Các giải thưởng nghệ thuật trở lại giữa nhiều khó khăn

Loạt giải thưởng khai màn

Hằng năm, thời điểm trước thềm năm mới là lúc các giải thưởng trong nước rục rịch khởi động. Năm nay, ngoài giải Mai vàng của Báo Người Lao Động công bố thông tin từ khá sớm, các giải thưởng còn lại có màn chạy đà chậm hơn. Dù vậy đến nay, gần như các giải thưởng đã sẵn sàng cho khâu tổ chức bình chọn, trao giải.

Nghệ sĩ nhân dân Bạch Tuyết và ê kíp thực hiện Về nghe mẹ ru nhận giải tại Làn sóng xanh 2022

Các giải thưởng Mai vàng, Làn sóng xanh, Ngôi sao xanh, Ngôi sao của năm hiện đang trong quá trình bầu chọn. Từ các đề cử của giải, bức tranh văn hóa - giải trí năm 2023 cũng dần rõ ràng hơn. Như ban tổ chức (BTC) Làn sóng xanh tổng kết, năm 2023, trước ảnh hưởng của tình hình kinh tế khó khăn, mức độ đầu tư về tài chính của nghệ sĩ cho các sản phẩm có phần giảm sút. Các sân khấu biểu diễn cũng kém sôi động hơn. Nhưng “nhờ” ít chạy sô, nghệ sĩ có thời gian để lên ý tưởng, đầu tư chất xám cho sản phẩm. Năm 2023, số lượng mini-album, album ra mắt gần như áp đảo so với mọi năm với không ít điểm sáng.

Ở các giải thưởng liên quan điện ảnh, những bộ phim, đạo diễn, diễn viên tiêu biểu trong năm cũng được điểm danh. Như giải Ngôi sao xanh, từ webdrama đến phim truyền hình, điện ảnh, các tác phẩm được đề cử từng gây chú ý trên truyền thông, mạng xã hội. Phim Nhà bà Nữ, Tro tàn rực rỡ, Người vợ cuối cùng… “phủ sóng” trong danh sách đề cử của giải thưởng.

Sau thời gian bầu chọn, đến tháng 1/2024, các giải thưởng này sẽ lần lượt được trao. Vì các mốc thời gian xếp khá gần nhau nên trong tháng đầu tiên của năm mới, có thể khán giả sẽ “ngộp” với các giải thưởng. Giải Ngôi sao của năm dự kiến diễn ra vào ngày 6/1. Sau đó 4 ngày, vào 10/1, giải Ngôi sao xanh khai màn. Ngày 18/1, giải Mai vàng tiếp nối và đến 24/1, giải thưởng Làn sóng xanh sẽ diễn ra. Hiện giải thưởng Zing Music Awards cũng đang rục rịch công bố thông tin.

Nhiều thách thức

Chia sẻ với Báo Phụ nữ TPHCM, ông Lâm Chí Thiện - Trưởng BTC giải Ngôi sao xanh - cho biết, năm 2023, tình hình kinh tế có nhiều biến động, rất khó khăn trong việc vận động các doanh nghiệp đồng hành, tài trợ các giải thưởng thường niên. Điều khó tiếp theo với những giải thưởng tổ chức nhiều năm là làm sao để có thể giữ chất lượng, tăng độ thu hút với khán giả.

NSND Kim Cương nhận giải nghệ sĩ trọn đời vì cộng đồng tại Mai vàng 2021.

“Ở Việt Nam, giải thưởng được duy trì 5 năm, 10 năm đã được xem là nhiều mùa. Khán giả đôi khi kém hứng khởi vì họ đã quen với những điều diễn ra. Nhưng trên thế giới, con số này rất nhỏ, có giải thưởng duy trì được hàng chục thậm chí gần trăm năm. Cái khó để vận hành giải thưởng giữa thời buổi kinh tế khó khăn là điều ai cũng có thể nhìn ra, nhưng ở cột mốc 10 năm của giải Ngôi sao xanh, tôi muốn tổ chức một cách chỉn chu nhất có thể để duy trì ấn tượng tốt với công chúng” - ông Lâm Chí Thiện chia sẻ.

Ở thời điểm nhiều giải thưởng cùng diễn ra, công tác tổ chức là thứ được đưa lên bàn cân để đánh giá uy tín của giải thưởng đó. Do vậy, ngoài khó khăn về tìm nguồn tài chính, các giải thưởng hiện tại cũng đối mặt với bài toán phải làm sao để duy trì độ thu hút, sức nóng của giải khi có quá nhiều đơn vị cùng làm.

Trong mùa giải 2023, BTC Làn sóng xanh thông báo về việc thay đổi hình thức bình chọn. Theo đó, giải thưởng mùa 2023 không chỉ căn cứ vào lượt nghe trên nền tảng bảng xếp hạng của giải mà sẽ liên kết với những ứng dụng, nền tảng nghe nhạc khác để có được con số cụ thể, cho thấy bức tranh âm nhạc bao quát hơn.

Giải thưởng Ngôi sao xanh cũng giảm bớt hạng mục Đồng hành (giải từng trao cho các tiktoker), thêm 2 giải do khán giả bình chọn để tăng tính tương tác, lắng nghe công chúng nhiều hơn. Giải Mai vàng cũng thêm cách thức bầu chọn cho mùa giải 2023. Bên cạnh việc giữ cách bầu chọn là nhắn tin theo cú pháp gửi đến đầu số 8500, năm nay, BTC ra mắt giao diện mới của giải Mai vàng. Khán giả muốn bầu chọn trực tuyến sẽ truy cập vào đường link, tạo tài khoản và gửi phiếu bầu.

Từng có nhiều giải thưởng được tổ chức rình rang, nhận về phản hồi tích cực từ công chúng và giới chuyên môn như giải của POPS, Keeng… Thế nhưng theo thời gian, những giải thưởng này không còn xuất hiện. Có nhiều lý do được đưa ra, đa phần liên quan đến tài chính, định hướng của đơn vị, sự thay đổi của thị trường nói chung.

Nỗ lực từ BTC để duy trì giải thưởng thường niên là điều dễ thấy. Bằng chứng là các đơn vị đều cố gắng tìm kiếm đơn vị đồng hành, tài trợ cho từng năm. Nhưng đi cùng nỗ lực về tài chính, BTC cũng cần lưu tâm đến khâu vận hành, tổ chức giải thưởng, bởi nếu không chỉn chu, giải thưởng khó lòng thu hút được công chúng, thậm chí không đem lại được sự tự hào cần thiết cho người đoạt giải. 

Diễm Mi