Chân dung "cánh tay phải" đắc lực của ông Putin vừa được thăng chức

Việc Tổng thống Putin bổ nhiệm ông Naryshkin diễn ra giữa lúc rộ tin ông có kế hoạch sát nhập SVR với Cơ quan tình báo trong nước FSB để thành lập Bộ An ninh nhà nước (MGB). 

Báo Nga Kommersant đưa tin, MGB sẽ có quyền hạn mở rộng tương tự như cơ quan tình báo KGB (Ủy ban An ninh nhà nước Liên Xô) mà bản thân ông Putin từng là một điệp viên lâu năm ở đây.

Ông Sergei Naryshkin.

Việc bổ nhiệm cũng diễn ra giữa giai đoạn căng thẳng leo thang tột độ giữa Nga và phương Tây kể từ thời Chiến tranh Lạnh, theo sau việc Nga sáp nhập lãnh thổ Crimea của Ukaine vào Nga.

"Nhắn nhủ" với ông Naryshkin trên truyền hình Nga hôm 22/9, Tổng thống Putin nói: "Cũng như chúng tôi, anh biết rõ tình hình của chúng ta hiện nay và tầm quan trọng về sự thành công của cơ quan này vì sự phát triển ổn định và đảm bảo của đất nước chúng ta".

Rồi ông nói tiếp: "Chặt đứt nhanh chóng các mối đe dọa liên quan đến Nga là rất quan trọng, không để cho nó có cơ hội nhú ra, trái lại phải hành động làm sao nó không thể lớn lên, phải vô hiệu hóa các mối đe dọa này ngay từ giai đoạn trứng nước".

Chân dung "cánh tay phải" của ông Putin

Ông Sergei Naryshkin, tên đầy đủ là Sergei Naryshkin Ivanovich, sinh ra tại Leningrad trong một gia đình quý tộc lâu đời nhất của Nga - gia đình Naryshkin. Ông tốt nghiệp Học viện Cơ học Leningrad với tấm bằng kỹ sư vào năm 1978. Năm 1990, ông tốt nghiệp Viện Quản lý Quốc tế Saint Petersburg với tấm bằng kinh tế.

Năm 1982 ông được bổ nhiệm làm Phó Hiệu trưởng Viện Bách khoa Leningrad. Trong những năm 1980, ông làm việc trong Đại sứ quán Liên Xô ở Bỉ. Một số nguồn tin cho rằng, trong lúc đó, ông làm việc cho KGB sau khi ông từng học cùng Vladimir Putin tại trường trung học KGB.

Không chỉ là một đồng minh lâu năm, ông Naryshkin còn từng là đồng nghiệp của ông Putin trong thời kỳ hoạt động tại KGB và đến khi ông Putin nhậm chức Tổng thống Nga, ông Naryshkin lại tiếp tục trở thành "cánh tay phải" đắc lực cho ông Putin.

Từ năm 1992 đến 1995, ông Naryshkin làm việc tại Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Thị trưởng Văn phòng Saint Petersburg. Từ năm 1998-2004, ông là Chủ tịch của Ủy ban Quan hệ kinh tế quốc tế và đối ngoại của chính phủ Leningrad. Từ tháng Ba đến tháng Chín năm 2004, ông Naryshkin làm Phó giám đốc quản lý đội ngũ nhân viên trong chính phủ Nga.

3 năm sau đó, vào ngày 15/2/2007, Tổng thống Vladimir Putin tuyên bố ông Naryshkin được bổ nhiệm Phó Thủ tướng Nga quản lý các hoạt động kinh tế đối ngoại, tập trung vào sự hợp tác với Cộng đồng các quốc gia độc lập.

Tháng 5/2008, ông Naryshkin được bổ nhiệm làm Chánh Giám đốc văn phòng của Tổng thống Nga Putin. Kể từ khi căng thẳng giữa Liên minh châu Âu và Nga gia tăng vào năm 2014, ông Naryshkin đã được coi là một trong những điều phối viên chính liên lạc với các thế lực phía xa so với châu Âu để hỗ trợ chính sách đối ngoại của Nga ở châu Âu.

Đến tháng 9 năm nay thì ông được bổ nhiệm làm giám đốc Cơ quan tình báo nước ngoài (SVR).

Đáng lưu ý, sau khi Nga sáp nhập Crimea hồi năm 2014, chính quyền ông Obama đã liệt ông Naryshkin cùng những đồng minh thân thiết khác của ông Putin vào danh sách đen, danh sách các quan chức Nga bị phương Tây áp đặt lệnh trừng phạt, bao gồm cả Chánh văn phòng Tổng thống Nga Sergei Ivanov và Chủ tịch Hội đồng Kinh tế Nga Gennady Timchenko, nhân vật "đầu sỏ chính trị" và là bạn thân của Tổng thống Putin.

Ông Putin tăng cường quyền lực

Ngay sau chiến thắng của đảng cầm quyền Nước Nga thống nhất tại cuộc bầu cử Hạ viện (Duma Quốc gia) lần thứ VII hôm 18/9, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã đưa ra nhiều động thái được đánh giá là quyết liệt nhằm củng cố quyền lực của mình trước cuộc chạy đua giành chiếc ghế cao nhất ở điện Kremlin vào năm 2018. Trong số đó đặc biệt phải kể đến việc lên kế hoạch thành lập Bộ An ninh Quốc gia (MGB) như đã nói ở trên.

Cụ thể, theo nhật báo Kommersant, ông Putin muốn sáp nhập Cơ quan Tình báo Nội địa (FSB) với Cơ quan Tình báo Đối ngoại (SVR) để lập ra Bộ An ninh Quốc gia (MGB) với những chức năng và quyền lực giống như KGB. Không chỉ có vậy, MGB còn được đánh giá là công cụ tình báo “siêu việt”, thậm chí mạnh hơn cả Ủy ban An ninh Nhà nước Liên Xô (KGB) lừng lẫy một thời.

Sau khi chiến thắng cuộc bầu cử Duma, ông Putin đang ngày càng mở rộng quyền lực.

Chính vì thế, khi Sergei Naryshkin được đề cử vào vị trí Giám đốc Cơ quan Tình báo Đối ngoại Nga (SVR), giới phân tích bắt đầu chắc chắn về những phán đoán xung quanh hành động bí ẩn của "Người đàn ông thép xứ Bạch Dương".

Được thành lập năm 1991, sau khi Liên Xô tan rã, SVR đảm nhận các chức năng của Cơ quan tình báo Trung ương Liên Xô trước đây, thực hiện hoạt động theo dõi tình báo ở nước ngoài. Một trong những nhiệm vụ quan trọng của cơ quan này đó là cung cấp thông tin tình báo cho Tổng thống và Chính phủ Nga cũng như hai Viện của Quốc hội nước này.

SVR đóng vai trò trọng yếu trong việc “vô hiệu hóa các mối đe dọa” mà nước Nga đối diện. Đặc biệt, trong bối cảnh chủ nghĩa khủng bố quốc tế đang ngày càng bành trướng trên phạm vi toàn cầu hiện nay, một trong những nhiệm vụ trọng tâm mà Tổng thống Putin chờ đợi ở ông Naryshkin khi trở thành Giám đốc SVR chính là “chống khủng bố” một cách hiệu quả!

Minh Đức