Chấp nhận “ba chìm bảy nổi”

Ông bà xưa dặn, “giàu trẻ chớ mừng khó trẻ chớ lo”. Thế nhưng, chẳng ai muốn mình khó dù ở tuổi còn trẻ. Nhiều bạn trẻ nhìn cuộc đời bi quan khi tìm mãi không có việc làm hay việc làm không vừa ý, lương thấp, áp lực… Làm sao biết vận mệnh của mình ra sao để có quyết định đúng đắn? 

Một chị chỉ tốt nghiệp lớp 12, xin vào làm công nhân một công ty nước ngoài. Khởi đầu từ mức thấp nhất trong công ty. Ban ngày đi làm, ban đêm chị đến lớp học Anh văn hệ vừa học vừa làm. Chăm chỉ, cần cù, có trách nhiệm, hai năm chị được đề bạt làm tổ trưởng, có cơ hội tiếp xúc với các sếp cấp cao hơn, lại có điều kiện thực hành tiếng Anh.

Ảnh minh họa

Hai năm nữa, vừa lấy xong bằng đại học, chị được chuyển làm việc ở phòng kinh doanh. Nhờ đã thông thạo việc của xưởng và biết trao đổi trực tiếp với sếp nước ngoài, hai năm sau chị lên phó giám đốc phụ trách kinh doanh, lương cao ngất! 

Chỉ với sáu năm, từ công nhân không có tay nghề, vị trí giám đốc kinh doanh nằm trong tay chị khi công ty mở thêm chi nhánh. Như vậy, trường hợp này, yếu tố cơ may cộng thêm sự phấn đấu của bản thân và có ít nhiều tham vọng đã làm nên chuyện.

Nhiều người trẻ sẽ biện luận, bây giờ cơ hội như vậy rất hiếm vì rất nhiều người biết tiếng Anh, nhưng họ đâu được vậy? Có người cả đời cứ tà tà mà cơ hội thăng tiến như tự động tìm đến. 

Bởi thế mới càng khẳng định rằng đời có số. Tài mà không gặp thời cũng không làm nên danh phận. Tài mà kiêu căng, phách lối, ương bướng thì làm việc với ai?

Nhưng hiền quá, thụ động quá, có tài cũng chưa chắc được trọng dụng, mồm miệng đỡ tay chân mà! Một chút tài, biết cư xử, biết người, biết ta, không thẳng quá cũng không luồn cúi… Vậy là ngon lắm rồi, nhưng chưa chắc đã thành công vì lỡ gặp môi trường người ta chỉ thích nịnh nọt, đãi bôi thì sao?

Tất nhiên, không vì đổ lỗi cho “số” mà buông xuôi. Nhưng cứ làm hết cách đi, sẽ biết được mình trụ lại như thế nào. Đó mới gọi là thử thách!

Mà đời bây giờ, thử thách quá nhiều. Riêng tính không ổn định, lại thêm bị tác động bởi những biến đổi không mong muốn đã là thử thách rồi.

Nhìn lại bức tranh của ngành du lịch. Mười lăm năm trước không ai nghĩ tiếng Nga sẽ thắng lớn ở một số tỉnh, thành có ưu thế du lịch biển. Mười lăm năm sau, các dịch vụ du lịch biển giăng bảng tiếng Nga, người làm du lịch phải biết tiếng Nga. Để học và giao tiếp được với người Nga đâu phải vấn đề ngày một, ngày hai. 
Khi ngành du lịch vào giai đoạn hoàng kim với lượng khách Nga tưởng là ổn định, đùng một cái, tiếng Nga hoàn toàn thay thế bởi tiếng Trung. Rồi khi dịch COVID-19 xuất hiện, bức tranh kinh tế, chính trị toàn cầu đã ảnh hưởng đến chén cơm, manh áo của không chỉ ngành du lịch mà dây chuyền đến những ngành dịch vụ khác…

Đôi vợ chồng trẻ bày hàng rau bán ở chợ, vợ chưa có kinh nghiệm cắt trái bí đỏ cho khách, lóng nga lóng ngóng. Bên trong là hàng phở chay của chồng, chỉ bán ngày rằm, mùng Một, chồng lăng xăng phụ vợ cũng vụng về, không thành thạo. Vợ kể, cô làm lễ tân khách sạn, chồng làm bếp. Khách sạn đóng cửa vì không có khách, vợ chồng về buôn bán qua ngày và hy vọng chỉ là tạm thời, hết dịch sẽ trở lại nghề xưa. 

Nghĩ tích cực, sống lạc quan, biết cười trong thất bại và chấp nhận điều xấu nhất là thứ mà con người thời hiện đại cần trang bị cho bản thân. Tất nhiên không dễ, nhưng nếu buông tay, bi quan, đổ lỗi cho số phận nghiệt ngã, rồi sa đà vào một đam mê không lành mạnh… Làm sao khá được?

COVID-19 khiến nhiều ngành, nhiều người lao đao - Ảnh minh họa

Ông bà xưa đúc kết từ bao kinh nghiệm, họ đã xây dựng kế hoạch cho con cháu thực hiện gói gọn trong những lời nhắn nhủ: “Lửa thử vàng, gian nan thử sức”, “Có cứng mới đứng được đầu gió”, “Chớ thấy sóng cả mà ngã tay chèo”, “Ngựa hay chẳng quản đường dài/ ­Nước kiệu mới biết tài trai anh hùng, “Có gió lung mới biết tùng bách cứng”…

Một năm không dài cho những kế hoạch, nhưng sẽ dài nếu không chấp nhận thử thách và tìm cách vượt qua nó. 

Kim Duy