Cảnh giác với các thiết bị phòng, chữa cháy kém chất lượng

Nhu cầu mua tăng 10-15%

Ông Lê Khắc Quyết - Phó giám đốc Công ty TNHH thiết bị phòng cháy, chữa cháy (PCCC) Thăng Long - cho biết kể từ khi xảy ra hai vụ cháy gây chết nhiều người ở Q.8 và TP.Thủ Đức (TPHCM), lượng người mua thiết bị PCCC, nạp sạc bình chữa cháy tại các chi nhánh của công ty tăng khoảng 10-15%. 

Người tiêu dùng cần chú ý chọn mua thiết bị phòng cháy, chữa cháy có tem kiểm định, rõ ràng về nguồn gốc Ả NH: THANH HOA

Một nhân viên Công ty TNHH Thương mại PHS (Q.Bình Tân) cũng cho biết, sức mua các thiết bị PCCC tăng khoảng 20% so với bình thường. Đa số khách chọn mua loại bình bột 4kg, 8kg hoặc bình khí CO2 3kg, 5kg, giá dao động từ 175.000-490.000 đồng/kg. Khách thường chọn mua loại bình chứa khí CO2 dù giá cao gấp đôi loại bình chứa bột vì khi chữa cháy, khí CO2 không gây bẩn nhà như loại bột, lại chữa được cháy nổ do rò rỉ gas. Riêng sản phẩm bóng chữa cháy thường được khách mua để chống cháy xe hơi hoặc được các công ty mua để trang bị cho văn phòng, nhà xưởng. Với các bình khí CO2, sau khi sử dụng hết, khách có thể đem bình đến cửa hàng nạp khí mới với giá khoảng 40.000-50.000 đồng/lần nạp. 

Tại Trung tâm Thiết bị PCCC 4/10 (thuộc lực lượng cảnh sát PCCC TPHCM), một nhân viên cho biết, khách chủ yếu là công ty, cơ quan, tổ chức, còn đối tượng khách là người dân, chủ nhà trọ chiếm tỷ lệ nhỏ. Theo nhân viên này, nguyên nhân là ý thức PCCC của người dân chưa cao. Ngay cả các cơ sở sản xuất có kho xưởng lớn, cũng ngại đầu tư hệ thống PCCC do đắt tiền. 

Ông Lê Khắc Quyết cũng tiết lộ: “Có không ít nhà xưởng chỉ trang bị bình chữa cháy dạng đối phó. Thậm chí có nơi còn đề nghị chúng tôi không lắp đặt hệ thống PCCC mà chỉ cần cấp giấy chứng nhận PCCC để họ đối phó với cơ quan chức năng. Điều này rất nguy hiểm”. 

Hàng Trung Quốc chiếm ưu thế

Nhân viên Trung tâm Thiết bị PCCC 4/10 cho biết, thiết bị PCCC được chia thành nhiều nhóm: thiết bị chống cháy, chữa cháy, báo cháy… Hiện trên thị trường có nhiều loại bình chữa cháy cầm tay, như loại bình xịt 3-5kg (khí CO2), bình xịt 4-8kg (bột), bình ném 1kg (khi ném, bình sẽ vỡ, dung dịch tràn ra, dập tắt lửa). Gần đây, có thêm bình chống cháy dạng tổng hợp bằng bọt foam, có thể xịt trực tiếp lên người, giúp nạn nhân chịu nhiệt, chạy ra khỏi đám cháy; mền chữa cháy bằng sợi thủy tinh, chịu được nhiệt độ 550⁰C. 

Người tiêu dùng cần chú ý chọn mua thiết bị phòng cháy, chữa cháy có tem kiểm định, rõ ràng về nguồn gốc

Thiết bị thông báo thì có đèn thông minh ánh sáng vàng, khi đám cháy gây mất điện thì đèn sẽ tự sáng, giúp nạn nhân xác định được hướng thoát hiểm; các loại camera hồng ngoại có khả năng truyền dữ liệu về đám cháy với khoảng cách 500m. Thiết bị phòng, báo cháy thì có còi báo rò rỉ khí gas, đầu báo khói tại chỗ, đầu báo nhiệt, đầu báo lửa… Sản phẩm chống cháy thì có sơn, cửa gỗ, cửa sắt chống cháy. Thiết bị cứu nạn, cứu hộ thì có búa thoát hiểm, dây thoát hiểm, mặt nạ lọc khói độc.

“Đa số trường hợp tử vong đều do ngạt khói hơn là bị bỏng vì lửa. Các loại mặt nạ lọc khói độc có lớp tráng bằng bạc nên chống được khói độc, chống nóng, chống hấp hơi” - nhân viên tại Trung tâm Thiết bị PCCC 4/10 cho biết. 

Theo đại diện các doanh nghiệp kinh doanh thiết bị PCCC, phần lớn người dân chỉ chọn trang bị bình chữa cháy. Gia đình nào có điều kiện hơn thì trang bị thêm các đầu báo khói, báo lửa, mặt nạ phòng khói độc. Ông Lê Khắc Quyết cho biết, ở nước ngoài, bình chữa cháy chỉ có hạn sử dụng 2-3 năm, sau đó, người ta sẽ bỏ đi để đảm bảo an toàn vì vỏ bình chữa cháy làm bằng kim loại, sau thời gian sẽ rỉ sét, xì hơi, không còn khả năng chữa cháy. Còn ở Việt Nam, người dân đa phần giữ bình đến khi quá “date”, có nơi giữ gần 20 năm vẫn chưa thay mới. 

Theo ghi nhận của chúng tôi ở các điểm nạp sạc bình chữa cháy, sản phẩm đem đến sạc đều là bình cũ được sơn lại cho mới, không đạt tiêu chuẩn. Nhân viên chuyên nạp sạc bình chữa cháy tại một cửa hàng thiết bị PCCC trên đường Hoàng Văn Thụ, Q.Tân Bình, TPHCM cho biết, dù cửa hàng yêu cầu bình chữa cháy phải đạt chuẩn, nhưng khách vẫn cứ đem đến các bình không đạt chuẩn để nạp, sạc với lý do không có kinh phí đầu tư bình mới.

Một điều đáng quan ngại là sự nhập nhèm về nguồn gốc, tính năng sản phẩm PCCC. Một số cửa hàng bán bình chữa cháy có xuất xứ từ Trung Quốc chỉ dán tem bảo hành sản phẩm một năm chứ không có tem kiểm định hay nhãn phụ tiếng Việt.

Nhân viên bán hàng giải thích: “Đại diện công ty, công trình yêu cầu có tem kiểm định thì công ty bán thêm tem kiểm định, giá 50.000 đồng/cái, chủ yếu để đối phó với cơ quan kiểm tra, còn hộ gia đình không cần tem kiểm định thì công ty không bán tem này”. Đáng nói, nhiều nơi còn chào bán bình chữa cháy đã qua sử dụng và cam kết “mới 90%, chỉ trầy xước bên ngoài, không ảnh hưởng chất lượng bên trong”, giá chỉ 120.000 đồng/bình. 

Đối với mặt nạ lọc khói độc, phần lớn sản phẩm đều là hàng Trung Quốc, không có nhãn phụ theo quy định. Cùng loại sản phẩm nhưng có nơi giới thiệu là hàng Trung Quốc, có nơi quảng cáo là của Nhật Bản. Không ít nơi bán khẩu trang than hoạt tính nhưng lại quảng cáo là khẩu trang phòng khói độc. 

Hộ gia đình nên có thiết bị nào?

Ông Nguyễn Nguyên Phương - Trưởng phòng Kế hoạch - Tài chính - Tổng hợp, Sở Công thương TPHCM - cho biết theo quy định, thiết bị PCCC thuộc ngành hàng kinh doanh có điều kiện, phải được cơ quan chuyên trách PCCC kiểm nghiệm chất lượng; các điểm bán thiết bị PCCC phải được cơ quan quản lý cấp giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện kinh doanh, người kinh doanh phải qua khóa đào tạo kiến thức, nghiệp vụ về sử dụng các thiết bị PCCC. Người tiêu dùng nên chọn mua sản phẩm ở những cửa hàng uy tín, trên sản phẩm có đầy đủ thông tin về nhà sản xuất, nguồn gốc, có dán tem kiểm định chất lượng; không nên mua sản phẩm trôi nổi, cũ, kém chất lượng. 

Đại diện Trung tâm Thiết bị PCCC 4/10 tư vấn: các phương tiện PCCC mới được sản xuất trong nước hoặc nhập khẩu đều phải được kiểm định kỹ lưỡng theo quy định của Bộ Công an. Cảnh sát PCCC khuyến cáo người dân khi mua các bình chữa cháy phải quan sát tem kiểm định dán trên bình chữa cháy, những sản phẩm đã được kiểm định mới đảm bảo an toàn khi sử dụng. Khi dùng bình chữa cháy, cần kiểm tra thường xuyên các bộ phận như van an toàn, vòi phun, van khóa... để tránh rò rỉ khí, nổ bình.

Ông Lê Khắc Quyết hướng dẫn thêm, mỗi gia đình nên trang bị khoảng ba thiết bị PCCC gồm bình chữa cháy, mền chống cháy, thiết bị báo cháy. Tùy diện tích nhà ở, nếu nhà khoảng 60m², vật dụng khó cháy thì nên trang bị hai bình chữa cháy (loại 3 hoặc 4kg). Hộ kinh doanh trong nhà nên trang bị khoảng bốn bình, đặt ở những vị trí dễ lấy, dễ thấy. Nhà nhiều tầng thì mỗi tầng đều phải có một bình chữa cháy. Với những đám cháy nhỏ hoặc cháy bình gas, có thể dùng mền chống cháy để dập; với đám cháy lớn hơn, có thể dùng mền trùm người để thoát thân. 

Nguyễn Cẩm - Thanh Hoa