Cần tìm cách xây nhà an toàn cho dân vùng bão lũ

Mong mỗi thôn đều có nhà tránh trú bão lũ 

Là “rốn lũ” của huyện Quảng Điền, tỉnh Thừa Thiên - Huế, nên lũ về là bảy thôn ở xã Quảng Thọ nước ngập mênh mông, bà con phải dắt díu nhau di tản. Cả xã mới chỉ có thôn La Vân Thượng có nhà sinh hoạt cộng đồng - nơi tránh trú an toàn cho khoảng 100 người. Bảy thôn còn lại với 3.000 hộ dân sống trong vùng xung yếu vẫn chưa có nhà tránh bão, lũ. 

Ngôi nhà tránh lũ do Chương trình xây dựng nhà ở chống chịu thiên tai (GCF) tài trợ vẫn cứng cỏi qua hai mùa mưa bão

Ông Hoàng Công Phong - Chủ tịch xã Quảng Thọ - cho biết, đã nhiều lần bà con vùng sạt lở ven sông Bồ kiến nghị xây nhà tránh trú bão lụt kiêm công năng làm nhà văn hóa cộng đồng nhưng nguồn lực không có. “Mùa bão về, thấy bà con phải chạy đôn, chạy đáo đưa người đi tản cư mà lòng xót xa. Vợ chồng anh T.L.V., ở thôn Niêm Phò, trên đường đi tránh lụt thì bị lũ cuốn trôi, để lại ba cháu nhỏ mồ côi. Xã rất muốn xây nhà tránh trú bão, lụt trong từng thôn nhưng ngân sách không có để làm” - ông Hoàng Công Phong nói.

Cũng thuộc diện xã vùng trũng của huyện Phong Điền, vào mùa mưa lũ, chính quyền xã Phong Chương phải tập trung hết quân số nhưng vẫn không kham nổi việc đảm bảo an toàn tính mạng cho người dân. “Phải chi mỗi thôn có được một nhà sinh hoạt để bà con đến tránh trú bão, lũ ngay tại chỗ thì tốt biết mấy!” - bà Trần Thị Thu Huyền - Chủ tịch UBND xã Phong Chương - ước ao.

Nhà chống bão lũ: Chẳng khó, nhưng đến bao giờ

Chứng kiến sự mất mát của bà con vùng bão lũ, kiến trúc sư (KTS) Huỳnh Quang - nguyên Viện trưởng Viện Quy hoạch xây dựng tỉnh Thừa Thiên - Huế - luôn đau đáu chuyện xây nhà chống lũ, tránh bão cho dân. Thế nhưng… “Mình đã bỏ nhiều thời gian nghiên cứu tìm ra những mẫu nhà thích hợp để giúp dân chống chọi với bão lũ. Đã nói khan cả cổ họng, đã tổ chức nhiều hội thảo, nhưng những tham vấn của mình và nhiều đồng nghiệp đã bị lãnh đạo địa phương… bỏ quên”. 

Cũng theo KTS Huỳnh Quang, không cần hô hào khẩu hiệu đao to búa lớn, chỉ cần có hoạch định chính sách cụ thể, có thể là 2 năm, 5 năm hay 10 năm. Ví dụ, Thừa Thiên - Huế xác định vùng trũng Quảng Điền, Phú Vang, một số xã ở Hương Thủy, Phú Lộc… thì hãy lập kế hoạch: 3 năm làm nhà chống bão lũ cho Quảng Điền, rồi cứ thế đến các huyện còn lại. Hoặc làm đan xen trong vòng 10 năm.

Ông Huỳnh Quang nói: “Phải tìm ra một giải pháp căn cơ giúp dân nghèo vùng bão lụt, chứ không thể đến mùa lụt bão bà con lại khăn gói đi nhận cứu trợ. Kể cả người đi cứu trợ cũng nên thay đổi cách làm”. Riêng đối với doanh nghiệp, mạnh thường quân, KTS Huỳnh Quang cho rằng, nên dành dụm tất cả số tiền cứu trợ rồi tìm địa điểm thuận lợi, an toàn tại các thôn thường xuyên bị ngập lụt để đầu tư làm một nhà văn hóa cộng đồng hai tầng chắc chắn. Đây sẽ là địa chỉ để bà con đến tránh trú bão an toàn, đồng thời cũng là nơi ở cho người dân trong những ngày nước lũ dâng cao. 

Cũng theo KTS Huỳnh Quang, nhà chống bão lụt cho dân nghèo không phải là công trình quá cao siêu, mỗi ngôi nhà chỉ cần đổ một tầng từ 10 đến 12m² để bà con vào tránh trú bão. Nếu khó khăn cũng có thể hỗ trợ một phần cho các hộ nghèo vùng trũng, ven biển bằng cách thêm tiền cho họ kiên cố hóa chắc chắn ở tầng 1 với diện tích sàn bê tông khoảng 10 - 12m², dày hơn 10cm là có thể giảm bớt nỗi lo. Khi bão đến bà con xuống ở tầng dưới sẽ an toàn tuyệt đối. Lụt thì đưa tài sản lên trên cất giữ. Các KTS sẽ giúp bà con giải quyết các vấn đề thẩm mỹ của ngôi nhà. Tổng số tiền để làm một căn nhà kiên cố như vậy khoảng 60-70 triệu đồng.

“Việc thực hiện chẳng khó khăn, nhưng Nhà nước phải đứng ra tổ chức, kêu gọi. Phải đưa ra trong kế hoạch phát triển kinh tế hằng năm ở mỗi địa phương. Đó là yếu tố căn cơ, bền vững mà những địa phương vùng lũ miền Trung cần phải tính đến” - KTS Huỳnh Quang khẳng định.

Thuận Hóa