Căng thẳng thương mại tác động xấu đến cuộc sống người dân

Nỗi lo giá sinh hoạt tăng

Jolene Beam là một giáo viên mầm non 27 tuổi, sẽ kết hôn vào tháng 6/2025. Cô đã bắt đầu sắm sửa các thứ cho ngôi nhà mới của mình sau khi nghe về mức thuế quan mới do chính quyền Tổng thống Trump công bố. Cô chia sẻ: “Mọi thứ sẽ hiển thị trong hóa đơn của người tiêu dùng, vì vậy tôi phải tính toán nhiều hơn. Tôi đã mua một chiếc ti vi, nệm, gối, đồ nấu ăn, đèn và gửi ở nhà cha mẹ, chờ đến khi căn hộ của chúng tôi hoàn thiện”. Tất cả sản phẩm từ Trung Quốc đã bị áp dụng mức thuế quan bổ sung 10% kể từ ngày 4/2. Các nhà kinh tế cảnh báo: những nhà bán lẻ sẽ chuyển những khoản thuế tăng thêm mà họ phải trả sang khách hàng.

Người tiêu dùng mua sắm cuối tuần tại một siêu thị Costco (Mỹ) - Nguồn ảnh: Straits Times

Tại Costco - một trong những nhà bán lẻ lớn nhất thế giới, chuyên cung cấp các sản phẩm chất lượng cao với giá thấp thông qua việc mua hàng số lượng lớn và mô hình giảm thiểu chi phí - giá cả dường như vẫn ổn định. Dù vậy, Costco cho biết, họ khó đảm bảo giá sẽ không tăng trong thời gian tới. Họ chỉ đang cố gắng giảm chi phí thông qua biện pháp thúc đẩy mua hàng tồn kho, tránh gián đoạn chuỗi cung ứng và tăng cường đàm phán với các nhà cung cấp. Các nền tảng thương mại điện tử của Trung Quốc như Shein, Temu và AliExpress của Alibaba, vốn phục vụ hàng triệu người tiêu dùng Mỹ thì đã chuẩn bị cho một thay đổi lớn. Tổng thống Trump cảnh báo về việc hủy bỏ chính sách miễn trừ “de minimis” vốn cho phép người dân Mỹ hưởng lợi từ việc miễn thuế nhập khẩu các mặt hàng có giá trị dưới 800 USD. Quyết định này hiện đã tạm đình chỉ cho đến khi chính phủ đưa ra kế hoạch chi tiết.

Báo cáo lạm phát từ Bộ Lao động Mỹ vào ngày 12/2 cho thấy, giá thực phẩm tại Mỹ đã tăng 0,5% chỉ riêng trong tháng Một, phần lớn do giá trứng gia cầm tăng 15,2% - mức tăng hằng tháng lớn nhất trong gần 1 thập niên. Giá trứng tại Mỹ đã tăng vọt 53% so với 1 năm trước. Đây là hậu quả của dịch cúm gia cầm, buộc các nhà sản xuất trứng phải tiêu hủy đàn gia cầm. Đồng thời, các cuộc trục xuất hàng loạt đặc biệt ảnh hưởng đến nông nghiệp và canh tác trang trại - khu vực sử dụng một lượng lớn lao động nhập cư không có giấy tờ.

Doanh nghiệp tìm cách thích ứng

Theo báo cáo năm 2023 từ Hạ viện Mỹ, nền tảng thương mại điện tử Shein và Temu chịu trách nhiệm cho hơn 30% các gói hàng de minimis được vận chuyển đến Mỹ hằng ngày. Mỹ là thị trường lớn nhất của Shein vào năm 2023, chiếm khoảng 28% doanh số bán hàng của công ty. Tại Nancun - khu phố đôi khi được gọi là “làng Shein” của tỉnh Quảng Châu (Trung Quốc), các chủ nhà máy nhỏ bày tỏ lo lắng về việc thay đổi quy định có thể ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của họ. Cô Hu - một chủ nhà máy - nhận định việc Mỹ bãi bỏ de minimis chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của cô. Ông Yan - một chủ nhà máy khác - cho rằng các động thái thương mại của Tổng thống Trump sẽ chỉ có “tác động ngắn hạn”. Người bán sẽ tìm cách điều chỉnh và giải quyết vấn đề, chẳng hạn như gửi hàng đến Mỹ thông qua các nước thứ ba.

Ở châu Âu, áp lực từ chính sách thuế quan mới cũng rất lớn. Marco Simon - Giám đốc Trung tâm Chính sách công nghiệp tại Đại học Luiss ở Rome, Ý - cho biết: “Mỗi năm, Ý xuất khẩu khoảng 70 tỉ euro hàng hóa sang Mỹ. Thuế quan làm giảm khả năng kinh doanh của các công ty Ý tại Mỹ. Mặt khác, người dân cũng sẽ mua ít sản phẩm của Mỹ hơn khi Liên minh châu Âu áp thuế trả đũa”. Cùng với ngành công nghiệp đồ nội thất và thực phẩm, xuất khẩu rượu vang sẽ là một trong những ngành chính bị ảnh hưởng vì thuế quan. Federvini - tổ chức đại diện cho hơn 2.000 công ty xuất khẩu rượu tại Ý - đã kêu gọi giảm căng thẳng để tránh một cuộc chiến thương mại toàn diện giữa Mỹ và châu Âu.

Linh La (theo Straits Times, Euronews, The Guardian)