“Cần một chính sách tổng thể để khuyến sinh”

Mở đầu chương trình, PGS.TS Nguyễn Minh Hoà – chuyên gia Xã hội học - nhận định, dân số đang trở thành vấn đề toàn cầu. Tỷ lệ sinh thấp không chỉ diễn ra tại một số nước phát triển trên thế giới. Sự phát triển kinh tế tại TPHCM sẽ tác động tới kinh tế của cả nước, trong đó nhân tố quan trọng nhất định hình tương lai phát triển kinh tế của TPHCM cũng như cả nước chính là con người. Hiện TPHCM đang phải đối mặt với tỷ lệ sinh thấp và tốc độ già hóa dân số nhanh với mức sinh 1,32 con trên một phụ nữ đang trong độ tuổi sinh sản, giảm 0,07% so với tỷ lệ sinh 1,39 con năm 2022.

PGS.TS Nguyễn Minh Hòa mở đầu chương trình

Mức sinh thấp của TPHCM hôm nay sẽ trở thành gánh nặng, trách nhiệm cho thế hệ trẻ trong tương lai, khi phải gánh vác an sinh cho một xã hội già, siêu già. Đặc biệt, mức sinh thấp hôm nay cũng làm suy giảm nguồn nhân lực lao động trong tương lai và về lâu dài sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển kinh tế - xã hội bền vững.

PGS.TS Nguyễn Minh Hoà đặt vấn đề: "Nếu Nhà nước có chính sách khuyến sinh nhưng 2 vợ chồng có một người chần chừ, một người nói không sinh nữa. Tôi muốn hỏi khi quyết định vấn đề sinh con, điều gì làm các chị trăn trở nhất?".

Bác sĩ chuyên khoa II Bùi Thị Phương Loan – khoa Phụ sản Bệnh viên Đại học Y dược TPHCM - cho rằng, vấn đề kinh tế quyết định rất nhiều trước quyết định sinh con.

Bác sĩ chuyên khoa II Bùi Thị Phương Loan

Thạc sĩ Trịnh Thị Thanh – Phó chủ tịch Hội LHPN TPHCM - cho biết thêm, còn nhiều yếu tố khác như tinh thần, công việc trong quá trình mang thai, sinh con, ai chăm sóc con, nhất là giai đoạn con còn nhỏ... ảnh hưởng đến quyết định sinh con của gia đình trẻ. "Tôi nghĩ mình cầu toàn là tốt nhưng tương đối thôi, nên nghĩ sinh con là vì hạnh phúc quý giá của vợ chồng, gia đình", bà Thanh nói.

PGS.TS Nguyễn Minh Hoà hỏi: “Trên thế giới có 7 rào cản: Kinh tế, nhà ở, nuôi con, chăm sóc sức khỏe y tế chữa bệnh cho con, chăm sóc con trong quá trình trưởng thành học hành, sức khỏe sắc đẹp, thăng tiến, trẻ muốn hưởng thụ. Chúng ta sẽ bàn về xây dựng chính sách tổng thể hoàn thiện khuyến sinh hiện nay như thế nào?".

Thạc sĩ Trần Thị Ngọc Yến - Trưởng phòng Dân số - Kế hoạch hóa gia đình (Chi Cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình TPHCM) - thông tin: "Tại Việt Nam, từ năm 2021 đã ban hành chính sách khuyến sinh của Chính phủ và Thông tư 01 của Bộ Y tế, nhưng khi từng tỉnh thành đưa vào áp dụng, mỗi tỉnh có đặc trưng thì sẽ có chính sách khuyến sinh khác nhau. Hiện cả nước có 21 tỉnh, thành sinh thấp (dưới 1,9 con/phụ nữ). Khi ban hành, chính sách sẽ hỗ trợ phụ nữ sinh con trước 35 tuổi. Các chính sách này xoay quanh hỗ trợ bằng tiền (1,5 triệu đồng/bé), ngoài ra các tỉnh, thành còn hỗ trợ sàng lọc trước sinh, trong mang thai để kịp thời điều trị".

Thạc sĩ Trịnh Thị Thanh

Tuy vậy, PGS.TS Nguyễn Minh Hoà lo ngại, hiện nay trường học cho trẻ mầm non không đủ.

Thạc sĩ Trịnh Thị Thanh nói: "Về chăm sóc trẻ dưới 3 tuổi, có ý kiến phản hồi khi sinh bà mẹ được nghỉ 6 tháng nhưng trường công lập nhận trẻ từ 18 tháng. Nhà nước thấy vấn đề này nhưng hiện mọi thứ đã quá tải, hy vọng sắp tới điều kiện giáo dục sẽ được cải thiện tốt hơn".

Vấn đề đáng lo ngại khác, theo PGS.TS Nguyễn Minh Hoà, các bạn trẻ hiện nay ngại lập gia đình sớm, tuổi kết hôn trung bình 30 trở lên. Lý do là lấy xong phải sinh con mà còn phải lo nhà ở. Sinh 1 đứa phải lo học lên, trong khi sinh thêm nữa sẽ bị ảnh hưởng sự nghiệp.

Thạc sĩ Trần Thị Ngọc Yến

Lý giải vấn đề này, Thạc sĩ Trần Thị Ngọc Yến cho rằng, các bạn trẻ muốn phấn đấu là hợp lý, vì nếu ở TPHCM không phấn đấu sẽ thụt lùi. Tuổi kết hôn lần đầu 28 – 30, trong khi chính sách khuyến khích sinh hiện nay là trước 35 tuổi, nghĩa là phụ nữ chỉ có 5 năm để sinh, nhưng cuộc sống lại có nhiều vấn đề khác như kinh tế, sự nghiệp. Đây là nguyên nhân mức sinh giảm. "Có 1 con rồi, muốn tập trung sự nghiệp hơn, lo cho con toàn diện, lo cho đứa đầu xong mới nghĩ sinh tiếp. Việt Nam đi sau, cần học tập các nước đi trước, vậy chúng ta phải xem vấn đề kinh tế quan trọng nhất chưa, hay là cần sự quan tâm", bà Yến nói.

PGS.TS Nguyễn Minh Hoà đặt tiếp vấn đề sau sinh cho chị em: "Theo kinh nghiệm của các chị thì làm thế nào để phụ nữ sinh 2 con vẫn trẻ đẹp, vẫn đảm bảo sức khỏe tâm sinh lý?".

Về vấn đề này, bác sĩ Bùi Thị Phương Loan cho biết: “Sau sinh phụ nữ gặp 2 vấn đề là thay đổi vóc dáng và tâm sinh lý. Khi mang thai, phụ nữ tăng cân, thay đổi cấu trúc da, cân nặng. Sau sinh phải tập thể dục để duy trì vóc dáng. Sau khi vóc dáng trở lại, nếu sinh thêm con, nghĩa là phải quay về quá trình đó lần nữa, rất vất vả trong khi càng lớn tuổi sự hồi phục càng chậm. Vấn đề trầm cảm sau sinh càng nghiêm trọng. "50% phụ nữ bị trầm cảm không được chẩn đoán, cả người tri thức và lao động đều bị. Các bạn sau sinh hay hỏi tôi nhiều câu hỏi liên quan vấn đề tâm lý. Tôi thấy nhóm phụ nữ trầm cảm chưa được quan tâm tốt", bác sĩ Loan chia sẻ.

Bác sĩ Bùi Thị Phương Loan tiếp tục giải thích vì sao phụ nữ cần sinh đủ con trước 35 tuổi, theo bà, sau 35 tuổi số lượng lẫn chất lượng trứng đã giảm. Do đó, sau 35 tuổi, phụ nữ gia tăng bất lợi khi mang thai, với những triệu chứng như sinh non, tiền sản giật, đái tháo đường.

PGS.TS Nguyễn Minh Hoà đúc kết: “Sinh sản là vấn đề cá nhân nhưng liên quan vận mệnh quốc gia. Gia đình 1 con sẽ rất buồn, do đó mong các chị em hãy vì mình và vì tổ quốc mà sinh đủ 2 con”.

Bà Lý Việt Trung - Tổng biên tập Báo Phụ nữ TPHCM (bìa phải) - tặng hoa chúc mừng, cảm ơn các khách mời đã tham gia chương trình.

Báo Phụ nữ TPHCM