Cảnh giác với... mẹo làm bếp

Các bác sĩ cảnh báo chất độc sẽ tích lũy trong cơ thể  gây hại khôn lường đến sức khỏe.

Thấy người ta chỉ thì… làm

Đi chợ chiều tại một khu chợ tự phát trên địa bàn Q.7, TP.HCM, chị N.T.D. hào hứng khoe mua được con vịt xiêm to, béo, giá cả phải chăng. Người bán vịt chở đi bán dạo, không làm vịt tại chỗ cho khách được. Thấy chị D. ái ngại vì tự làm vịt rất khó sạch lông măng, người bán vịt chỉ mẹo: “Cắt tiết vịt xong chị ngâm vịt vào thau nước ấm hòa ít nước rửa chén khoảng 15 phút. Sau đó hãy nhổ lông vịt thì đảm bảo lông măng lặn hết, lúc nhổ cũng rất dễ và nhanh”.

Hoài nghi về cách nhổ lông vịt này, chị D. hỏi làm thế ăn vào có độc hại không, người bán hàng trả lời: “Làm lông xong, rửa nước lại là sạch sẽ, hại sao được. Ở quê tôi mọi người vẫn làm thế, có sao đâu”. 

Dùng hóa chất sơ chế, chế biến thực phẩm có thể dẫn tới hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe

Thói quen ngâm vịt vào nước rửa chén hoặc xà bông trước khi vặt lông vẫn còn tồn tại ở một số gia đình, nhất là ở các vùng quê. Bản thân người làm cũng không hiểu biết, chỉ nghe nói rồi bắt chước theo.

Không chỉ biến nước rửa chén thành trợ thủ đắc lực nơi góc bếp, pin cũng được coi là mẹo làm bếp của một số người. Chị N.T.H., ngụ tại P.Thảo Điền, Q.2, hoảng hồn khi nghe bà giúp việc chỉ cách luộc bắp mau chín. Chị kể: “Tôi được người quen tặng cho chục cái bắp tươi.

Đang loay hoay luộc mãi mà bắp chưa chín, chị giúp việc nhà bảo, ở quê chị người ta thả cục pin tiểu vào, chỉ một lúc là bắp chín”. Chị H. hỏi có biết thế là độc hại không, bà giúp việc cười xòa: “Thấy người ta mách thì làm thôi, luộc thử thấy mau chín thật”.

Hiện nay, các diễn đàn về nấu ăn trên mạng xã hội cũng có một mẹo dân gian đang được các bà nội trợ tranh cãi nảy lửa: luộc khoai lang không cần nước. Đầu tiên thả nắm đinh (10-15 cái loại 5cm hoặc 10cm) xuống đáy nồi, xếp khoai lên, sau đó bỏ thêm mấy chiếc muỗng inox vào đun chung, chỉ 30 phút khoai nhừ bung mà còn ngọt lịm. Cũng có bà nội trợ chia sẻ cách luộc khoai tương tự nhưng thay đinh bằng dao lam cho mau chín.

Coi chừng nhiễm độc, hỏng gan, suy thận

PGS-TS-BS Lâm Vĩnh Niên, Trưởng khoa Dinh dưỡng - Tiết chế Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM - cảnh báo: “Những hóa chất, phụ gia không quy định cho thực phẩm thì tuyệt đối không bỏ vào đồ ăn”. 

Đối với tình trạng bỏ pin vào luộc chung với bắp cho mau chín hay nhuộm đen cà phê như thông tin báo chí mới đăng tải, bác sĩ Niên phân tích: cấu trúc của loại pin kẽm-carbon, gồm lõi than chì được phủ lớp mangan-oxid và vỏ kẽm-oxid, giữa chúng có lớp bột ẩm amoni chloride và kẽm chloride.

Cả mangan và kẽm, ở mức vi lượng, là những chất cần thiết cho hoạt động chuyển hóa của cơ thể. Tuy nhiên, mangan và kẽm trong pin có thể nhiễm các kim loại nặng khác như chì, nicken, cadimi... tuyệt đối không được phép dùng trong thực phẩm.

Mangan được hấp thu nhanh chóng vào cơ thể khi chúng ta tiếp xúc qua đường ăn uống hoặc hít thở. Mangan tồn tại trong máu khá ngắn nhưng lại tích tụ lâu dài ở các mô. Mangan gây độc tính trên hệ thần kinh, hệ tim mạch và gan. Kẽm có thể gây ngộ độc nếu đưa vào cơ thể với lượng cao và kéo dài.

Hấp thu quá mức kẽm dẫn đến giảm hấp thu đồng và sắt - là những kim loại cần thiết cho cơ thể. Ngộ độc kẽm cũng dẫn đến rối loạn lipid máu. Tóm lại, ngộ độc kim loại nặng sẽ dẫn đến các tổn thương não, phổi, thận, răng...

Liên quan tình trạng một số người dân dùng nước rửa chén để làm lông vịt, ThS-BS Võ Ngọc Quốc Minh - khoa Nội tiêu hóa Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM - khuyến cáo, cần phải chấm dứt ngay quan niệm sai lầm này. Thành phần của nước rửa chén bao gồm: chất hoạt động bề mặt, chất trung hòa, nhựa PPA...

Những chất này hạn chế lông măng gia cầm phát triển nhưng nếu bị ngấm vào thịt, sẽ có hại khôn lường. Nếu ăn phải lượng nước rửa chén nhiều có thể dẫn tới tổn thương cấp tính đường tiêu hóa, chất kiềm trong nước rửa chén sẽ làm bỏng niêm mạc ruột. Mặt khác, dù không đủ để gây ra hậu quả tức thời nhưng nếu ăn phải thực phẩm ngấm nước rửa chén nhiều lần, chất độc sẽ tích lũy ở các bộ phận gan, thận, dẫn tới suy gan và suy thận.

Ngoài ra, các bác sĩ cũng khuyên người dân không nên truyền nhau những mẹo làm bếp "độc, lạ" như bỏ đinh, dao lam, thìa muỗng vào nồi luộc khoai. Có thể chưa ghi nhận hậu quả từ phương pháp này nhưng chắc chắn phải có phản ứng hóa học xảy ra thì khoai mới chín nhanh hơn bình thường. Đó còn chưa kể đinh hay dính dầu mỡ, gỉ sét, ăn phải sẽ không có lợi cho sức khỏe. 

Thanh Huyền