Cấy ghép nội tạng lợn được chỉnh sửa gen có những bước tiến lớn

Các bác sĩ tại Bệnh viện Đa khoa Massachusetts đã ghép một quả thận lợn được chỉnh sửa gen cho Tim Andrews vào ngày 25/1 - Ảnh: Bệnh viện đa khoa Massachusetts

Quyết định sống còn

Khi bệnh tình ngày càng nặng và hầu như không còn hy vọng vào nguồn tạng hiến, đối với ông Tim Andrews (66 tuổi), thử nghiệm ghép nội tạng lợn đã được chỉnh sửa gen là vấn đề sống còn.

Thời gian chờ trung bình để được ghép thận là từ 3-5 năm, nhưng những người có nhóm máu O như ông có thể phải chờ tới 10 năm để được ghép thận. Cơ hội sống thêm 5 năm nữa của Tim Andrews khi phải chạy thận nhân tạo chỉ còn 35%.

Andrews cho biết ông không có nhiều thời gian. “Tôi mất hết hy vọng và chán nản đến cùng cực. Tôi phải sống như thế cho đến hết cuộc đời. Phải chạy thận và mệt mỏi" - ông nói.

Vì vậy, Andrews đã không ngần ngại khi các bác sĩ tại Bệnh viện đa khoa Massachusetts hỏi liệu ông có cân nhắc đến việc thử nghiệm ghép thận từ lợn hay không.

Tuần rồi, các bác sĩ tại Bệnh viện đa khoa Massachusetts thông báo rằng Andrews đã nhận được thận lợn thành công. Cuộc phẫu thuật ngày 25/1 diễn ra trong 2 giờ.

Hiện ông là người thứ hai đang sống trên thế giới với 1 quả thận lợn.

Niềm hy vọng lớn cho nhân loại

Việc cấy ghép nội tạng động vật vào người, được gọi là xenotransplantation, từ lâu được các nhà khoa học theo đuổi. Tuy nhiên, trong 3 năm qua, các cuộc thử nghiệm này phần lớn diễn ra ở Mỹ bằng cách sử dụng thận và tim lợn đã được biến đổi gen, những tạng thận đã được biến đổi gen này tương thích hơn với con người.

Tại Mỹ, nhiều công ty sinh học đã tham gia vào công cuộc này trong đó nổi bật nhất là công ty sinh học eGenesis hay United Therapeutics...

Tuần qua, United Therapeutics đã thông báo rằng họ đã nhận được đèn xanh từ FDA để tiến hành thử nghiệm ghép dị chủng với thận lợn của mình. Công ty dự kiến ​​sẽ thực hiện ca ghép đầu tiên trong số 6 ca ghép ban đầu cho những người mắc bệnh thận giai đoạn cuối vào giữa năm 2025, với mục đích mở rộng thử nghiệm lên tổng cộng 50 bệnh nhân.

Người phát ngôn Dewey Steadman cho biết United Therapeutics hy vọng rằng việc cấy ghép thận lợn sẽ trở thành một lựa chọn khả thi cho bệnh nhân vào cuối thập kỷ này.

Ánh sáng cuối đường hầm

Sau nhiều lần thử ghép ghép tạng, cho đến hiện nay bệnh nhân Towana Looney, 53 tuổi, đang là giữ kỳ lục. Towana Looney đã nhận được một quả thận lợn từ United Therapeutics vào tháng 11/2024 tại Viện ghép tạng NYU Langone và hiện cô đang sống đến ngày thứ 75 sau khi ghép.

Looney đang giữ kỷ lục là người nhận nội tạng lợn sống lâu nhất và là bằng chứng tốt nhất cho thấy nội tạng lợn có thể là nguồn cung cấp nội tạng khả thi.

Chỉ một tuần sau ca ghép, Tim Andrews đã được xuất viện. Ông được vợ đón về nhà. Ảnh: Bệnh viện đa khoa Massachusetts

“Sau khi vượt qua mốc 90 ngày, chúng tôi thực sự có thể nói rằng ghép dị chủng đã giúp bệnh nhân đạt được lợi ích sống sót tương tự như những gì chúng tôi đã thấy trong ghép tạng ở người” - Tiến sĩ Jayme Locke người tham gia ca ghép thận và hiện theo dõi cho bệnh nhân Towana Looney nói.

Tiến sĩ Jayme Locke cho biết, bà nói chuyện với Looney hầu như hàng ngày và cho biết bệnh nhân của bà đang sống cuộc sống tốt nhất.

Tại Mỹ, 37 triệu người lớn mắc bệnh thận mãn tính và khoảng 800.000 người trong số họ bị suy thận giai đoạn cuối. Locke cho biết: “Chúng tôi thường có danh sách chờ, trong bất kỳ năm nào, từ 80.000 đến 100.000 bệnh nhân, và chúng tôi thực hiện khoảng 25.000 đến 28.000 ca ghép thận mỗi năm.

Đối với những bệnh nhân như Andrews, được ghép thận lợn chỉnh sửa gen mang đến một tương lai mà ông chưa bao giờ mong đợi: “Đó là một tia hy vọng được thắp lên”, ông nói.

Thảo Nguyễn (theo CNN)