Cháy nhà lòi ra mặt... doanh nhân

Vụ cháy chung cư Carina đã làm 13 người chết, 91 người bị thương, hàng trăm phương tiện bị thiêu rụi, hơn 800 hộ dân sống cảnh không nhà... Sau vụ cháy, từ chính quyền, đoàn thể đến người dân trong khu vực đã góp gạo, sữa, bánh, mùng, mền, chiếu, gối... giúp cư dân sớm vượt qua khó khăn.

Một thông báo vô hồn của Ban Quản lý chung cư Carina gửi đến cư dân

Không ít hộ dân ở các chung cư gần đó không ngại mời cư dân Carina đến nhà mình tắm giặt; gia đình nào có trẻ nhỏ họ sẵn sàng cho ngủ nhờ qua đêm. Vậy mà trong suốt thời gian này, người ta không thấy một lời xin lỗi, một động thái xoa dịu nỗi đau nào từ phía chủ đầu tư.

Sang ngày thứ ba, cư dân Carina bức xúc, kéo đến trụ sở công ty làm dữ. Một văn bản đã được công ty ban hành, thông tin việc hỗ trợ chi phí sinh hoạt cho cư dân trong thời gian chờ nhận nhà, nhưng vẫn không một lời xin lỗi. Cư dân lại phản ứng. Chủ đầu tư soạn lại văn bản mới. Lúc này, lời xin lỗi mới được bật ra. Nhưng đó không phải là lời xin lỗi cho sự tắc trách của mình mà xin lỗi về việc chậm trễ ra thông báo bằng văn bản đến cư dân cùng các chính sách hỗ trợ.

Thực hiện theo các chính sách hỗ trợ do chủ đầu tư ban hành, Công ty cổ phần Dịch vụ địa ốc Sài Gòn (đơn vị được chủ đầu tư ký hợp đồng quản lý chung cư Carina) ban hành một thông báo vô hồn, gửi đến cư dân: “Ban Quản lý Carina thông báo đến quý cư dân Carina plaza các vấn đề nhằm khắc phục sự cố trong vụ cháy chung cư như sau: người tử vong 100 triệu đồng; người bị thương được hỗ trợ tổng số tiền 1,8 triệu đồng; hỗ trợ chi phí sinh hoạt 300.000 đồng/ngày; nếu xe máy hư hỏng nặng, liên hệ chủ đầu tư phối hợp với bảo hiểm hỗ trợ; xe không hư hỏng, lấy ra bình thường”. Đó là gần trọn nội dung đơn vị quản lý chung cư gửi đến cư dân. 

Vụ hỏa hoạn tại chung cư Carina khiến 13 người tử vong

Sang ngày thứ tư, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP.HCM thông báo khởi tố vụ án. Chiêu trò né tránh trách nhiệm của chủ đầu tư bắt đầu được phô diễn. Ông Đoàn Tường Triệu - Giám đốc điều hành Công ty cổ phần Đầu tư Năm Bảy Bảy (Công ty 577) - tuyên bố: “Công ty chỉ sở hữu vốn góp vào Công ty TNHH Xây dựng - thương mại - dịch vụ - sản xuất Hùng Thanh (Công ty Hùng Thanh). Công ty Hùng Thanh có pháp nhân độc lập và là chủ đầu tư duy nhất của dự án chung cư Carina”.

Đồng thời, Công ty 577 phát thông báo đến Ủy ban chứng khoán Nhà nước và Sở Giao dịch chứng khoán TP.HCM, cho biết Công ty Hùng Thanh có thể phá sản do phải đền bù thiệt hại cho cư dân trong vụ cháy quá lớn. Nhưng theo tìm hiểu của chúng tôi, Công ty 577 sở hữu khoảng 95% cổ phần của Công ty Hùng Thanh.

Theo Luật Doanh nghiệp, khi một cá nhân, đơn vị sở hữu 51% cổ phần doanh nghiệp là đã có quyền quyết định mọi việc. Như vậy, về mặt pháp lý, Công ty Hùng Thanh chắc chắn phải chịu trách nhiệm khi là pháp nhân đứng tên đầu tư dự án, Công ty 577 không thể thoái thác trách nhiệm.

Ngoài thiệt hại cực kỳ nghiêm trọng về người, vụ hỏa hoạn còn thiêu rụi hơn 100 xe máy, ô tô của cư dân Carina

Lâu nay, câu chuyện “ve sầu thoát xác” kiểu công ty mẹ từ chối trách nhiệm của công ty con khá phổ biến trên thị trường bất động sản Việt Nam. Mô-típ chung là công ty mẹ “đẻ” ra công ty con và để doanh nghiệp trung gian này đóng vai trò chủ đầu tư, phát triển dự án. Nếu làm ăn suôn sẻ thì mối quan hệ mẹ - con tiếp tục; nếu xảy ra sự cố thì đưa công ty con ra “đỡ đạn”.

Lãnh đạo một doanh nghiệp bất động sản có trụ sở trên địa bàn Q.3, TP.HCM dự đoán, có không dưới 60% các dự án bất động sản đang sử dụng chiêu thức này để kinh doanh nhằm nhiều mục đích. Thứ nhất, một công ty mới toanh chưa vướng mắc sai sót nào sẽ dễ xin giấy phép kinh doanh. Thứ hai, công ty con dễ chuyển nhượng dự án cho đơn vị khác. Thứ ba, khi có sự cố, công ty mẹ sẽ không bị vướng tai tiếng, còn công ty con nếu cần thiết có thể phá sản.

Từ khi vụ cháy xảy ra đến nay, cổ phiếu Công ty 577 (mã chứng khoán NBB) đã tụt dốc không phanh, từ 26.000 đồng/cổ phiếu, hiện chỉ còn 20.600 đồng/cổ phiếu và dự báo tốc độ “tụt dốc” vẫn chưa dừng lại. Ước tính đến nay, doanh nghiệp này đã bốc hơi khoảng hơn 400 tỷ đồng kể từ sau vụ cháy, âu cũng là lời cảnh báo cho các doanh nghiệp Việt khi đặt đồng tiền cao hơn đạo đức kinh doanh.

 Phan Trí