Cấp bách lo nước ngọt cho dân vùng hạn mặn miền Tây

Khoảng 50.000 hộ dân thiếu nước

Các huyện Thới Bình, Trần Văn Thời và U Minh (tỉnh Cà Mau) là nơi người dân đang thiếu nước ngọt nhiều nhất. Bà Trương Thị Giàu - ngụ xã Biển Bạch, huyện Thới Bình - cho biết: “Do khu vực này không có nước ngầm nên mỗi năm, khi tới mùa khô là thiếu nước sinh hoạt. Mặc dù, các gia đình đều chuẩn bị lu, bồn chứa nước, nhưng vẫn không thể đủ sử dụng do hạn mặn kéo dài. Vài tháng nay, gia đình tôi phải đi đổi nước ngọt với giá 50.000 đồng/m3 về sử dụng. Dù sử dụng hết sức tiết kiệm nhưng mỗi tháng vẫn tốn hơn 500.000 đồng mua nước”.

Phụ nữ xã Biển Bạch (huyện Thới Bình, tỉnh Cà Mau) vui mừng khi được các đơn vị chức năng hỗ trợ dụng cụ chứa nước sinh hoạt

Dắt chúng tôi đi xem những con kênh đang cạn trơ đáy do hạn mặn gây ra, bà Đoàn Ngọc Phê - cùng ngụ xã Biển Bạch - chia sẻ: “Nước ngọt hiện đang rất quý đối với người dân các vùng khó khăn. Chi phí đổi nước ngọt khá cao và kéo dài nên không ít gia đình thấm mệt. Mới đây, bộ đội chở nước ngọt về cho bà con, ai
cũng mừng…”.

Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Cà Mau, toàn tỉnh có hơn 2.600 hộ bị thiếu và không chủ động được nguồn nước sinh hoạt do hạn mặn, trong đó có hơn 1.700 hộ đặc biệt khó tiếp cận nguồn nước, vì không khai thác được nước ngầm, cộng với kênh rạch khô cạn, đường bị sụt lún, giao thông bị chia cắt...

Trước những khó khăn của bà con vùng hạn mặn, mới đây Cục Hậu cần Quân khu 9 đã điều 3 tàu vận chuyển hơn 1.700m³ nước ngọt từ TP Cần Thơ về hỗ trợ cho hàng ngàn người ở các huyện Thới Bình, U Minh và Trần Văn Thời.

Đại tá Trần Bá Lộc - Chính ủy Cục Hậu cần Quân khu 9 - cho hay, những ngày qua lực lượng Quân khu 9 đã và đang ngày đêm sát cánh cùng chính quyền và người dân các địa phương đồng bằng sông Cửu Long triển khai biện pháp phòng chống hạn mặn, chia sẻ khó khăn và góp phần ổn định đời sống của bà con. Ngoài cấp nước miễn phí, chúng tôi còn hỗ trợ bà con những dụng cụ chứa nước để các hộ có điều kiện trữ nước sử dụng được nhiều ngày. Ông Nguyễn Công Việt - ở xã Biển Bạch - xúc động: “Được bộ đội Quân khu 9 chở nước ngọt đến tận nơi cho và còn cho cả bồn chứa trong thời điểm khó khăn về nước sinh hoạt, người dân chúng tôi đều rất quý và biết ơn. Thật sự bà con rất ấm lòng, như nắng hạn mà gặp mưa”.

Tại Long An, Tiền Giang, Bến Tre, Kiên Giang… tình trạng thiếu nước sinh hoạt cũng rất căng thẳng. Những ngày qua, Công ty TNHH MTV Cấp nước Tiền Giang và các đơn vị liên quan đã mở hàng trăm vòi nước công cộng nhằm cung cấp nước sinh hoạt cho người dân vùng khó khăn ở huyện Tân Phú Đông và Gò Công Đông. Ngoài ra, tỉnh còn tổ chức vận chuyển nước, bố trí bồn chứa nước đến hơn 40 điểm để cấp miễn phí. Các nhà hảo tâm cũng vận chuyển hàng ngàn khối nước bằng sà lan cung cấp vào các ao chứa ở huyện Tân Phú Đông để phục vụ sản xuất, sinh hoạt…

Ông Nguyễn Hoàng Hiệp - Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn - cho hay, do hạn mặn diễn biến phức tạp, nhiều nơi không cân đối được nguồn nước tại chỗ. Đến nay, ước tính toàn vùng đồng bằng sông Cửu Long đã có khoảng 50.000 hộ dân ở nông thôn bị thiếu nước sinh hoạt.

Giải pháp "nước sạch lâu dài”

Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, những ngày qua các đơn vị chức năng của bộ đã phối hợp với các địa phương vùng đồng bằng sông Cửu Long triển khai nhiều giải pháp cấp nước sinh hoạt cho người dân vùng bị ảnh hưởng bởi hạn mặn, như hỗ trợ các thiết bị, dụng cụ trữ nước tại vùng khó khăn ở Cà Mau, Kiên Giang, Bạc Liêu; tổ chức cấp nước luân phiên ở Long An; đấu nối hòa mạng giữa các trạm cấp nước, mở rộng tuyến ống tại Long An, Tiền Giang, Kiên Giang, Sóc Trăng; khoan bổ sung giếng khai thác ở Long An; sử dụng thiết bị lọc mặn, quan trắc độ mặn để vận hành công trình cấp nước ở Bến Tre… Ngoài ra, bộ đã yêu cầu Ban Quản lý dự án thủy lợi 10 đẩy nhanh tiến độ thi công 3 tháng để kịp đưa vào vận hành và khai thác sớm cống âu Nguyễn Tấn Thành, góp phần hỗ trợ ngăn mặn, trữ ngọt, tạo nguồn nước thô cho các nhà máy cấp nước sinh hoạt phục vụ khoảng 800.000 người dân của tỉnh Tiền Giang…

Lực lượng Quân khu 9 hỗ trợ nước sinh hoạt cho người dân vùng khó khăn ở Cà Mau

Mới đây, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng đã phối hợp với Tổ chức Nông Lương Liên hiệp quốc (FAO) tại Việt Nam triển khai kích hoạt hành động sớm về hỗ trợ các gia đình khó khăn tại 4 xã thuộc tỉnh Cà Mau là Khánh An và Khánh Thuận (huyện U Minh), Khánh Hưng (huyện Trần Văn Thời), Biển Bạch (huyện Thới Bình). Có hơn 1.000 hộ được hỗ trợ tiền mặt (6 triệu đồng cho mỗi hộ có 3 nhân khẩu trở lên) với tổng kinh phí 5,4 tỉ đồng. Số tiền tuy không nhiều, nhưng đã giúp phần nào cho bà con vùng khó khăn trong giai đoạn thiếu nước sinh hoạt.

Ông Rémi Nono Womdim - Trưởng đại diện Tổ chức FAO tại Việt Nam - cho hay, chương trình thăm và cấp phát tiền mặt cho người dân chịu ảnh hưởng hạn mặn cũng nhằm nâng cao nhận thức của cộng đồng về việc sử dụng nước tiết kiệm trong sinh hoạt và sản xuất… Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp lưu ý, cần phải thống nhất lại nhận thức rằng Việt Nam là một quốc gia thiếu nước. Nước không phải vô hạn mà là hữu hạn, nên cần phải có hành động tương xứng. Ngành nông nghiệp cũng như chính quyền các địa phương cần tiếp tục phối hợp để tăng cường đầu tư và hành động cụ thể, hướng đến mục tiêu đảm bảo mọi người dân, nhất là vùng nông thôn đều được tiếp cận một cách bình đẳng và công bằng về nước sạch. Ngoài ra, cần nâng cao ý thức của người dân về chủ động tích trữ, sử dụng nước tiết kiệm trong trường hợp thiên tai.

Tới đây, các bộ ngành và chính quyền địa phương sẽ tiếp tục thực hiện các giải pháp bảo đảm cung cấp đủ nước sinh hoạt cho người dân vùng khó khăn. Ưu tiên vận chuyển, cung cấp nước sạch và thiết bị trữ nước cho các hộ dân vượt qua thời kỳ hạn mặn, thiếu nước năm 2024 và các năm tiếp theo. Rà soát, đánh giá tổng thể năng lực cấp nước của các công trình tập trung ở đồng bằng sông Cửu Long; xác định cụ thể giải pháp cấp nước cho những khu vực chịu ảnh hưởng hạn mặn.

“Giải pháp là những khu vực có thể cấp nước tập trung thì đầu tư, xây dựng mới hoặc nâng cấp, mở rộng công trình hiện có. Các khu vực dân cư phân tán thì hỗ trợ thiết bị trữ nước sạch với dung tích phù hợp để đảm bảo đủ nước sinh hoạt trong thời kỳ bị ảnh hưởng hạn mặn. Đặc biệt là tổ chức vận hành liên hệ thống thủy lợi vùng đồng bằng sông Cửu Long hợp lý hơn, để tăng cường kết nối nguồn nước liên tỉnh, từ đó nâng cao hiệu quả khai thác công trình thủy lợi, nhất là mùa khô hạn…” - Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp nhấn mạnh.

Nhóm phóng viên