Campuchia bùng phát dịch, Việt Nam kiểm soát chặt biên giới Tây Nam

Trước tình trạ ng dịch COVID-19 diễn biến khó lường ở Campuchia, cuối tuần qua, Thứ trưởng Bộ Y tế Việ t Nam Đỗ Xuân Tuyên (thứ hai bên phả i qua) dã dẫn dầu doàn kiểm tra củ a Ban Chỉ dạo quốc gia về phòng, chống dịch COVID-19 thị sát các dơn vị bảo vệ biên giới ở tỉnh Tây Ninh.

Nguy cơ lớn từ bên kia biên giới

Theo Công an tỉnh Tây Ninh, nguồn lây SARS-CoV-2 chủ yếu của tỉnh đến từ Campuchia. Các tỉnh giáp ranh Tây Ninh của Campuchia đều đã phát hiện những ổ dịch nên khả năng vi-rút lây lan vào tỉnh Tây Ninh khá cao. Trong ngày 28/3, Bộ Y tế Campuchia công bố 87 ca dương tính (trước đó ngày 27/3 ghi nhận 179 ca dương tính) có liên quan đến cột mốc ngày 20/2, thời điểm bùng phát đợt dịch thứ ba trong cộng đồng. Tỉnh Preah Sihanouk ghi nhận nhiều trường hợp mắc nhất với 43 ca, kế đến là thủ đô Phnom Penh 25 ca. Các tỉnh giáp Tây Ninh gồm Kampong Cham, Prey Veng, Svay Rieng và Tbong Khmum đều có từ 1-2 ca dương tính.

Đại diện Tổ chức Y tế thế giới (WHO) ở Campuchia dự báo dịch COVID-19 sẽ trở nên tồi tệ hơn trong đợt bùng phát này và lên tiếng kêu gọi Campuchia thực hiện tất cả các biện pháp kết hợp phòng, chống dịch. Tính từ đầu mùa dịch 2020 đến nay, Campuchia ghi nhận tổng cộng 2.233 trường hợp nhiễm vi-rút với 10 ca tử vong. Riêng đợt bùng phát ngày 20/2 đã khiến 1.708 người nhiễm, với 1.054 người đang phải điều trị.

Công an tỉnh Tây Ninh đã vận động kiều bào “ở đâu, yên đó” nhằm tiếp tục bảo đảm công tác phòng, chống dịch. Công an còn lập thêm tuyến nghiệp vụ phía sau các chốt chặn biên phòng để phòng, chống COVID-19. Nhờ vậy, tỉnh đã phát hiện, khởi tố 18 vụ với 58 đối tượng bị đưa ra xét xử về hành vi tổ chức đưa người xuất nhập cảnh trái phép. Hiện công an đang tập trung củng cố hồ sơ ba vụ nữa để xét xử lưu động nhằm răn đe những đối tượng khác.

Bộ chỉ huy Bộ đội biên phòng tỉnh Tây Ninh cho hay, Tây Ninh có đường biên giới dài hơn 240km với Campuchia. So với phía Bắc và miền Trung, địa hình tại đây hết sức thuận lợi để qua lại. Tây Ninh có gần 40km sông khá nhỏ, rừng thưa cặp biên giới. Đối tượng đưa đón người vượt biên qua lại giữa hai nước chủ yếu là người dân địa phương, sinh ra lớn lên ở đây nên rất rành đường đi, nước bước. 

UBND tỉnh Tây Ninh cho biết, do có cửa khẩu quốc tế và địa hình thuận lợi nên số người nhập cảnh, cách ly rất lớn. Tính đến ngày 26/3, tỉnh đã tổ chức cách ly cho hơn 14.905 người, bình quân 30 người/ngày, có đợt cao điểm về hơn 1.000 người/ngày. Hiện toàn tỉnh đang tổ chức cách ly 642 người, trong đó có 52 người nhập cảnh trái phép. 
 

Kiểm soát người và hàng hóa xuất nhập cảnh qua biên giới tại Cửa khẩu quốc tế Mộc Bài, tỉnh Tây Ninh

Nhiều trở ngại cho lá chắn phía Tây
Dù vẫn liên tục xét duyệt hồ sơ nhập cảnh, cách ly cho người dân Việt Nam từ các cửa khẩu đường bộ về tỉnh với số lượng tăng liên tục, Tây Ninh còn phải đón chuyên gia, lao động kỹ thuật cao từ sân bay Tân Sơn Nhất (TP.HCM) về cách ly và còn tiếp nhận, cách ly đối với lưu học sinh Campuchia. Nhiều đối tượng hết thời gian cách ly không chấp hành việc nộp phí cách ly và xét nghiệm, không hợp tác, có lúc kích động, chống đối, gây khó khăn cho cơ sở cách ly. Việc khó xác định hiệu lực thẻ bảo hiểm quốc tế đối với chuyên gia nhập cảnh cũng là một khó khăn. Thêm nữa, chi phí cách ly, tạm giữ và trục xuất người nhập cảnh trái phép khá tốn kém.

Tuy khó khăn, theo ông Nguyễn Mạnh Hùng - Phó chủ tịch UBND tỉnh Tây Ninh - tỉnh vẫn đang tính toán các hoạt động hỗ trợ cho phía Campuchia để phòng, chống dịch tốt, từ đó hạn chế được việc lây lan sang nước ta: “Chúng tôi dự tính hỗ trợ cho hội Việt kiều bên đó và năm tỉnh giáp biên 100 triệu đồng/đơn vị để mua khẩu trang và nước sát khuẩn”.

Điều mà ông Hùng còn băn khoăn chính là năng lực xét nghiệm của địa phương. Tỉnh đã triển khai hai hệ thống xét nghiệm SARS-CoV-2. Trong đó, trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh xét nghiệm khẳng định, công suất 130 mẫu/8 giờ và bệnh viện đa khoa tỉnh xét nghiệm sàng lọc, công suất 120 mẫu/8 giờ. “UBND tỉnh đang chỉ đạo tăng cường trang thiết bị nhằm nâng công suất xét nghiệm lên 1.000 mẫu/ngày, nhưng thú thật là chúng tôi rất e ngại công tác dự toán, đấu thầu trong thời điểm nhạy cảm như hiện giờ” - ông Hùng cho hay.

Theo Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên, nếu không tiếp tục kiểm soát tốt, đặc biệt là ở biên giới Tây Nam, đợt dịch COVID-19 thứ tư sẽ xảy ra vì Việt Nam có cả biên giới đường bộ và đường biển với Campuchia. Hiện Ban chỉ đạo quốc gia về phòng, chống dịch COVID-19 đã chỉ đạo lực lượng biên phòng làm nòng cốt, phối hợp công an, chính quyền địa phương kiểm soát chặt chẽ dọc biên giới, nhất là các đường mòn, lối mở, xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân đưa người xuất nhập cảnh trái phép.

Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên dẫn đầu đoàn kiểm tra của Ban chỉ đạo quốc gia về phòng, chống dịch COVID-19 thị sát tại Cửa khẩu quốc tế Mộc Bài, tỉnh Tây Ninh

Đối với năng lực xét nghiệm để ngăn ngừa, phát hiện ca bệnh, ông Tuyên đề nghị thực hiện chế độ điều phối chỉ huy xét nghiệm. “Tây Ninh nằm gần TP.HCM nên tôi đề nghị có phương án phối hợp xét nghiệm trong trường hợp số cần sàng lọc, lên đến vài ngàn ca/ngày. Các cơ sở y tế TP.HCM cần sẵn sàng tăng cường cho Tây Ninh về các mặt, từ xét nghiệm đến phân loại, sàng lọc” - ông Tuyên đề nghị.

Theo ông Tuyên, phải vừa làm tốt công tác phòng chống dịch, vừa khôi phục và phát triển kinh tế, ổn định xã hội, giữ vững an ninh quốc phòng, không để lây lan dịch bệnh ra cộng đồng là nhiệm vụ khó đối với các tỉnh biên giới. Kiểm tra thực tế tại cửa khẩu Mộc Bài, ông Tuyên đề nghị bố trí khu vực chờ dành cho công dân nhập cảnh về Việt Nam để hướng dẫn khai báo y tế, kiểm soát nhiệt độ; bố trí phòng dành cho ca nghi ngờ. Với trường hợp không nghi ngờ, sau khi làm hết thủ tục xuất nhập cảnh, cũng phải có một nơi tập trung để chờ xe chuyên dụng đến chở về khu cách ly tập trung.

“Việc xuất khẩu hàng hóa cũng phải qua trung chuyển. Khi xe chở hàng qua cửa khẩu, lái xe phải bàn giao toàn bộ xe cho phía bạn, sau đó chờ và đánh xe về lại Việt Nam để tránh mọi hình thức tiếp xúc. Tây Ninh có sáng kiến đáng ghi nhận là đổi container thay vì đổi tài xế như các tỉnh khác” - ông Tuyên đánh giá. 

Quốc Ngọc