Các hãng thời trang chống kỳ thị chủng tộc: Thật lòng hay giả dối?

 Thương hiệu thời trang 75 năm của Pháp Céline viết trên Instagram: “Céline luôn chống đối lại những hành động phân biệt đối xử, áp bức và phân biệt chủng tộc. Thế giới sẽ không có ngày mai nếu không có sự bình đẳng cho tất cả mọi người”. Trang Instagram của Salvatore Ferragamo đăng tấm ảnh bốn cánh tay thuộc nhiều màu da kèm dòng hô hào: “Tìm kiếm tương lai bình đẳng hơn. Nạn phân biệt chủng tộc cần phải chấm dứt ngay. Mạng sống của người da đen cũng đáng giá”.

Các hãng Gucci, Michael Kors, Louis Vuitton cũng hành động tương tự. Làn sóng này cũng kéo hai đối thủ Nike và Adidas xích lại gần nhau; trong khi đó, một số đơn vị, cá nhân thể hiện những hành động thiết thực hơn như thương hiệu thời trang đường phố Supreme, thời trang bền vững Reformation, H&M tặng 500.000 USD cho các quỹ từ thiện chống phân biệt chủng tộc.

Những dòng tố cáo hãng Reformation và giám đốc điều hành Yael Aflalo (phải) của cựu nhân viên Elle Santiago

Thời trang A-Cold-Wall tuyên bố tặng khoản trợ cấp hơn 25.000 bảng Anh cho 10 doanh nghiệp bán lẻ do người da màu điều hành, cũng như tặng 10.000 bảng Anh cho tổ chức từ thiện Black Lives Matter (Mạng sống của người da đen cũng đáng giá). Sản xuất áo thun với khẩu hiệu kêu gọi chấm dứt phân biệt chủng tộc để lấy tiền gây quỹ là cách mà Denim Tears, Noah, Pyer Moss, Off-White, Pussy đều làm.

Tuy nhiên, động thái của nhiều thương hiệu lớn đang bị đánh giá là chạy theo phong trào nhằm lấy lòng khách hàng, chứ chưa phải là những nhận thức đúng đắn về vấn nạn phân biệt chủng tộc. Bằng chứng là nhiều hãng đã bị chính nhân viên hoặc những người từng hợp tác “bóc phốt” về chuyện kỳ thị chủng tộc diễn ra ở nội bộ. Stylist Jason Bolden chuyên chăm lo phong cách ăn mặc cho các ngôi sao da màu ở Hollywood để lại bình luận dưới thông điệp của hãng Céline rằng: “Bạn đâu chịu hợp tác với bất cứ người nổi tiếng da đen nào trừ khi stylist của họ là người da trắng”.

Nam diễn viên Tommy Dorfman tố cáo lúc hợp tác với Salvatore Ferragamo cho một chiến dịch quảng cáo hồi đầu năm nay, anh đã nghe chính miệng giám đốc sáng tạo của thương hiệu này hỏi các nhân viên có thể photoshop người mẫu da đen thành trắng được không. 

Hãng thời trang Úc Zimmermann sau khi chia sẻ thông điệp ủng hộ người da đen, đã bị nhiều nhân viên từng làm việc tại đây tố cáo công ty có hành động phân biệt chủng tộc. Hãng thời trang nữ Canada Aritzia vừa hô hào những lời tốt đẹp và tuyên bố ủng hộ 100.000 USD trên Twitter, liền bị các cựu nhân viên vạch mặt việc hãng này huấn luyện nhân viên bán hàng “đuổi khéo” khách hàng da màu, bằng cách cứ hai phút lại hỏi thăm khách có cần giúp gì không, cho đến khi họ thấy không thoải mái và rời đi.

Tương tự, sau khi Reformation tuyên bố sẽ quyên góp cho các tổ chức đấu tranh vì bình đẳng màu da, Elle Santiago đã lên tiếng về việc cô bị phân biệt đối xử khi còn làm trợ lý quản lý một cửa hàng flagship của hãng từ năm 2013 đến 2016. Cô còn chỉ đích danh giám đốc điều hành Yael Aflalo là người coi thường cô nhất. Lời bình luận này nhanh chóng nhận 26.000 lượt like và kéo theo đó là nhiều cựu nhân viên khác đăng đàn tố cáo môi trường làm việc Reformation là “ổ” kỳ thị màu da. Hậu quả là Reformation hứng chịu làn sóng chỉ trích nặng nề.

Lâu nay, ngành thời trang vốn bị cho là nơi tồn tại nhiều bất công với người da màu. Rõ ràng trước chiến dịch #BlackLivesMatter, nếu các thương hiệu lớn im lặng đứng ngoài cuộc cũng không xong, nhưng hùa theo đám đông hô hào mà không hành động để góp phần chấm dứt nạn phân biệt chủng tộc và bất công trong công ty, thì cũng chỉ là cách lấy lòng công chúng, và sớm muộn gì cũng bị người trong cuộc “bóc phốt” mà thôi. 

Quang Huy