Các nữ thẩm phán Afghanistan bỏ trốn vì sợ bị trả thù

Hai bé gái con Nabila, cùng với con út 6 tháng tuổi, còn quá nhỏ, các bé không biết đến mối nguy hiểm đang rình rập mẹ của các bé.

Nabila là một trong hàng trăm nữ thẩm phán ở Afghanistan được thông báo rằng không thể tiếp tục làm việc - Ảnh: CNN

Nabila cho biết cô sợ những người theo trào lưu tư tưởng của Taliban và những người từng bị cô xét xử và phạt tù tìm cô để trả thù. Sau khi tiến vào Kabul, Taliban đã mở cổng các nhà tù, thả hàng ngàn phạm nhân đang thụ án.

"Bây giờ chúng tôi cảm thấy không an toàn chút nào, khi các phạm nhân thoát tù quay trở lại săn lùng, đe dọa tính mạng tôi cũng như cuộc sống của gia đình tôi", Nabila nói.

Theo thẩm phán Vanessa Ruiz từ Hiệp hội Nữ thẩm phán quốc tế (IAWJ) có trụ sở tại Mỹ, sau khi Taliban tiếp quản thủ đô Kabul vào giữa tháng 8, đã có vài chục nữ thẩm phán bỏ trốn khỏi Afghanistan và những người còn lại trong nước cũng bắt đầu đi trốn.

Các thẩm phán IAWJ nói với báo giới rằng, Taliban đã bổ nhiệm một số người để thay thế tất cả các thẩm phán từng làm việc với chính phủ Afghanistan trước đây - cả nam và nữ.

Một nữ thẩm phán Tòa án Tối cao (giấu tên) và các cháu của bà đã trốn thoát sang Ba Lan - Ảnh: CNN

Tuy nhiên, các nữ thẩm phán lo sợ họ trở thành mục tiêu tấn công của chế độ trọng nam khinh nữ, vì nhiều nữ thẩm phán từng chủ trì xét xử các vụ án bạo lực tồi tệ nhất đối với phụ nữ, bao gồm hiếp dâm, giết người và bạo hành gia đình.

Hồi tháng 1 năm nay, hai nữ thẩm phán Tòa án Tối cao đã bị các tay súng không rõ danh tính bắn chết ở Kabul. Taliban phủ nhận trách nhiệm trong vụ việc này. Kể từ đó, phụ nữ Afghanistan, đặc biệt là những người có quan hệ với chính phủ cũ, ngày càng đối mặt với nhiều mối đe dọa.

Phụ nữ đã "dần dần bị loại ra khỏi khu vực công" và phải đối mặt với những hạn chế ngày càng tăng trong "nhiều lĩnh vực chuyên môn”.

Người Afghanistan tập trung trên một con đường gần khu vực quân sự của sân bay Kabul ngày 20/8/2021 - Ảnh: CNN/Getty Images

Nabila cho biết điều này diễn ra không lâu trước khi cô bị đe dọa lấy mạng. "Một hoặc hai ngày sau khi Taliban vào Kabul, tôi nhận được cuộc gọi dọa trả thù và dọa giết”, cô nói.

Nabila đã hủy số điện thoại cũ và cứ vài ngày, gia đình cô lại chuyển sang một địa điểm mới để tránh bị theo dõi.

Nữ thẩm phán Bibi (tên đã thay đổi) đã bỏ trốn cùng 3 đứa con nhỏ kể từ khi Taliban tiến vào Kabul. "Nỗi sợ hãi tồi tệ nhất của tôi là các con. Chúng không thể chứng kiến cảnh mẹ mình bị giết", cô nói.

"Chúng tôi ăn không ngon, ngủ không yên, lúc nào cũng căng thẳng chờ đợi, thật không giống như cuộc sống của một người bình thường”, Bibi nói. Khi chạy trốn khỏi văn phòng, cô đã không kịp hủy các thông tin cá nhân - bao gồm ảnh, số điện thoại và địa chỉ gia đình - nên cô có cơ sở để lo sợ Taliban hoặc tù nhân cũ tìm ra manh mối để truy sát.

Cả Nabila và Bibi cùng gia đình của họ đều đang cố gắng rời khỏi Afghanistan nhờ sự giúp đỡ của các tổ chức trong đó có IAWJ, nhưng tiến độ diễn ra rất chậm.

Vanessa Ruiz cho biết IAWJ đang làm tất cả những gì có thể, nhưng vì nguồn lực có hạn nên cô kêu gọi các nước phương Tây hành động tích cực hơn nữa để giải cứu các nữ thẩm phán Afghanistan.

Mỹ cho biết họ đã tiếp tục di tản người Mỹ, Afghanistan và các công dân khác khỏi Kabul, kể cả sau thời hạn 31/8. Ở phiên điều trần tại Ủy ban Đối ngoại Thượng viện hôm thứ Ba, Ngoại trưởng Anthony Blinken cho biết, hai tuần qua có 2 chuyến bay chở người di tản rời khỏi Kabul. 

Trong một diễn biến khác tại Afghanistan, Bộ giáo dục mới của Taliban thông báo sẽ mở lại các trường trung học cho nam sinh, bắt đầu từ ngày 18/9, nhưng không đề cập đến việc mở lại trường nữ sinh.

Dư luận trong nước và quốc tế đã lên án mạnh mẽ sự phân biệt đối xử, thực chất là chính quyền Taliban muốn cấm nữ sinh ở Afghanistan học trung học.

Đáp lại sự phẫn nộ của dư luận, một quan chức Taliban đã chống chế rằng các nữ sinh sẽ trở lại trường trung học ở Afghanistan, nhưng chỉ sau khi chính quyền thiết lập xong "môi trường an toàn" cho họ.

Nữ sinh một trường học ở Kabul, Afghanistan - Ảnh: AP

Hôm 19/9, Zabiullah Mujahid, người phát ngôn của Taliban, nói với tạp chí Der Spiegel của Đức: “Chúng tôi không phản đối việc giáo dục trẻ em gái, nhưng chúng tôi vẫn đang nghiên cứu các cơ chế để các em có thể đến trường”.

Mujahid nói rằng, cần đảm bảo môi trường an toàn và phương tiện đi lại cho các nữ sinh trước khi họ được phép trở lại lớp học. Ông cho biết, các học giả pháp lý cần chuẩn bị một báo cáo về cách thiết lập môi trường an toàn cho trẻ em gái và phụ nữ trong giáo dục, việc làm.

Khi Taliban lần đầu tiên lên nắm quyền ở Afghanistan từ năm 1996 đến 2001, phụ nữ và trẻ em gái bị cấm đi học, họ cũng không được làm việc và bị buộc phải che kín mặt ở nơi công cộng.

Hoàng Diệu (theo CNN, RT)