Cẩn trọng khi mua sản phẩm hỗ trợ sức khỏe giá rẻ

Hàng giá rẻ tràn ngập

Đại diện Trung tâm Sơ chế yến sào Việt Nam (H.Cần Giờ, TPHCM) cho biết, thời gian gần đây, nhu cầu sử dụng yến sào bồi bổ sức khỏe, tăng sức đề kháng… tăng cao, nhiều hộ nuôi yến ở H.Cần Giờ đã thông báo không còn yến sào để cung cấp cho thị trường.

Theo đại diện Hiệp hội Yến sào Việt Nam, ngoài lý do nhu cầu sử dụng yến bồi bổ tăng cao, hiện giờ là thời điểm chim yến sinh sản nên sản lượng thu hoạch tổ yến giảm nhiều so với các mùa vụ khác, nguồn cung yến sào không đáp ứng đủ nhu cầu. Giá yến sào hiện đã tăng từ  400.000 - 800.000 đồng/kg tùy loại. Các doanh nghiệp thuộc hiệp hội này đang bán tổ yến loại rút lông nguyên tổ hoặc đã tinh chế với ba mức giá: loại cao cấp 5-7 triệu đồng/100g, loại trung bình 4-5 triệu đồng/100g, loại bình dân từ 3-4 triệu đồng/100g. Tổ yến còn lông được lấy từ nhà yến chưa qua sơ chế có giá thấp nhất cũng từ 2,2-3 triệu đồng/100g. 

Một số loại nấm nhộng trùng thảo tại các cửa hàng có màu đen, nổi mốc - Ảnh: Thanh Hoa

Nguồn cung khan hiếm nhưng trên thị trường vẫn tràn ngập các loại yến với giá rẻ bất thường, chủ yếu được rao bán qua mạng. Các cửa hàng (shop) trên các trang thương mại điện tử như Lazada, Shopee, Tiki đang rao bán nhiều loại yến vụn “baby” (yến kết thành từng viên tròn nhỏ) với giá 1,1-1,5 triệu đồng/100g. Một số shop niêm yết giá 2,8 triệu đồng/100g với cam kết đó là loại yến được rút trực tiếp từ tổ yến lớn. Yến vụn “baby” còn được bán theo phần (set) gồm yến và nấm nhộng trùng thảo (người bán gọi là nấm đông trùng hạ thảo), táo đỏ, hạt chia, hạt sen… chỉ với giá từ 9.000-40.000 đồng/set tùy trọng lượng 10 hay 20g/set. 

Ông Đào Huy Cương - chủ cơ sở nấm nhộng trùng thảo hữu cơ Huy Cương (tỉnh Lai Châu) - cho biết cơ sở luôn “cháy hàng” do nhu cầu mua rất cao. Hiện cơ sở cung cấp với số lượng gấp nhiều lần cùng kỳ năm ngoái, từ 4.000-6.000 hộp/ngày so với 1.000 hộp/ngày trước đây. Loại nấm tươi có giá 60.000 đồng/hộp 180 - 200g, loại khô sấy thăng hoa có giá 2 triệu đồng/100g. Trong khi đó, loại nấm nhộng trùng thảo khô này đang được nhiều nơi rao bán với giá rẻ bất ngờ. 

Tại một số cửa hàng dược liệu trên đường Hải Thượng Lãn Ông (Q.5, TPHCM), có hai loại nấm khô nhộng trùng thảo, loại cân ký không nhãn mác giá 60.000 đồng/100g, còn loại đóng gói trong bao bì với thương hiệu Jin Chong Cao (Trung Quốc) giá 100.000 đồng/100g. Không ít sợi nấm có dấu hiệu bị đen, lên mốc, sản phẩm không có nhãn phụ tiếng Việt theo quy định. Một số cửa hàng bán loại có thương hiệu giá 4 triệu đồng/hũ 20 con nhưng có nơi bán với giá chỉ 432.000 đồng/hũ 20 con. 

Trên thị trường còn xuất hiện đủ loại sản phẩm làm từ nhân sâm kết hợp với nấm nhộng trùng thảo, được rao nhập từ Hàn Quốc, như cao hắc sâm đông trùng với giá 1.050.000 đồng/hộp 1kg; thiên sâm đông trùng thảo loại 180 viên, có nơi bán giá 7,8 triệu đồng/hộp nhưng có nơi chỉ có giá 5,3 triệu đồng/hộp…

Coi chừng mua trúng hàng “bẩn”

Ông Phạm Duy Khiêm - Phó Chủ tịch Hiệp hội Yến sào Việt Nam - cho biết từ tổ yến còn lông, các điểm kinh doanh sẽ nhặt lông, sơ chế thành sản phẩm yến tinh. Sau khi sơ chế, tùy theo kích thước sợi yến, họ chia ra nhiều loại như yến tinh cao cấp toàn sợi yến dài, yến tinh có sợi yến dài trộn với yến gãy hoặc yến tinh hoàn toàn là yến gãy (còn gọi là yến vụn), sau đó đóng bánh thành nhiều dạng như tổ yến, dạng viên tròn (yến “baby”). Tất cả đều xếp chung loại là yến tinh sơ chế.

Yến vụn bẩn được một số nơi mua về tẩy rửa để làm thành yến tinh vụn (ảnh do Hiệp hội Yến sào Việt Nam cung cấp)

Quá trình sơ chế sẽ thải ra yến vụn dơ, vụn màu, lông yến, phân yến, chất bẩn khác. Theo ông Phạm Duy Khiêm, có tình trạng một số điểm kinh doanh mua phần vụn dơ này về tẩy rửa, trộn thêm các thành phần khác để gắn mác là tổ yến để bán ra, kiếm lời. “Người ta dùng thuốc tẩy javen, chất tẩy ngoại nhập để ngâm, tẩy trắng, trông như yến vụn thông thường” - ông Phạm Duy Khiêm nói. 

Đại diện Trung tâm Sơ chế yến sào Việt Nam khuyến cáo, đang có tình trạng nhập yến ngoại giá rẻ từ Indonesia, Malaysia, Thái Lan rồi gắn mác hàng Việt Nam. Các loại yến này chỉ có giá dưới 2 triệu đồng/100g, nhập theo đường tiểu ngạch nên chất lượng không đảm bảo. Khi dùng tổ yến làm thực phẩm bồi bổ sức khỏe, người dùng nên chọn sản phẩm có thương hiệu đã được chứng nhận, không nên ham hàng giá rẻ. 

Ngày 25/3, Cục Quản lý thị trường tỉnh Khánh Hòa đã tạm giữ lô hàng gồm 180kg yến nguyên liệu và 150kg bột thạch dụ yến do Công ty TNHH Xuất nhập khẩu và Sản xuất N.T. nhập về nhưng không có nhãn hàng hóa. “Yến là sản phẩm cao cấp, thị trường tiêu thụ khá lớn. Tình trạng bán hàng “bẩn”, hàng kém chất lượng gắn mác yến Việt Nam sẽ ảnh hưởng đến quyền lợi người tiêu dùng. Đề nghị các cơ quan chức năng thường xuyên kiểm tra những cơ sở kinh doanh, sản xuất, chế biến tổ yến để xóa bỏ tình trạng làm ăn gian dối” - ông Phạm Duy Khiêm đề xuất. 
Với các sản phẩm nấm nhộng trùng thảo, ông Đào Huy Cương cho rằng, nấm nhiễm khuẩn, nhiễm mốc sẽ không có dược chất mà ngược lại còn dễ gây ngộ độc. Để giữ được dược chất, chỉ nên dùng nấm ngâm mật ong hoặc hãm trà để uống. Còn nếu nấu trong nhiệt độ quá cao dược chất cordycepin có trong nấm sẽ mất. Mỗi ngày, chỉ nên dùng 1g nấm khô hoặc 10g nấm tươi. 

Thanh Hoa