Canh rạm đồng lá ớt

Rạm đồng nấu rau tập tàng, rạm đồng nấu rau đay, rạm đồng nấu ngồng mồng tơi... những món ấy ai cũng biết, vì nó là những món canh giúp giải nhiệt vào những ngày nóng bức. Riêng món canh rạm đồng lá ớt của má thì lạ, lạ vô cùng.

Nhà tôi nằm trên doi đất nhỏ men theo sông, nên phù sa năm nào cũng đều đặn tưới tắm, phủ lên biền bãi những thớ đất màu mỡ. Má trồng rau, trồng đậu, trồng cà và ớt. Trước mùa quả chín là mùa lá xanh. Má sẽ nhanh tay bứt từng chùm lá ớt đem rửa sạch, để ráo. Má bảo để có món canh rạm lá ớt chuẩn vị thì không nên chọn lá quá già hoặc quá non, vì non sẽ không có mùi đặc trưng, già thì sẽ thừa vị cay và đắng.

Khi biền bãi vào mùa khiến lá xanh bừng lên khắp nẻo, ớt cũng tình tự đâm lá trổ hoa trắng li ti như những đốm mây tí hon, thì ở đồng xa, rạm cũng đã đến dịp sinh sôi, chỉ cần làm siêng một chút đã có dăm ba chục chú dày thịt, tươm gạch vàng ươm.

Rạm sau khi đem về, ngâm qua nước sạch pha muối loãng cho nhả bùn đất rồi đem bóc mai, xoi gạch để riêng vào một bát con. Phần thịt rạm má cho vào cối giã nhuyễn, sau này mua được máy xay thì má cho tất vào máy, bấm nút, hai ba phút là xong.

Trong nhiều món má nấu, canh rạm đồng có lẽ là món mà tôi thích nhất. Bén cơm giải nhiệt là chuyện bàn sau, nhưng điều khiến tôi khoái chí là được xớ rớ trong bếp với má như chơi đồ hàng. Má xay rạm rồi đổ cả nước lẫn cái ra một cái âu, phân công tôi việc lọc rạm. Với dụng cụ là một cái rây mắt lưới nhỏ, cán cầm vừa tay, tôi khéo léo lượt rạm qua về mấy dạo, giữ lấy phần nước, phần cái đổ vào một cái âu khác, khi nào xong sẽ đem đổ cho gà vịt ăn.

Như nhiều loại hải sản khác, rạm có tính hàn nên thường dậy mùi tanh. Để khử mùi, má đập dập ít hành tăm thả vào lớp dầu tráng chảo đang sôi, sau đó đổ phần nước rạm đã lọc vào nấu. Má vặn lửa bùng to chờ cho đến khi nồi rạm sôi trào, rồi hạ lửa liu riu để thịt rạm kết lại thành từng tảng. Trong khi chờ rạm kết, má cũng bắc một cái chảo con khác vào cái bếp bên cạnh để tao phần gạch rạm cho chín, cho thơm. Khi thịt rạm đã kết nổi bồng lên mặt nước, má dùng đũa gạn sang một bên để lấy chỗ, rồi thả lá ớt vào. Sau đó, má thả thêm phần gạch rạm đã chín lên trên mặt nồi, nêm nếm gia vị vừa ăn.

Phải nói canh rạm lá ớt có vị ngon rất lạ, phần nước thanh mát ngọt vị rạm đồng, phần cái lại cay dịu và thơm như mùi thảo mộc, mang đến vị ấm trên đầu lưỡi. Lúc đang ăn ai nấy đều bừng tỉnh, mướt mát mồ hôi, nhưng xong bữa người lại nhẹ bẫng như vừa rơi vào một vùng thư thái dễ chịu.  

Theo Đông y, canh lá ớt rạm đồng tốt cho sức khỏe, vì lá ớt giàu các chất chống ô-xy hóa giúp tăng cường hệ miễn dịch, các bệnh tim mạch, tiểu đường, chống nhiễm khuẩn, giảm đau nhức xương khớp, phòng được các ung nhọt, chứng nấm ngoài da, hỗ trợ tiêu hóa…

Bây giờ ra chợ hay vào siêu thị, hầu như loài rau nào cũng có bán, chỉ có lá ớt là thứ hàng “hiếm có khó tìm”, bởi thế nên tôi vẫn luôn tự hào vì mình là một cô gái “made in nông thôn” chính hiệu. Mưa nắng đất trời cùng chắt chiu biền bãi đã nuôi tôi lớn bằng những món quen mà lạ, lạ mà ngon. 

Minh Thi