm 2013 cũng cho thấy việc dùng nhiều thức ăn chứa lycopene có tác dụng tốt đến hình dạng bình thường của tinh trùng còn các thực phẩm chứa nhiều carotenoid và lutein làm tăng độ di động của tinh trùng. Vì vậy, nam giới điều trị hiếm muộn nên ăn nhiều thực phẩm chứa vitamin C (cam, chanh, bưởi…), vitamin E (trái kiwi, hạt hướng dương, xoài, cà chua, hạnh nhân), vitamin A+ carotenoid (gan động vật, trứng gà, củ quả có màu vàng/đỏ, rau ngót, rau dền), lycopene (gấc, bưởi, cà chua, dưa hấu, đu đủ…), lutein (cải xoăn, cải rổ, bắp, trứng, cam, đu đủ). Điều quan trọng nữa là phải kiêng rượu, bia và thuốc lá.

Chế độ ăn Địa Trung Hải là gì? 

Có thai và sinh con khỏe mạnh là khát khao cháy bỏng của tất cả bệnh nhân hiếm muộn. Trước đây, có rất ít bằng chứng khoa học về sự liên quan giữa chế độ dinh dưỡng và khả năng có con thành công của các trường hợp hiếm muộn, thụ tinh ống nghiệm. Với sự phát triển của khoa học, ngày càng nhiều nghiên cứu chỉ ra được mối quan hệ mật thiết giữa chế độ dinh dưỡng và tỉ lệ mang thai thành công.

Cần kiêng rượu, bia, thuốc lá để có một thai kỳ an toàn, khỏe mạnh - Ảnh minh họa: Internet

Gần đây, giới y khoa biết đến một số chứng cứ cho thấy chế độ ăn Địa Trung Hải tăng thành công của các chu kỳ thụ tinh ống nghiệm cũng như các bệnh nhân điều trị hiếm muộn. Cụ thể, nghiên cứu của Sun 2019 cho thấy những bệnh nhân thực hiện chế độ ăn Địa Trung Hải thường tăng số lượng phôi thu được so với bệnh nhân không thực hiện chế độ ăn này. Hiện nay, bổ sung chế độ ăn Địa Trung Hải cho các bệnh nhân thực hiện thụ tinh ống nghiệm cũng được khuyến cáo rất mạnh mẽ từ các trung tâm hỗ trợ sinh sản hàng đầu như Merrion Fertility (Dublin, Ireland); Northern California Fertility Medical Center (California, Mỹ) hay Viera Fertility center (Florida, Mỹ).

Đặc biệt, một nghiên cứu từ năm 2010 còn cho thấy chế độ ăn Địa Trung Hải khiến tỉ lệ có thai tăng lên 40% so với những bệnh nhân không thực hiện chế độ ăn này.

Vì vậy, để góp phần làm tăng tỉ lệ có thai, các cặp vợ chồng đang điều trị hiếm muộn nên thực hiện thêm chế độ ăn Địa Trung Hải nhằm bổ sung dinh dưỡng. Đây được coi như một biện pháp rẻ tiền, hiệu quả nhưng mang tới thành công cao cho quá trình điều trị hiếm muộn. Chế độ ăn đó bao gồm: 

- Các loại thực phẩm chứa nhiều omega 3 (cá thu, cá hồi, hàu, cá trích, cá mòi, rau củ, trái cây, các loại hạt, cây họ đậu, khoai tây).

- Dùng nhiều dầu ô liu cùng rau cải (salad), thỉnh thoảng uống một chút rượu vang.

- Nhóm thực phẩm nên ăn hạn chế đến mức tối đa: các loại thịt đỏ như thịt bò, thịt bê, thịt cừu…

- Nhóm thực phẩm không nên ăn: thức uống có đường, thịt chế biến sẵn, ngũ cốc tinh chế, dầu tinh chế và các loại thực phẩm chế biến sẵn khác.

- Phơi nắng sáng thường xuyên để hấp thu thêm nhiều vitamin D cho cơ thể. Đây là loại vitamin làm tăng chất lượng trứng, phôi và tỉ lệ có thai sau thụ tinh trong ống nghiệm. 

Trong đó, chế độ ăn Địa Trung hải có 2 yếu tố quan trọng nhất: tăng cường dùng thực phẩm chứa nhiều omega 3 và dầu ô liu. Do đó, các cặp vợ chồng hiếm muộn cần chú ý bổ sung đầy đủ thực phẩm chứa các nhóm chất này để có kết quả tốt nhất trong điều trị.

Thanh Huyền