Châu Á: Cần nhiều “sách trắng” hơn cho lao động nữ

Người nữ nhân viên tên là Xiaoyi, bị buộc thôi việc vào tháng 6/2019 vì các cán bộ quản lý cho rằng cô đã vi phạm nội quy công ty khi ngủ gật bốn lần trong ca làm việc ban đêm. Xiaoyi đã làm việc ở công ty bảy năm nhưng khi sa thải, công ty đã từ chối bồi thường cho cô.

Nhiều vụ lao động nữ ở Trung Quốc bị đối xử không công bằng đã được pháp luật bảo vệ

Nhiều lao động nữ thắng kiện

Vào tháng 4/2019, Xiaoyi bị công ty chuyển sang làm việc ca đêm tại bộ phận thu phí bãi xe. Theo công ty này, có đến bốn ngày trong tháng Sáu năm đó cô đã ngủ gục ít nhất từ sáu đến 28 phút/lần. Việc ngủ gục thường xảy ra trong khoảng 4 - 5 giờ sáng. Nữ nhân viên này cho biết, cô đã không được hỏi ý kiến mà bất ngờ bị điều chuyển sang ca đêm, cũng như không ai hỏi về tình trạng sức khỏe của cô. Xiaoyi đã khiếu nại ra cơ quan trọng tài yêu cầu công ty phải trả cho cô 48.146 nhân dân tệ (tương đương 7.560 USD) và đã được tuyên thắng.

Tuy nhiên, không chấp nhận quyết định của cơ quan trọng tài, công ty gửi đơn kháng cáo lên Tòa án nhân dân Q.Tương Châu (TP.Chu Hải, tỉnh Quảng Đông). Hội đồng xét xử đã tuyên giữ nguyên phán quyết của trọng tài ban đầu. Công ty tiếp tục nộp đơn kháng cáo tại tòa trung cấp. Trong quyết định của mình, tòa án trung cấp cho rằng việc sa thải nữ nhân viên là không hợp lý. Thời điểm cô ấy ngủ gật cũng có ít phương tiện vào ra bãi đậu xe. Và quan trọng hơn, cô ấy bị điều qua làm ca đêm khi đang mang thai là không thể chấp nhận. Tòa yêu cầu công ty phải bồi thường theo yêu cầu của nguyên đơn.

Việc tranh chấp về lao động việc làm tại cơ quan trọng tài liên quan đến phụ nữ mang thai ở Trung Quốc không phải là hiếm. Năm 2018, một trung tâm y tế tư nhân có trụ sở tại Nam Kinh đã sa thải một phụ nữ sau khi cô từ chối công việc của điều dưỡng với lý do cô là bác sĩ. Người sử dụng lao động trong trường hợp này biện minh rằng họ thay đổi vai trò của nữ bác sĩ vì muốn cô “có thể được nghỉ nhiều ngày hơn” sau khi sinh con. Cô này cũng đã khiếu nại đến trọng tài lao động và được tuyên thắng. Trung tâm y tế đã phải trả cho cô 60.000 nhân dân tệ (khoảng 9.430 USD). Dù các sự việc được nêu đều kết thúc có hậu cho người lao động, nhưng đã làm dấy lên những mối quan ngại về vấn đề bảo vệ lao động nữ. 

Sách trắng về sự phát triển của phụ nữ

Đầu tuần qua, trong Sách trắng về sự phát triển của phụ nữ, Chính phủ Singapore đã đề xuất nguyên tắc ba bên về thực hành việc làm công bằng cần được ghi nhận thành luật. Bà Gan Siow Huang - Bộ trưởng Bộ Nhân lực và Lực lượng lao động - phát biểu: “Điều này đưa ra một tín hiệu mạnh mẽ rằng chúng tôi không dung thứ cho sự phân biệt đối xử dưới bất kỳ hình thức nào, nhất là đối với phụ nữ”.

Ủy ban Ba ​​bên về thực hành việc làm công bằng cũng sẽ xem xét các đề xuất mới, trong đó nhấn mạnh quyền để mọi người mạnh dạn tố cáo sự phân biệt đối xử tại nơi làm việc, mà có thể họ là nạn nhân hoặc quan sát thấy tình trạng đó. Người sử dụng lao động sẽ phải đưa ra các thủ tục để giải quyết các khiếu nại hoặc giải trình về sự phân biệt đối xử. Họ cũng phải bảo vệ bí mật thông tin về người khiếu nại và cấm có các hành động trả đũa.

Bà Gan cho hay, một hướng dẫn ba bên về sắp xếp công việc linh hoạt đã sẵn sàng để áp dụng vào năm 2024. Theo đó, người sử dụng lao động sẽ phải xem xét những yêu cầu từ nhân viên một cách “công bằng và đúng đắn”. “Sắp xếp công việc linh hoạt sẽ trở thành tiêu chuẩn trong các nơi làm việc trong tương lai của chúng tôi và điều này cho phép có thêm nhiều nhân viên nữ làm việc hơn. Việc đưa ra những sắp xếp như vậy cũng giúp các nhà tuyển dụng khai thác được nguồn nhân lực lớn hơn”, bà nói.

Ngoài ra, chính phủ đặt mục tiêu tạo ra một quy tắc tại nơi làm việc mà ở đó người lao động được đặc quyền trong việc chấp nhận hoặc từ chối các yêu cầu dựa trên nhu cầu của họ. Chính phủ có kế hoạch tăng tỷ lệ áp dụng Tiêu chuẩn ba bên tự nguyện về sắp xếp công việc linh hoạt từ 27% hiện nay lên 40% vào cuối năm 2022. Sách trắng muốn duy trì những nỗ lực cơ bản để hỗ trợ sự hài hòa giữa công việc và cuộc sống, khuyến khích việc sử dụng thời gian nghỉ nhiều hơn và cách thức để lĩnh vực dịch vụ công đi đầu trong vấn đề này.

Chính phủ Singapore lưu ý trong Sách trắng về sự đại diện bình đẳng hơn của phụ nữ trong các vị trí lãnh đạo cũng có thể giúp vượt qua các định kiến ​​giới hiện có. Bộ Nhân lực và Lực lượng lao động Singapore đang xem xét hợp tác với nhiều tổ chức hơn để bổ sung các dịch vụ giúp tiếp cận những phụ nữ muốn trở lại làm việc sau một thời gian dài nghỉ việc. “Nhìn chung, chúng tôi hy vọng có thể trao quyền cho nhiều phụ nữ muốn quay lại làm việc hoặc tiếp tục làm việc để có thể theo đuổi sự nghiệp và phát huy hết khả năng của mình”, bà Gan nói. 

 Nam Anh (theo SCMP, CNA)