Cần có giải pháp căn cơ đảm bảo an ninh năng lượng

Các kỹ sư đang vận hành hệ thống tại Nhà máy Thủy điện Hòa Bình

Tình trạng thiếu điện đã bớt căng thẳng

Hiện tại, miền Bắc đang trong thời kỳ lũ sớm, dự kiến trong thời gian tới lưu lượng nước về các hồ miền Bắc tiếp tục tăng và có thể đảm bảo cung cấp điện với phụ tải tính toán trung bình khoảng 421-425 triệu kWh/ngày. Do mực nước hiện tại của các hồ thủy điện vẫn ở mức thấp, công suất khả dụng của tổ máy vẫn bị suy giảm, trong trường hợp cực đoan không có lũ về hoặc lưu lượng lũ về hồ thấp, khu vực miền Bắc vẫn có thể sử dụng lượng nước còn lại trong hồ kết hợp với lưu lượng nước tự nhiên về các hồ để đáp ứng nhu cầu phụ tải. Tuy nhiên, EVN cũng lo ngại, khả năng tích nước cho mùa khô năm sau sẽ khó khăn.

Đối với khu vực miền Trung và miền Nam, EVN khẳng định, hệ thống điện đảm bảo cung cấp điện và không phải chạy phát điện bằng dầu DO trong thời gian tới. Trong một số trường hợp phụ tải tăng cao bất thường hoặc sự cố nhiều nguồn nhiệt điện, có thể linh hoạt huy động các nguồn chạy dầu DO để đáp ứng. Để tiếp tục đảm bảo cung ứng điện, EVN đã chỉ đạo các đơn vị có chế độ vận hành hợp lý các nguồn thủy điện, nhiệt điện miền Bắc. Các nhà máy thủy điện phải bám sát diễn biến của thời tiết để có chế độ vận hành phù hợp đảm bảo sản lượng và công suất.

Các tổ máy nhiệt điện miền Bắc phải đảm bảo khả dụng tối đa, thu xếp đủ nhiên liệu than cho sản xuất điện. EVN nhấn mạnh, dù điều kiện thời tiết đã thuận lợi hơn song tuyệt đối không để xảy ra sự cố chủ quan trong giai đoạn căng thẳng cung cấp điện.

Trong một thông báo phát đi gần đây, EVN loan tin vui khi tình hình cung ứng điện tại khu vực miền Bắc sẽ bảo đảm từ ngày 23/6. Tuy nhiên, chính EVN vẫn phải cảnh báo, do hệ thống nguồn điện miền Bắc không có công suất dự phòng nên thời gian tới vẫn có thể xảy ra tình huống cực đoan dẫn đến phải điều chỉnh phụ tải, tiết giảm điện. Như vậy, đối phó với tình hình hiện nay, về cơ bản, vẫn chỉ biết… “trông trời”, chứ chưa có giải pháp căn cơ, triệt để.

Các kỹ sư Tổng công ty Điện lực miền Nam kiểm tra an toàn vận hành lưới điện trong mùa khô - Ảnh: Huỳnh Lợi

Cần có tầm nhìn xa, rộng cho tương lai

Nhiều chuyên gia chỉ ra nghịch lý, trong khi miền Bắc thiếu điện trầm trọng thì nhiều tỉnh miền Trung, miền Nam lại thừa nguồn điện bổ sung từ năng lượng mặt trời, gió. Điều này cho thấy rõ sự bất hợp lý về quy hoạch điện. Ông Nguyễn Tiến Thỏa - nguyên Cục trưởng Cục Quản lý giá (Bộ Tài chính) - cho rằng, điện gió và điện mặt trời ở miền Trung có nhiều tiềm năng nhưng lưới truyền tải lại không đủ để truyền lượng điện này đến các nơi khác.

Thời gian xây dựng và đưa vào khai thác dự án điện mặt trời chỉ 6-8 tháng nhưng phải mất 2-3 năm mới làm xong đường dây truyền tải 220kV, 5 năm mới làm xong đường dây truyền tải 500kV. Do đó, chưa thể giải quyết ngay việc thiếu điện ở các tỉnh miền Bắc. 

Liên quan tới vấn đề này, Phó tổng giám đốc EVN Võ Quang Lâm cho biết hệ thống truyền tải của Việt Nam có quy mô lớn nhất Đông Nam Á. Riêng lưới truyền tải Bắc - Nam, hiện có 2 đường dây 500kV mạch 1, mạch 2 và đã xây dựng mạch 3 từ Vũng Áng (tỉnh Hà Tĩnh) đi vào phía Nam. Đến năm 2030, mạch 3 từ tỉnh Hà Tĩnh đi ra miền Bắc sẽ hoàn thành, khép kín mạch vòng. Trước yêu cầu cấp thiết về truyền tải điện, EVN đang giao Tổng công ty Truyền tải điện quốc gia thực hiện nhanh dự án này. 

Nghị quyết chung của kỳ họp lần thứ năm, Quốc hội khóa XV vừa qua cũng chỉ ra, tình trạng mất điện, cắt điện diễn ra ở nhiều nơi ảnh hưởng lớn đến sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp và đời sống người dân. Do đó, nghị quyết giao Chính phủ trực tiếp chỉ đạo các bộ, ngành để khắc phục căn cơ tình trạng thiếu điện, đảm bảo an ninh năng lượng. 

Ông Bùi Văn Cường - Tổng thư ký, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội - cho hay, không chỉ được quy định cụ thể trong nghị quyết, hiện đoàn giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng đang giám sát việc thực hiện chính sách pháp luật liên quan vấn đề về đảm bảo an ninh năng lượng. Dự kiến trong tháng Chín, tháng Mười tới đây sẽ báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Tại phiên bế mạc kỳ họp lần thứ năm, Quốc hội khóa XV cuối tuần qua, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ yêu cầu: “Cần giải pháp khắc phục kịp thời và căn cơ tình trạng thiếu điện, đảm bảo ổn định nguồn điện phục vụ sản xuất, kinh doanh, sinh hoạt và đời sống”. 

 Minh Quang