Câu chuyện không hồi kết về bạo lực súng đạn ở Mỹ

Vụ xả súng làm chết 19 học sinh và hai giáo viên ngày 24/5 ở Trường tiểu học Robb, thị trấn Uvalde (Texas) vừa qua xảy ra sau mười năm kể từ khi 20 trẻ em và sáu nhân viên bị giết trong vụ xả súng tại Trường tiểu học Sandy Hook ở Connecticut; mười ngày sau vụ giết hại hàng chục người da màu tại một siêu thị ở Buffalo, New York.

Khu vực tưởng niệm những nạn nhân của vụ xả súng tại Trường tiểu học Robb ở Uvalde, Texas - Ảnh: Daily Mail

Những ngày tuyệt vọng

Doanh số bán súng đã tăng mạnh tại Mỹ kể từ khi dịch COVID-19 bùng phát và tỷ lệ giết người đã tăng gần 30%. Súng đạn là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong cho trẻ em. Năm 2021, hơn 1.500 người dưới 18 tuổi đã chết vì súng. Các vụ xả súng hàng loạt chiếm đến 3% số ca tử vong có nguyên nhân từ súng. Nếu không có thảm kịch như hôm 24/5, các nạn nhân gần như bị chìm vào quên lãng.

Ngay vào ngày xảy ra vụ xả súng kinh hoàng ở Texas, trong lời chia buồn gửi tới gia đình các nạn nhân, tổng thống Joe Biden đặt vấn đề tại sao Mỹ lại “sẵn sàng sống chung với những cuộc tàn sát? Những nỗ lực nhằm hạn chế vũ khí tấn công sau vụ Sandy Hook, cũng như sự ủng hộ kiểm soát súng chặt chẽ hơn đã giảm đi gần đây. Tuy nhiên, có thể sắp tới đây, Tối cao pháp viện phải sớm ra phán quyết hạn chế những người có thể mang súng nơi công cộng tương tự luật ở New York.

Dù các chương trình phòng, chống bạo lực súng đạn có phát huy tác dụng, nhưng thật khó lạc quan khi các chiến dịch vận động dẹp bỏ súng ống của những người sống sót và gia đình nạn nhân các vụ xả súng đều thất bại. Câu hỏi lớn đặt ra không chỉ đơn thuần là phải làm gì để cứu được những đứa trẻ tiếp theo sau vụ ở Uvalde, mà là có thể làm gì để cứu vãn nước Mỹ nếu vấn đề bạo lực súng đạn không được giải quyết một cách nghiêm túc.

Nỗ lực thúc đẩy bãi bỏ súng ống

Bất chấp hàng trăm vụ xả súng hàng loạt ở Mỹ mỗi năm, Quốc hội Mỹ đã nhiều lần không thông qua luật kiểm soát súng. Có rất nhiều rào cản đối với việc ban hành luật quản lý súng nghiêm ngặt hơn, nhưng các nhà hoạt động cho biết họ không bỏ cuộc cho đến khi có sự thay đổi. “Đã đến lúc biến nỗi đau thành hành động. Đối với các bậc cha mẹ, mọi công dân, chúng ta phải nói rõ với những người được bầu cử ở đất nước này rằng đến lúc phải hành động”, ông Biden nói.

Năm nay tại Mỹ đã xảy ra 213 vụ xả súng hàng loạt (những vụ khiến ít nhất bốn người bị bắn), theo Cơ quan lưu trữ về bạo lực súng đạn Mỹ. Năm 2021, có 692 vụ xả súng hàng loạt được ghi nhận so với 610 vụ trong năm 2020. Những người ủng hộ việc kiểm soát súng đã kêu gọi mở rộng các giới hạn đối với người có thể mua súng hợp pháp. Họ cho rằng những kẻ lạm dụng tình dục, từng bị kết án tù và tâm thần nên bị cấm mua vũ khí vĩnh viễn. Một số người đề xuất cấm người dưới 21 tuổi mua súng. Điều này nếu được thực thi thì có thể đã ngăn tay súng 18 tuổi ở Uvalde có phương tiện gây án.

Những dự luật được Hạ viện thông qua nhằm hạn chế súng có rất ít cơ hội được thông qua tại Thượng viện. Các thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa có khả năng sẽ loại bỏ bất kỳ luật kiểm soát súng nào được đề xuất từ các thượng nghị sĩ Đảng Dân chủ. Chuck Schumer - lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện - cho rằng không có khả năng cơ quan này sẽ sớm bỏ phiếu về các dự luật đã được Hạ viện thông qua.

Nhưng Đảng Dân chủ không “buông súng” trong nỗ lực của mình. Thượng nghị sĩ Chris Murphy (Connecticut) đã chỉ trích dữ dội việc Quốc hội không hành động để kiểm soát súng đạn. Ông cho biết các cử tri vẫn có cơ hội vào tháng 11 này để “lật đổ” các đảng viên Cộng hòa phản đối cải cách luật súng. 

 Nam Anh (theo The Guardian, Washington Post)