Cây sả giúp nông dân thoát nghèo

Tạo nhiều việc làm nhờ trồng sả

Cù lao Tân Phú Đông nằm giữa Cửa Tiểu và Cửa Đại (2 nhánh sông Cửu Long), ruộng đất chủ yếu dành cho cây lúa. Do ở gần biển, mùa khô nước mặn tràn vào nên cây lúa chỉ trồng được mỗi năm 1 vụ, năng suất thấp, lợi nhuận không cao. Biến đổi khí hậu khiến hạn mặn ngày càng gay gắt, cuộc sống của bà con càng thêm khó khăn.

Để tháo gỡ khó khăn này, tại Tiền Giang, nhiều mô hình chuyển đổi cây trồng thích ứng với biến đổi khí hậu và phù hợp với đất bị xâm nhập mặn đã được nghiên cứu, thử nghiệm. Theo đó, bà con ở cù lao Tân Phú Đông được khuyến cáo chuyển sang trồng cây sả.

Cánh đồng sả bạt ngàn ở huyện Tân Phú Đông

Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Tiền Giang, từ khi phát hiện cây sả thích nghi tốt với điều kiện hạn mặn, không tốn nhiều nước tưới, dễ dàng duy trì sản xuất trong mùa khô, chi phí phân bón, nhân công thấp và có thể trồng được nhiều vụ trong năm, chính quyền và bà con nông dân đã phát triển diện tích đồng thời xác định đây là cây trồng chủ lực trong cơ cấu sản xuất nông nghiệp, thích ứng biến đổi khí hậu tại vùng đất cù lao của tỉnh.

Chị Nguyễn Thị Hồng Thắm - ấp Bà Tiên 2, xã Phú Đông - chia sẻ, thời gian qua huyện và xã khuyến khích nông dân chuyển đổi từ trồng lúa một vụ năng suất thấp sang trồng sả, đồng thời tận dụng mọi diện tích đất xung quanh nhà, trong vườn, ven lối đi, bờ ruộng để trồng sả nhằm tăng thu nhập, ổn định cuộc sống. Theo đó, gia đình chị đã chuyển 7.000m² đất lúa sang trồng chuyên canh cây sả.

Trung bình mỗi năm trồng 2 vụ, khu nào đất tốt có thể trồng 3 vụ, mỗi héc ta thu khoảng 10-15 tấn sả/vụ, với giá bán từ 4.000-8.000 đồng/kg (tùy thời điểm) thì mỗi héc ta cũng thu được khoảng trên 100 triệu đồng mỗi năm. “Thời gian nhàn rỗi tôi nuôi thêm bò, gà và trồng ít rau màu, không những cải thiện được cuộc sống mà còn khấm khá hơn nhờ ruộng sả…” - chị Thắm nói.

Ngoài việc đổi đời, khá lên từ trồng sả, quá trình sản xuất - thu hoạch - tiêu thụ còn mang đến những nguồn thu nhập quan trọng, cải thiện đời sống cho nông dân địa phương, tạo việc làm và thu nhập cho nhiều phụ nữ và người lớn tuổi. Chỉ riêng lao động nữ lặt lá sả, cắt sả cũng có thu nhập 5-7 triệu đồng/tháng/người.

Dù tuổi đã ngoài 60, nhưng bà Sáu Ánh (ấp Bà Lắm, xã Phú Thạnh) cũng có thu nhập 4-5 triệu đồng/tháng nhờ làm sả. Bà cho hay, trước đây gia đình bà thuộc hộ nghèo, không có ruộng canh tác, chỉ bán vé số dạo. Từ ngày địa phương chuyển sang trồng sả thì bà có việc làm và thu nhập khá ổn định. Mỗi buổi sáng, từ 6 giờ, vợ chồng bà ra ruộng thu hoạch sả, đến trưa họ cắt được gần 400kg, mỗi ký được trả 1.200 đồng. Buổi chiều, bà đến vựa thu mua để cắt tỉa sả, bó thành bó cho thương lái chở đi.

Để làm việc lâu dài, bà Sáu Ánh cùng các chị em kết thành từng nhóm, mỗi nhóm 10-12 người và đăng ký với chủ vựa làm khoán. “Mỗi tấn sả được trả 400.000 đồng tiền công, mỗi ngày nhóm tôi nhận khoảng hơn 5 tấn để cắt tỉa. Thu nhập thì chị em chia đều nhau. Công việc nhẹ nhàng, không phải dầm mưa dãi nắng, nên người già, người trẻ, người bận chuyện gia đình đều có thể tranh thủ làm” - bà Sáu Ánh nói.

Theo bà Ngô Thị Đồng - ấp Cả Thu 1, xã Phú Thạnh - nhờ cây sả mà hầu hết người dân ở vùng này ai cũng có việc làm. Người có đất có ruộng thì cải tạo để trồng sả, có vốn thì mở vựa thu mua, nông dân thì chăm sóc, thu hoạch thuê, cắt tỉa, chuyên chở, khuân vác… Ruộng sả xanh mướt bạt ngàn đến đâu là niềm vui của người dân vùng cù lao nhiễm phèn này vui đến đó.

Phụ nữ huyện Tân Phú Đông thu nhập ổn định từ nghề trồng sả

Không để “cung vượt cầu”

Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Văn Hải - Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Tân Phú Đông - cho biết, 1ha sả cho năng suất khoảng 15 tấn, trong khi đó trồng lúa khoảng 4 tấn, giá lúa và giá sả tương đương nhau. Vì vậy, người dân trồng sả thu nhập cao hơn trồng lúa từ 3-4 lần. Đến nay, có gần 90% nông dân ở 2 xã Phú Thạnh và Phú Đông trồng sả, giúp nhiều gia đình ổn định cuộc sống.

Cây sả ở đây chất lượng tốt, cây to, hàm lượng tinh dầu cao, được thị trường trong nước ưa chuộng, đồng thời còn xuất khẩu ra nước ngoài. Huyện đang hướng đến nền nông nghiệp sạch, xanh nên không ngừng nâng cao sản lượng và chất lượng cho cây sả. Ngành chức năng huyện đã liên kết với các trường đại học đặt máy làm đất, máy bón phân, máy trồng sả và máy thu hoạch sả… với hy vọng trong tương lai sẽ giải phóng sức lao động cho người dân, đưa cơ giới hóa vào trong sản xuất nông nghiệp.

Cũng theo ông Nguyễn Văn Hải, những năm qua cây sả được ưu tiên mở rộng diện tích trong vùng dự án Phú Thạnh - Phú Đông theo đề án chuyển đổi cơ cấu mùa vụ và cơ cấu cây trồng. Tuy nhiên, để ổn định đầu ra, không để xảy ra tình trạng “cung vượt cầu”, ngành nông nghiệp huyện phối hợp với các ngành liên quan vận động, hướng dẫn nông dân trồng sả theo vùng quy hoạch và tìm đầu ra ổn định. Mặt khác, cần hướng cây sả thương phẩm đến sản xuất sạch, sản xuất hữu cơ, VietGAP… để xây dựng thương hiệu, phục vụ nhu cầu của thị trường ngày càng cao.

Đến nay, toàn huyện Tân Phú Đông xây dựng được vùng trồng chuyên canh sả gần 3.800ha. Trong 8 tháng đầu năm 2024, địa phương thu hoạch được trên 56.000 tấn sả thương phẩm, đạt gần 82% chỉ tiêu cả năm.

Bà Ngô Thị Đồng - ấp Cả Thu 1, xã Phú Thạnh - phấn khởi: “Nhờ cây sả mà hầu hết người dân ở vùng này ai cũng có việc làm. Người có đất có ruộng thì cải tạo để trồng sả, có vốn thì mở vựa thu mua, nông dân thì chăm sóc, thu hoạch thuê, cắt tỉa, chuyên chở, khuân vác… Ruộng sả xanh mướt bạt ngàn đến đâu là niềm vui người dân vùng cù lao nhiễm phèn này vui đến đó”.

Thanh Lâm