Cần có chiến lược thích ứng thiên tai cho miền Trung

19/10/2023 - 06:27

PNO - Đồng bào miền Trung đang chống chọi với thiên tai khốc liệt. Lần đầu tiên, cơ quan dự báo khí tượng, thủy văn đưa ra cảnh báo mức độ rủi ro thiên tai cấp 4 - cấp độ cao nhất - đối với khu vực Trung và Nam Trung Bộ.

Chủ động ứng phó, cứu trợ khẩn cấp, hỗ trợ người dân khắc phục thiên tai là yêu cầu ưu tiên phải làm, nhưng về lâu dài, miền Trung cần một chiến lược chủ động thích ứng với thiên tai, tăng cường liên kết vùng, đảm bảo yêu cầu phát triển bền vững. 

Người dân vất vả sống chung cùng lũ - Ảnh: Thuận Hóa
Người dân vất vả sống chung cùng lũ - Ảnh: Thuận Hóa

Biến đổi khí hậu khiến thời tiết ngày càng cực đoan, gây nhiều thiên tai nhưng tình trạng phá rừng, khai thác khoáng sản, hàng loạt công trình thủy điện bức tử các dòng sông ở miền Trung cũng cần được nhận diện, ngăn chặn. 

Mặc dù Chính phủ kiên quyết thực hiện chủ trương đóng cửa rừng tự nhiên nhưng tình trạng xâm hại rừng vẫn xảy ra, rừng vẫn bị suy kiệt. So sánh hình ảnh từ Google Earth từ năm 1984 và hiện nay thì thấy, nhiều mảng trắng đã thay mảng xanh trên cả nước.

Tác động “hội đồng” với tình trạng phá rừng là các công trình thủy điện. Do thiếu quy hoạch chung nên các công trình thủy điện không có lưu lượng xả để duy trì dòng chảy. Việc chưa quan tâm đến chức năng phòng chống lũ và cấp nước cho hạ du khi xây hồ chứa cũng làm cho hậu quả của hạn hán và lũ lụt trầm trọng thêm. Cũng vậy, tình trạng ngập nước đô thị không hẳn do biến đổi khí hậu và nước biển dâng mà còn do việc xây nhà cửa, đường sá thiếu quy hoạch.

Để ứng phó với thiên tai ở miền Trung, cũng cần có cách tiếp cận liên vùng. Miền Trung cần một chiến lược thích ứng lâu dài trước thiên tai và biến đổi khí hậu. Quan điểm chỉ đạo xuyên suốt cho một chiến lược lâu dài là kiến tạo phát triển bền vững, thịnh vượng, trên cơ sở chủ động thích ứng, phát huy tiềm năng, thế mạnh, chuyển hóa những thách thức thành cơ hội để phát triển, bảo đảm được cuộc sống ổn định, khá giả của người dân cũng như bảo tồn được những giá trị văn hóa truyền thống đặc sắc. Phải lấy con người làm trung tâm, tài nguyên rừng và biển làm cốt lõi cho sự phát triển lâu dài. 

Chiến lược ứng phó với biến đổi khí hậu, thiên tai, phục hồi tự nhiên phải trở thành ưu tiên cao nhất trong mọi quyết sách phát triển, là tiêu chuẩn đạo đức cao nhất của mọi cấp, mọi ngành, mọi doanh nghiệp và mọi người dân, trong đó chọn khoa học công nghệ dẫn dắt và nguồn lực tài chính là đòn bẩy. 

Hợp tác liên kết vùng ở miền Trung cần lấy quy hoạch vùng làm cơ sở pháp lý, là trung tâm để điều phối các hoạt động sao cho hài hòa lợi ích; khuyến khích sự linh hoạt và sáng tạo, bảo đảm tạo lập và củng cố sự tin tưởng lẫn nhau. Đồng thời, rất cần sự tham gia, điều phối của Chính phủ và các bộ, ngành trung ương theo từng lĩnh vực. Cần hoàn thiện thể chế liên kết vùng để bảo đảm thực chất, hiệu quả, khả thi.

Tiến sĩ Trần Hữu Hiệp

 

news_is_not_ads=
TIN MỚI