Châu Âu "như bị nướng nóng" khi nhiệt độ đẩy lên mức cao kỷ lục

Cây cối bị thiêu rụi do cháy rừng ở Rhodes, Hy Lạp, nơi hứng chịu trận cháy rừng lớn nhất từng được ghi nhận ở EU - Ảnh: Angelos Tzortzinis/AFP/Getty Images

Theo cơ quan quan sát Trái đất của EU Copernicus và Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO), thời tiết nắng nóng như đã thiêu rụi châu Âu trong nhiều ngày với nhiệt độ đẩy cao lên với mức căng thẳng cực độ.

Các nhà khoa học cho biết chính các chất ô nhiễm bẫy nhiệt làm tắc nghẽn bầu khí quyển đã làm đẩy nhiệt độ ở châu Âu vào năm năm 2023 lên mức cao kỷ lục.

"Người châu Âu đang phải hứng chịu cái nắng nóng chưa từng thấy vào ban ngày và căng thẳng vì nắng nóng khó chịu vào ban đêm. Tỷ lệ tử vong do thời tiết nắng nóng đã tăng 30% ở châu Âu trong hai thập kỷ" - báo cáo chung về Khí hậu của hai tổ chức cho thấy.

Tổng thư ký WMO Celeste Saulo cho biết: “Cái giá của hành động vì khí hậu có vẻ cao, nhưng cái giá của việc không hành động của chúng ta còn cao hơn nhiều”.

Báo cáo cho thấy nhiệt độ trên khắp châu Âu cao hơn mức trung bình trong 11 tháng của năm 2023.

Thời tiết nóng và khô đã gây ra những đám cháy lớn tàn phá các ngôi làng và phun khói làm "nghẹt thở" các thành phố. Những đám cháy mà lực lượng cứu hỏa phải đối phó đặc biệt khốc liệt ở các quốc gia phía nam bị hạn hán như Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha và Ý.

Theo báo cáo, Hy Lạp đã hứng chịu trận cháy rừng lớn nhất được ghi nhận ở EU, thiêu rụi 96.000 ha đất.

Mưa lớn cũng gây ra lũ lụt chết người. Báo cáo cho thấy châu Âu ẩm ướt hơn khoảng 7% vào năm 2023 so với mức trung bình trong ba thập kỷ qua và 1/3 mạng lưới sông ngòi của nước này đã vượt qua ngưỡng lũ “cao”. 1/6 đạt mức độ “nghiêm trọng”.

Carlo Buontempo, Giám đốc cơ quan biến đổi khí hậu Copernicus cho biết: “Năm 2023, châu Âu chứng kiến ​​trận cháy rừng lớn nhất từng được ghi nhận, các đợt nắng nóng nghiêm trọng trên biển và lũ lụt tàn khốc trên diện rộng. Nhiệt độ tiếp tục tăng, và điều quan trọng hơn bao giờ hết của chúng ta là chuẩn bị cho những tác động của biến đổi khí hậu”.

Theo các chuyên gia, hiện tượng nóng lên toàn cầu trong tình trạng lượng mưa ngày càng lớn không phải lúc nào cũng rõ ràng, được dự đoán chính xác. Không khí ấm hơn có thể giữ nhiều độ ẩm hơn, tạo điều kiện cho nhiều cơn bão cực đoan xảy ra hơn.

Các nhà khoa học đã ước tính số người chết vào năm 2022 vì nắng nóng là thêm 70.000 người.

Friederike Otto, nhà khoa học khí hậu tại Imperial College London, cho biết số ca tử vong liên quan đến nhiệt độ vào năm 2023 có thể cao hơn. “Đối với nhiều trường hợp tử vong trong số này, lượng nhiệt bổ sung do khí thải nhiên liệu hóa thạch gây ra sẽ là sự khác biệt giữa sự sống và cái chết”.

Báo cáo được đưa ra 2 tuần sau khi tòa án nhân quyền châu Âu ra phán quyết rằng chính sách khí hậu yếu kém của Thụy Sĩ đã vi phạm nhân quyền của một nhóm phụ nữ lớn tuổi, những người có nhiều khả năng tử vong vì sóng nhiệt.

Ana Raquel Nunes, trợ lý giáo sư về sức khỏe và môi trường tại Đại học Warwick, cho biết hành động khẩn cấp để bảo vệ sức khỏe và đưa nó vào chính sách khí hậu là nên bắt buộc. “Bất cứ điều gì yếu kém, không tốt được dự đoán sẽ tước đi sự bảo vệ mà lẽ ra các thế hệ tương lai xứng đáng có được thì nên khắc phục” - bà nói.

Cùng với việc nêu bật những thiệt hại nghiêm trọng về khí hậu, các nhà khoa học cũng chỉ ra lượng điện được sản xuất từ ​​​​các nguồn tái tạo đã phá kỷ lục. Vào năm 2023, 43% điện năng đến từ năng lượng tái tạo, tăng từ 36% của năm trước. “Nếu con người tiếp tục đốt dầu, khí đốt và than đá, các đợt nắng nóng sẽ tiếp tục nóng hơn và những người dễ bị tổn thương sẽ tiếp tục thiệt mạng” - Otto cho biết.

Trọng Trí (theo Guardian)