Chăm sóc da bị tổn thương trong thai kỳ

Đủ kiểu xấu, ngứa

Tình trạng tăng sắc tố da, toàn bộ da trở nên sậm màu hơn, kể cả các nốt ruồi hoặc đốm tàn nhang sẵn có. Đặc biệt, da mặt bị nám ở những vùng như hai má, sống mũi, trán và ria mép. Tình trạng tăng sắc tố xảy ra ở nhiều mức độ khác nhau và gặp trong 90% phụ nữ mang thai. Nguyên nhân chính là sự gia tăng nồng độ của nội tiết tố kích thích các tế bào hắc tố (MSH), làm cho các tế bào này tăng sản xuất hắc tố trong da.

Bên cạnh đó, da bụng, hông, mông, ngực “đua nhau” rạn, tình trạng này cũng chiếm tỷ lệ 90% ở phụ nữ mang thai. Rạn da lúc đầu màu hồng sau đó thành các dải teo da màu tím, sau sinh chúng sẽ nhạt dần. Các dải teo da đôi khi kèm với ngứa nhẹ, cộng với hiện tượng ngứa da trong thai kỳ (chiếm tỷ lệ 0.8%) gây khó chịu cho bà bầu.

Không những vậy, bà bầu còn “đau đầu” trước tình trạng tóc thi nhau rụng và móng trở nên giòn hơn, mất bóng, dễ gãy do tăng nhu cầu về các vitamin và yếu tố vi lượng trong cơ thể bà mẹ.

Bệnh da do thai kỳ

Pemphigoid thai kỳ là bệnh tự miễn thường xuất hiện vào các tháng cuối của thai kỳ, ở những người sinh con rạ. Tỷ lệ bệnh khoảng 1/50.000. Biểu hiện là da nổi các mẩn đỏ hoặc mụn nước trên nền da sưng đỏ, thường gặp ở bụng, lan ra ngực, lưng, mặt gây ngứa. Bệnh có thể gây chết thai, sinh non, trẻ sinh nhẹ cân; nổi mề đay, mụn nước - bóng nước ở con gặp trong 10% trường hợp mẹ bị bệnh và các tổn thương này tự biến mất trong vài tuần sau sinh.

Sẩn - mảng mề đay ngứa của thai kỳ thường gặp ở người mang thai con so, xảy ra vào ba tháng cuối thai kỳ, chiếm tỷ lệ từ 0.25-1%. Khởi phát là các mẩn đỏ kích thước nhỏ 1-2mm xuất hiện ở các đường nứt da. Ngay sau đó, các tổn thương tập hợp lại để hình thành các mảng đỏ da lớn hơn ở rốn và lan tỏa dần đến mông, đùi, rất ngứa. Bệnh tự khỏi vài ngày sau sinh nhưng đáng lưu ý là trẻ có thể bị bệnh da giống mẹ.

Ứ mật thai kỳ tái phát là nguyên nhân gây vàng da thai kỳ thường gặp thứ hai sau viêm gan siêu vi. Bệnh xảy ra trong ba tháng cuối thai kỳ. Đầu tiên ngứa khu trú sau đó lan ra toàn thân. Ngứa có thể xuất hiện trước vàng da; kèm mệt mỏi, chán ăn; có thể buồn nôn, ói mửa, cảm giác tức bụng hoặc nhạy đau. Có 50% trường hợp nước tiểu sậm màu và phân nhạt màu. Bệnh làm tăng tỷ lệ sinh non, trẻ nhẹ ký, xuất huyết sau sinh.

Chốc dạng herpes là một dạng vảy nến mủ xảy ra trong thai kỳ và có thể đe dọa đến tính mạng của thai phụ. Khởi phát là những mảng đỏ da xuất hiện ở bẹn, nách, cổ, với các mụn mủ nhỏ-nông ở rìa. Tổn thương lan dần ra ngoại vi, đóng mày hoặc mủ ở trung tâm, ít ngứa. Niêm mạc có thể bị tổn thương và móng tay-chân bị sút ra. Sốt ớn lạnh đôi khi kèm buồn nôn, ói mửa và tiêu chảy.

Làm sao?

Các thay đổi trên gây ảnh hưởng đáng kể về mặt thẩm mỹ và tâm lý cho thai phụ. Đáng nói, không ít chị em vì sợ xấu, nôn nóng làm theo những lời rỉ tai không đúng làm cho bệnh nặng hơn, hoặc dùng thuốc để điều trị có thể gây nguy hiểm cho thai.

Chị em cần kiên nhẫn chờ đợi đối với các thay đổi do sinh lý thai kỳ như nám, rụng tóc, rạn da, ngứa da. Đồng thời, bảo vệ da bằng cách chống nắng kỹ; tiếp tục dùng dầu gội hoặc dầu tắm quen dùng. Nếu ngứa da tăng dần hoặc ảnh hưởng đến sức khỏe thì có thể dùng một số loại thuốc uống kháng histamin giảm ngứa như diphenhydramine, chlorpheniramine; thay đổi dầu tắm bằng sữa tắm baby hoặc các sản phẩm không chứa xà bông như cetaphil, saforell, eucerin...

Lưu ý, không nên có thái độ xem thường bệnh da hoặc tự ý dùng một số biện pháp để giải quyết bệnh da khi đang mang thai, nên đến khám ở các bác sĩ chuyên khoa da liễu để được điều trị kịp thời.

NGUYỄN CẨM (ghi)