Cách người Thái biến không thành có

Du lịch Thái Lan là điểm sáng không chỉ của châu Á mà của toàn thế giới. Theo Tổ chức Du lịch thế giới (UNWTO), năm 2019, nước này đón 39,8 triệu khách quốc tế, xếp hạng tám thế giới, đạt doanh thu hơn 64 tỉ USD, xếp hạng tư thế giới. Năm 2019, du lịch Việt Nam đóng góp 6,6% vào GDP, du lịch Thái đóng góp trên 20% và dự kiến năm 2030 là 30% vào GDP.

Diện tích Thái Lan gấp 1,6 lần Việt Nam, dân số hơn 0,7 lần. Việt Nam có 8 di sản thế giới, Thái chỉ có 5. Bờ biển Thái Lan tương đương Việt Nam nhưng không đẹp bằng và ít đảo hơn. Từ hang động, chợ nổi, cao nguyên, núi, sông, kênh rạch đến sự ổn định chính trị, Thái Lan đều kém xa Việt Nam. Thái Lan chỉ hơn Việt Nam về các khu ramsar (15 so với 9). 

Tổng cục Du lịch Thái Lan (TAT) trực thuộc Thủ tướng, trực tiếp quyết định nhân sự và chỉ đạo theo ngành dọc, có 27 văn phòng ở nước ngoài. Văn phòng TAT ở TPHCM phụ trách cả 3 nước Đông Dương. 

Thái Lan có nhiều khu nghỉ dưỡng (resort) và cả những nơi đến cho loại hình "ẩn náu", chữa lành (retreat) giữa đồng ruộng, trên mặt sông, cạnh bìa rừng. Vườn quốc gia Khao Yai (di sản thế giới) có làng resort cách rừng 4km, mỗi năm đón mấy triệu du khách, gấp hơn 50 lần lượng khách đến vườn quốc gia Cát Tiên. Voi, trăn, khỉ, cá heo, hải cẩu, các loài chim… đều tham gia hoạt động du lịch rất chuyên nghiệp.

Năm 2019, Thái Lan nằm trong tốp 10 điểm đến hàng đầu du lịch y tế thế giới và đón gần 4 triệu khách quốc tế, trong khi Việt Nam vẫn còn hội thảo, hô hào, kêu gọi. Các loại hình du lịch thể thao, võ thuật, tâm linh, quân sự, điện ảnh, học tập, công nghiệp, mice của Thái Lan đều được tổ chức rất bài bản.

Các bộ phim The Beach (do Hollywood sản xuất năm 2000, quay ở đảo Phi Phi, tỉnh Phuket), Lost in Thailand (phim hài, phiêu lưu do Trung Quốc sản xuất năm 2012), phim truyền hình nhiều tập Love Destiny… đã quảng bá và thu hút hàng chục triệu khách nước ngoài đến Thái Lan. Theo Văn phòng Điện ảnh Thái Lan (TFO), 6 tháng đầu năm 2023, có 246 bộ phim của 32 quốc gia sử dụng Thái Lan làm phim trường, tạo doanh thu gần 52 triệu USD, chưa kể các hiệu ứng về du lịch.

Du lịch Thái Lan chưa phải hoàn hảo nhưng có rất nhiều thứ mà Việt Nam có thể học tập. Đầu tiên là về nhân sự. Việt Nam có thể lập các văn phòng du lịch ở nước ngoài, từng vị trí có chỉ số KPI (đo lường hiệu quả công việc) cụ thể và dựa vào đó để tái bổ nhiệm hoặc đề bạt. Nên tư nhân hóa toàn bộ các công ty du lịch, tổ chức sự kiện. Nhà nước chỉ nên quản lý, tháo gỡ khó khăn, tham mưu chính sách.

Kế đến là học tinh thần và thái độ phục vụ của người Thái. Khách đến Thái là của người Thái nên họ ra sức chiều chuộng, chăm sóc. Giá cả linh động tùy thị trường và khả năng. Giá tour Thái cực rẻ nhờ các điểm mua sắm liên kết giảm giá tour. Bù lại, khách dùng ngoại tệ, chi tiêu, mua sắm thoải mái, ăn chơi xả láng. Chính phủ miễn giảm thuế để các công ty lữ hành tìm mọi cách kéo khách đến và tiêu tiền ở Thái.

Du lịch Thái có các chương trình trình diễn hoành tráng, các làng văn hóa, làng nghề độc đáo. Alcazar show (Pattaya), Siam Paragon show (Bangkok), Baan Tong Luang (làng cổ dài, Chiang Mai)… đều không đụng hàng. Việt Nam cũng rất cần học người Thái về làm du lịch điện ảnh, du lịch thể thao cảm giác mạnh.

Chỉ với cái ao nhỏ, vài đoạn kênh nhân tạo nhỏ, người Thái làm nên những chợ nổi sầm uất. Đàn cá tra tự nhiên ở sông Chao Praya (Bangkok) lúc nào cũng nhộn nhịp khách xem. Đảo San Hô (Pattaya) toàn đá, phải lấy cát tạo thành bãi tắm nhưng lại rất đẹp. Ở Việt Nam, không ai đi du lịch Phú Quốc về trong ngày nhưng ở Phuket, mỗi ngày, có mấy chục tàu cao tốc đưa hàng ngàn du khách ra các đảo, dù khoảng cách xa hơn từ Hà Tiên đi Phú Quốc.

Buffet trái cây và rau organic ở Pattaya được sử dụng để khuyến mãi là cách làm sáng tạo. Các homestay ở Thái Lan có chất lượng thua xa homestay chuẩn ở Tây Bắc Việt Nam nhưng các dịch vụ phụ trợ thì tuyệt vời, như lấy nước từ bông dừa, tận dụng trái cây “điếc” làm than hoạt tính. Không thấy người Thái giải cứu đủ thứ nông sản như ở Việt Nam.

Đặc biệt, Việt Nam cần học cách liên kết làm du lịch, biến không thành có, biến 1 thành 2-3 của người Thái. Vấn đề là phải học thật lòng, cầu thị. Học để vận dụng, bớt ăn nhậu, bớt hô hào, tăng những cách làm hiệu quả và tăng trách nhiệm cá nhân. 

Nguyễn Văn Mỹ (Lửa Việt Tours)