Cần nghiêm trị “trồng cây vẫn còn nguyên bọc, chặt cây còn khả năng cứu để xin ngân sách"

ĐBQH Nguyễn Lân Hiếu cho rằng cần nhìn thẳng vào sự thật để rút kinh nghiệm trong ứng phó với thiên tai, lũ lụt

Chôn hàng tấn thức ăn vì không kịp phân phát

Sáng 4/11, tranh luận tại Hội trường Quốc hội về công tác hỗ trợ, ứng phó với bão số 3 Yagi, ĐBQH Nguyễn Lân Hiếu (tỉnh Bình Định) cho rằng cần nhìn vào sự thật, còn rất nhiều bài học rút ra để có thể giảm hơn nữa những mất mát, đặc biệt là về người.

Vấn đề đầu tiên theo ĐBQH là cần rút kinh nghiệm về việc phân phối hàng cứu trợ, tránh tình trạng “chỗ cần không có, chỗ lại thừa, thậm chí phải chôn hàng tấn thức ăn vì không kịp phân phát”. ĐB cho rằng, cần ứng dụng công nghệ thông tin trong việc xác định nhu cầu thực chất cần cứu trợ là gì; số lượng, thời gian, cách thức đưa hàng cứu trợ đến trực tiếp người dân và địa phương.

Vấn đề thứ hai là trồng rừng, ĐBQH Nguyễn Lân Hiếu nhận định, ở các địa phương màu xanh của rừng không bền vững. Rừng chủ yếu trồng keo, bạch đàn- những cây có khả năng giữ đất không cao, với chu kỳ khai thác ngắn. “Có khi chỉ 3 – 5 năm, núi đồi lại trọc”, ông lo ngại.

Vì vậy, ĐBQH nêu, cần thay đổi cách làm, tham vấn các chuyên gia, nhà khoa học ở trong và ngoài nước để triển khai trồng rừng theo địa từng địa phương, từng địa hình, địa lý khác nhau. Nên tăng cường trồng cây bản địa, cây lâu năm; nếu vẫn cần khai thác kinh tế thì có thể quy hoạch những vùng trồng cây sản xuất ở phía dưới, còn phía trên đỉnh núi là những cây lâu năm, cây bản địa.

Vấn đề thứ ba là khai thác tài nguyên, đặc biệt là những đại dự án ở vùng lõi, vùng dự trữ sinh quyển rất cần rà soát cẩn thận, đánh giá tác động môi trường khách quan, công tâm. Việc khai thác gỗ tự nhiên cần chấm dứt; tuyên truyền để thay đổi sở thích sập gụ, tủ chè, bình hứng lộc làm bằng gỗ nguyên khối tự nhiên của người Việt Nam.

“Cần nghiêm trị hành vi phá hoại môi trường cho dù là nhỏ nhất, như trồng cây mà vẫn còn nguyên bọc hay cây còn có khả năng cứu lại chặt đi để xin ngân sách trồng mới”, ĐBQH nói.

ĐBQH cũng lưu ý về phát triển y tế cơ sở. Ông dẫn chứng, Lào Cai là một trong tỉnh chịu ảnh hưởng nhiều nhất nhưng cũng là địa phương đã có đầu tư tốt cho y tế tuyến huyện, kết nối thường xuyên với tuyến Trung ương. Trong bão số 3, nhiều nạn nhân ở đây đã được cứu, chỉ những ca thật phức tạp sau khi sơ cứu ổn định mới chuyển về Bệnh viện Việt Đức, Bạch Mai.

Ông đề xuất nhân rộng mô hình này để nâng cao sức khỏe người dân; đồng thời sẵn sàng ứng phó với những thảm họa dù không ai muốn nhưng có thể xảy ra trong tương lai.

Cần có Luật về tổ chức hoạt động từ thiện

Cũng liên quan tới vấn đề này, ĐBQH Nguyễn Văn Huy (đoàn Thái Bình) nêu ra không ít câu chuyện tồn tại trong cứu trợ, làm từ thiện như: bánh chưng, bánh tét nhưng phải vứt bỏ vì hỏng; các đoàn hỗ trợ thường thiếu tính chuyên nghiệp. Trong thiên tai, công tác cứu trợ tiềm ẩn nhiều nguy cơ. Người không có đủ kỹ năng, trang thiết bị cần thiết dễ gặp nguy hiểm, thậm chí làm phức tạp cho công tác cứu trợ. ĐBQH dẫn câu chuyện xót xa khi 1 đoàn cứu trợ ở Yến Bái bị lật thuyền khiến 1 người tử vong.

Bên cạnh đó, có không ít con sâu làm rầu nồi canh, lợi dụng thiên tai để trục lợi, lừa đảo. Có nhiều đối tượng sử dụng hình ảnh, thông tin tại vùng thiệt hại để kêu gọi tiền kêu góp. Hay, đã có thời điểm, 1 số hoạt động từ thiện của nghệ sĩ bị nghi ngờ... vướng vào nghi án ăn chặn tiền từ thiện. Mới đây, UBMT Tổ quốc đã sao kê tiền ủng hộ nhưng sau khi công khai, nhiều người bị phát hiện “phông bạt”, làm màu.

Những hành vi như vậy, theo ĐBQH Nguyễn Văn Huy là vi phạm đạo đức, xã hội, tổn thương niềm tin của cộng đồng.

ĐBQH đề nghị, trước mắt Chính phủ cần tăng cường chỉ đạo xử lý nghiêm cá nhân, tổ chức trục lợi từ hoạt động từ thiện, cứu trợ. Về lâu dài, Chính phủ cần ban hành Luật về tổ chức hoạt động từ thiện. Luật này sẽ góp phần phát huy hiệu quả của công tác cứu trợ, củng cố tinh thần đoàn kết của dân tộc.

Minh Quang