Câu hỏi về El Nino trong chương trình 'Ai là triệu phú' chưa thực sự đúng?

Câu chuyện về nữ kỹ sư trẻ 24 tuổi không thể trả lời được 2 câu hỏi đầu tiên trong chương trình "Ai là triệu phú" trong nhiều ngày qua vẫn là đề tài gây tranh cãi. Đặc biệt, trong câu hỏi đầu tiên.

"El Nino là gì? - A: Một loại dương xỉ; B: Một điệu nhảy; C: Một khu rừng ở châu Phí; D: Một hiện tượng thời tiết".

Một số ý kiến cho rằng, tất cả các đáp án cho câu hỏi này của chương trình đều sai và không chính xác, PV đã nhờ đến sự trợ giúp của các chuyên gia để hiểu rõ hơn khái niệm này.

Theo đó, TS. Đào Trọng Tứ cho biết: Khí hậu là một hiện tượng tổng quát của các vấn đề mưa, gió, bão, lốc, lạnh, nóng...Còn thời tiết là ở những thời điểm tức thời, thời tiết hôm nay, ngày mai, sáng chiều, nghĩa là trong thời gian ngắn.

"Nó là biến chứng của khí hậu trong một không gian thì gọi là thời tiết, thời tiết chỉ là hiện tượng, còn khí hậu là chung, như biến đổi khí hậu là thay đổi các chỉ số, nhiệt độ, luân chuyển trong không khí...

Chính vì thế, El Nino là một hiện tượng khí hậu nhưng lại gây ra các loại hình thời tiết khác nhau, nó là tác động làm khí hậu thay đổi".

Theo đó, ông Tứ phân tích: "Khi con người tác động đến bầu khí quyển, tầng bình lưu, tầng ozon, mặt trời chiếu trực tiếp xuống nhiều hơn, gây nên vấn đề nóng, hiệu ứng, làm trái đất nóng lên, băng thì tan ra, nước biển dâng lên, quá trình hấp thụ nhiệt, nước biển nở ra tạo thành hiện tượng nước biển dâng. El Nino thường diễn ra không đều đặn, nhưng nằm trong một chu kỳ từ 2-7 năm. Mỗi đợt El Nino có cường độ và biên độ thời gian khác nhau", ông Tứ phân tích.

Vị chuyên gia cũng cho rằng, câu hỏi này vô cùng khó, đây là vấn đề nghiên cứu sâu của các chuyên gia môi trường, biến đổi khí hậu: "Đến các nhà khoa học, còn chưa hiểu hết được hiện tượng này, vì nó là những khái niệm mới phát triển, ngay trong câu hỏi của chương trình đáp án còn chưa chính xác", ông Tứ nhấn mạnh.

Câu hỏi về El nino trong chương trình Ai là triệu phú? chưa thực sự đúng?

Cùng bàn luận về vấn đề trên, PGS.TS Lê Anh Tuấn - Phó Viện trường Viện nghiên cứu biến đổi khí hậu (Đại học Cần Thơ) giải thích: El Nino nếu đúng chuỗi tồn tại của nó thì đó là hiện tượng khí hậu, còn trong El Nino sẽ tồn tại một số hiện tượng với thời gian ngắn thì đó là thời tiết.

"Qua chuỗi El Nino mà nhiều đợt xuất hiện lặp lại theo chu kỳ thì cái đó là khí hậu, còn hiện tượng trong EL Nino gây ra như ít mưa, khô hạn, bốc hơi... thì giai đoạn đó là thời tiết. Chu kỳ của El Nino là một hiện tượng liên quan đến vấn đề khí hậu, còn biểu hiện của El Nino trong một giai đoạn ngắn trong tháng đó, ngày đó, nhiệt độ cao hơn, thấp hơn đó là thời tiết"

Theo GS. Tuấn, đây là tiếng Tây Ban Nha, được bắt đầu sử dụng bởi các ngư dân ở dọc bờ biển Ecuador và Peru để chỉ hiện tượng một dòng hải lưu ấm xuất hiện khoảng Giáng sinh và kéo dài khoảng vài tháng. Trong khoảng thời gian này cá ít đi, do đó các ngư dân thường ở nhà để sửa chữa các ngư cụ. Trong một số chu kỳ El Nino, hiện tượng dòng hải lưu ấm này làm gián đoạn mùa đánh cá đến tận tháng 5 hoặc tháng 6 năm sau.

Trải qua nhiều năm, thuật ngữ El Nino được sử dụng để chỉ hiện tượng dòng hải lưu ấm và các ảnh hưởng của nó không chỉ đối với các ngư dân ở Ecuador, Peru mà còn đối với các ngành nghề khác nhau trên toàn thế giới. Dễ hiểu hơn thì El Nino là hiện tượng phá vỡ điều kiện bình thường của hệ thống đại dương - khí quyển ở khu vực nhiệt đới Thái Bình Dương gây nên những ảnh hưởng đến thời tiết trên qui mô toàn cầu.

Ông Tuấn cho rằng nếu hỏi "El nino là gì?" thì đây là một câu hỏi không đầy đủ, và chưa thực sự rõ ràng.

"Đây là lĩnh vực không phải ai cũng biết vì nó khá chuyên sâu. Vấn đề là, trong một câu hỏi trắc nghiệm, cái khó là câu hỏi phải ngắn, nhưng ngắn phải đầy đủ nghĩa, thì câu trả lời mới hợp lý. Câu hỏi của chương trình này đặt ra tôi thấy nó cũng như kiểu nửa chừng", ông Tuấn nhấn mạnh.

Thanh Mai