Chất cực độc dùng cho rau quả được gia hạn sử dụng vì... thu hồi khó khăn

Một loại chất từng được chính Bộ Nông nghiệp coi là độc hại cho con người, nông sản và môi trường và ra quyết định loại bỏ từ đầu năm 2019, nhưng đến nay chất này lại được gia hạn sử dụng.

Paraquat, hoạt chất diệt cỏ cực kỳ độc hại đã được Bộ NN-PTNT loại khỏi danh mục được phép sử dụng tại Việt Nam từ ngày 8/2/2017. Theo đúng lộ trình, dựa vào quyết định trên, ngày 8/2/2019, các loại thuốc trừ cỏ có hoạt chất 2,4D và Paraquat đều được cấm buôn bán, sử dụng.

Tuy nhiên, thực thế trong thời gian qua, tại nhiều địa phương, thuốc trừ cỏ chứa hoạt chất trên vẫn được bày bán rộng rãi. Đặc biệt, Bộ NN-PTNT còn cho Công ty TNHH Tập đoàn An Nông được kinh doanh tới ngày 30/9/2019 với 2 loại thuốc BVTV là Cỏ cháy 20SL và Lagoote 210SL. Sản phẩm này đã đóng gói, không thể xuất khẩu được nhưng còn hạn sử dụng đang lưu trữ trong kho hoặc lưu thông trên thị trường.

Trước thông tin cho rằng, có việc Bộ NN-PTNT, cụ thể ở đây là Bảo vệ thực vật (BVTV) đã “nới tay” để doanh nghiệp kinh doanh loại thuốc nguy hiểm này, bất chấp đến việc ảnh hưởng tới sức khỏe, tính mạng của con người, ông Hoàng Trung, Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật đã lên tiếng bác bỏ.

Ông Hoàng Trung phủ nhận việc nới tay cho doanh nghiệp để tiếp tục kinh doanh thuốc có chứa paraquat

Ông Hoàng Trung lý giải, việc cho phép tiếp tục sử dụng các loại thuốc BVTV nói trên dựa trên hai yếu tố:

"Thứ nhất, về lợi ích của doanh nghiệp, do đã cấm nhập khẩu cách đây 1 năm nên tới thời điểm hiện tại, ông Trung cho rằng, chỉ còn thuốc thành phẩm với số lượng đóng gói còn rất ít, không thể xuất đi được và cũng khó thu hồi vì chủ yếu nằm ở các đại lý.

Thứ hai, việc thu hồi, tiêu hủy thuốc bảo vệ thực vật là vô cùng khó khăn vì phải thu gom và tiêu hủy ở nhà máy xi măng lò đứng. Nếu không có phương án kinh doanh để doanh nghiệp, người dân vứt bừa bãi ra môi trường thì hậu quả còn nghiêm trọng hơn”.

Chính vì 2 lý do trên, Cục đã có văn bản 613 yêu cầu các doanh nghiệp xử lý dứt điểm lượng thuốc thành phẩm tồn đọng đến 30/9/2019.

Liên quan tới việc vì sao lại cho Công ty TNHH Tập đoàn An Nông (Công ty An Nông) chịu trách nhiệm phân phối loại thuốc này, ông Hoàng Trung khẳng định “không có chuyện đặc cách cho bất kỳ một doanh nghiệp nào”.

Theo đó, trước khi có văn bản 613, trên cơ sở kiến nghị của các doanh nghiệp và Hội doanh nghiệp kinh doanh và sản xuất thuốc BVTV Việt Nam (VIPA), Cục BVTV đã họp với các doanh nghiệp đang còn tồn đọng một lượng nhỏ thuốc thành phẩm có chứa hoạt chất Paraquat để tìm phương án giải quyết.

Tại đây, các doanh nghiệp thống nhất cử Công ty An Nông đại diện để xử lý vấn đề này. Hay nói cách khác, Công ty An Nông chỉ là đại diện cho những doanh nghiệp còn sản phẩm thuốc trừ cỏ có chứa hoạt chất Paraquat.

Một trường hợp ngộ độc paraquat phải nhập viện điều trị. Trong nhiều năm, paraquat luôn là nỗi ám ảnh của nhiều bệnh viện bởi thường xuyên gây ra những vụ ngộ độc gây chết người

Về số lượng thuốc trừ cỏ có chứa hoạt chất Paraquat còn tồn đọng trên thị trường, ông Hoàng Trung không đưa ra con số cụ thể mà chỉ khẳng định không còn nhiều và chủ yếu tồn đọng ở các đại lý. Khi có Thông tư mới thay thế Thông tư 03/2018/TT-BNNPTNT về ban hành danh mục thuốc bảo vệ thực vật được phép sử dụng, cấm sử dụng tại Việt Nam có hiệu lực thì những loại thuốc này sẽ bị đưa ra khỏi danh mục, không được phép sử dụng.

Dù tính cả về lợi ích của doanh nghiệp và khó khăn thu hồi như Cục BVTV đã chỉ ra, nhưng văn bản 613 của Cục BVTV có đi ngược lại với quyết định 278 của Bộ NN-PTNT trước đó, có đi ngược với lợi ích chung của nhiều người dân và môi trường? 

Trả lời vấn đề này, ông Hoàng Trung cho biết: “Nói một cách khách quan, ngay cả quyết định của Bộ NN-PTNT cũng có độ trễ tới 2 năm để doanh nghiệp xử lý hết số thuốc còn tồn đọng, ở đây, trên cơ sở kiến nghị của doanh nghiệp, cộng với những khó khăn trong việc thu hồi thuốc do thuốc chủ yếu nằm ở các đại lý, trong dân. 

Vì vậy, Cục Bảo vệ thực vật mới cho phép các doanh nghiệp xây dựng phương án kinh doanh các loại thuốc trừ cỏ thành phẩm có chứa hoạt chất Paraquat đến hết 30/9/2019”.

H.Anh