Ca sĩ - đạo diễn Lý Hải: ‘Phim gãy, bạn có thể sẽ ra đường ở'

Làm phim như ván cờ, thắng thua tức khắc

* Phóng viên: Sau một mùa phim vừa qua khá nhộn nhịp, sắp tới đây Lật mặt – Nhà có khách của anh sẽ ra mắt, đi kèm đôi chút áp lực chứ, đặc biệt khi 2/3 phần trước khá thành công về doanh thu?

- Lý Hải: Nhìn chung trong 2 năm gần đây, nhất là những tháng đầu năm nay số lượng phim ra rạp rất nhiều, tính cả phim nước ngoài. Sự cạnh tranh của phim Việt cũng ngày càng khốc liệt hơn bao giờ hết. Số phận của phim sẽ được định đoạt chỉ trong một tuần đầu tiên. Nếu phim không được công chúng đón nhận, NSX sẽ trắng tay ngay lập tức. Chính vì thế, để áp lực không đè nặng trên chính đôi vai của mình. Ngay từ đầu tôi cố gắng hết sức và khâu kịch bản, sau đó mới tính đến khâu diên viễn và cuối cùng là hậu kỳ phim để khi phim ra rạp được chỉn chu nhất có thể. Lần nào cũng vậy tôi mất ăn mất ngủ mong sao cho phim được huề vốn để có tiền thực hiện các phim sau.

Tính đến nay Lật mặt đã có đến phần thứ tư nhưng tôi không làm theo kiểu tiếp nối, mà mỗi phần là một câu chuyện riêng biệt, khai thác các đề tài khác nhau. Vì thế, khán giả sẽ không có sự so sánh chất lượng giữa các phần với nhau. Có thể nói ở mỗi đề tài mà tôi khai thác, khán giả sẽ có sự yêu thích khác nhau. Nên nếu có xảy ra tình huống không vui mấy thì cũng không có nghĩa phần sau không tốt bằng những phần trước. 

Lý Hải và Huy Khánh trên phim trường Lật mặt 4

* Theo tiết lộ, Lật mặt – Nhà có khách vẫn sẽ có yếu tố hài, chứ chưa thực sự bứt sang thể loại kinh dị hoàn toàn, trong khi thị trường Việt chưa phát triển mạnh nhánh này, và bị phim nước ngoài lấn át. Có chút khó khăn nào không, thưa anh?

- Vấn đề tâm linh vẫn chưa thực sự cởi mở trên màn ảnh nên NSX phải tìm cách kể một câu chuyện có tính khoa học, hợp lý hơn với thị hiếu của khán giả. Còn về yếu tố hài, trước khi bấm máy tôi đã khảo sát thị trường phim trong nước lẫn nước ngoài. Thể loại hành động, kinh dị thuần chất, các nhà phát hành đã nhập phim nước ngoài về rất nhiều, và chúng ta khó có khả năng cạnh tranh. Nhưng thể loại ma - hài thì lâu lắm rồi tôi chưa thấy thể loại này xuất hiện. Chính lẽ đó, tôi quyết định chọn hướng này. Tôi muốn khi xem phim vừa mang đến sự căng thẳng vừa xoa dịu họ bằng những tràng cười hài hước vui nhộn.

* Khán giả Việt thích hài, và có phải vì thế mà các NSX e ngại để làm mới, để đột phá và đa dạng hơn về thể loại?

- Nói thật, hài vẫn là sở trường của tôi. Làm một bộ phim kịch tính từ đầu đến cuối dễ hơn chuyện làm phim vừa căng thẳng lại vừa hài phù hợp với tình huống không phải ai cũng nghĩ ra được cả. 

Nếu nhìn về sự đa dạng ở vai trò một NSX, tôi tin ai cũng muốn làm cho điện ảnh Việt phong phú hơn cả. Nhưng vấn đề chúng ta đang thiếu kịch bản hay, tốt. Các bạn thấy đó phim Việt thường “gãy” vì kịch bản không tốt. Thứ nhất, người viết kịch bản chỉ có khả năng đến thế. Thứ hai, đạo diễn tiếp nhận kịch bản nhưng không nhận thấy lỗi để chỉnh cho phù hợp, tốt hơn. Thứ ba, cũng có thể ê-kíp sản xuất làm không đến nơi đến chốn, cài cắm tình huống không khéo léo dẫn đến chuyện đầu voi đuôi chuột và nhiều nguyên nhân khác nữa. Chính vì thế, khán giả cứ xem và bị cảm giác hụt hẫng, và dần hoài nghi về chất lượng phim Việt.

Riêng cá nhân tôi, trong năm qua nhận rất nhiều kịch bản chào hàng, nhưng nói thật tôi chưa thể mua được bất kỳ kịch bản hoàn chỉnh nào, hoặc cùng lắm chỉ mua ý tưởng của kịch bản mà thôi. Nguyên nhân lớn xuất phát từ nội dung chưa ổn, và có thể tôi cũng chưa tìm được một biên kịch giỏi, hợp ý.

Trailer Lật mặt 4:

* Phim của anh và một số dự án sắp ra mắt trong thời gian tới, vai chính phần lớn là những gương mặt mới. Đã đến lúc họ đủ sức thay thế cho gương mặt phòng vé?           
- Nói thật khoảng 5-7 năm về trước, chỉ cần có tên phòng vé, khán giả ùn ùn kéo đến rạp, nhưng nay thì không còn nữa rồi. Đầu tiên, một bộ phim muốn thắng, kịch bản phải tốt, hoàn chỉnh. Sau đó, chúng ta mới bắt tay đi tìm diễn viên phù hợp cho vai diễn đó là trách nhiệm của NSX, chứ không phải việc tìm một diễn viên để an toàn cho doanh thu cho phim. Không khó để bạn nhận ra những phim có gương mặt hot nhưng nội dung không tốt vẫn bị ngó lơ. Vì thế, trong phim của tôi diễn viên trẻ, gương mặt mới khá nhiều. Dĩ nhiên, chúng ta phải đủ niềm tin và đủ sự kiên trì hướng dẫn họ đảm nhiệm tròn vai diễn nhất có thể.

Ngay cả ở Hollywood, không khó để nhận thấy những gương mặt mới đang dần được giao những vai quan trọng. Họ tập trung vào kịch bản, bối cảnh cho thật chỉn chu, đây là điều chúng ta nên học hỏi. Tôi nghĩ trong tương lai, hoặc ngay ở một vài phim sắp ra mắt tới đây chúng ta cũng sẽ thấy xu hướng này ở điện ảnh Việt Nam.

* Thời gian vừa qua, nhiều con số cao ngất về doanh thu được công bố. Theo anh thì chúng có phản ánh đúng hoàn toàn sự phát triển của điện ảnh Việt không?

- Những con số doanh thu vừa qua, những kỷ lục được xác lập cũng một phần có thể cho thấy thị trường phim ảnh đang phát triển dần lên nhưng cũng có thể là không. Thực tế có những phim chất lượng tốt, giới chuyên môn đánh giá cao nhưng vẫn “chết” tức tưởi. Nhưng điều đó không có nghĩa phim đó không hay, chỉ vì họ chọn không đúng thời điểm, hay chưa bắt được tâm lý, thị hiếu khán giả. Vì thế, con số chỉ mang tính tương đối mà thôi.

Katleen Phan Võ (áo trắng), nữ chính trong phim Lật mặt 4 là gương mặt mới toanh

* Phim ảnh giờ đây không còn là nghệ thuật, mà còn là cả câu chuyện kinh doanh. Anh nhìn về chúng như thế nào?  

- Thật may mắn với những phần trước của phim tôi, nhờ có sự yêu thương đón nhận của khán giả và giới truyền thông nên phim có doanh thu tốt, có đủ vốn nên bây giờ làm phim đỡ áp lực hơn đôi phần. Nhưng không có nghĩa khi có vốn NSX có quyền phung phí khi thực hiện phim. Nếu phim “gãy”, bạn rất có thể sẽ ra đường ở như thường. 

Nhiều người mới nhảy vào đầu tư, phát hành phim họ bị sốc ngay. Họ không hiểu lý do gì mà tuổi thọ phim lại quá ngắn như vậy. Tiền tỷ mất theo từng giờ, từng ngày. Phim ảnh là một mảnh đất tiềm năng nhưng không phải ai mang tham vọng kiếm tiền đều dễ thành công. Làm phim bây giờ như ngồi trên ngàn đống lửa vậy. 

Gia đình là số một

* Bà xã anh, chị Minh Hà đảm nhận vai trò NSX trong các dự án, sẽ có những thuận lợi nhất định khi đồng vợ đồng chồng. Nhưng khi xảy ra vấn đề, hẳn cũng không dễ dàng?

-Tôi lo về nghệ thuật, vợ tôi lo về các công đoạn sản xuất, tài chính. Những gì tôi yêu cầu, bà xã sẽ cân đối và trao đổi với tôi trong việc chi tiền. Thú thật tôi dở về chuyện tính toán. Hơn nữa, tôi làm việc theo tính nghệ sĩ lắm. 

Nếu chỉ làm nghệ thuật mà không có tiền thì làm sao sống nổi. Nếu chỉ đau đáu vào đồng tiền thì khó có được cảm hứng để làm phim cho tốt. Cái quan trọng nhất là biết nhường nhịn nhau rồi cùng mổ xẻ vấn đề, tìm hướng giải quyết thấu đáo. Chúng tôi không để gia đình xào xáo, to tiếng. Công việc quan trọng nhưng gia đình phải là số một.

Theo Lý Hải, phim ảnh là mảnh đất nhiều tiềm năng nhưng không dễ thành công

* Khi sản phẩm điện ảnh ra mắt, anh và bà xã sẽ rất bận rộn. Gia đình sẽ vận hành như thế nào trong thời gian đó?

- Thông thường, tôi ra hiện trường làm việc nhiều, bà xã điều hành mọi thứ tại chỗ và chăm sóc con. Tôi và vợ ai cũng phải lao động hết sức, chăm gia đình hết mình cả, không để gánh nặng nghiêng về phần ai cả.

* Nhìn bà xã anh, nhiều người tưởng rằng chị ấy khá thảnh thơi, nhẹ nhàng trong cuộc sống...

- Tôi không nghĩ vậy, bà xã tôi cũng rất cực nhọc đó chứ. Có những việc, chỉ cô ấy mới làm được, mà nặng nhất là điều phối kinh tế, tính toán, điều phối công việc sản xuất chi tiết, tỉ mỉ. May mắn, cả hai vợ chồng tôi đều học mọi thứ rất nhanh lẹ. Trước khi chuyển sang làm phim, chúng tôi đã dành một khoảng thời gian học mọi thứ. Bà xã tôi đi tìm tất cả tài liệu về phim ảnh, phiên dịch mang về cho tôi học. Vì thế, quá trình này xem như cả hai cùng học. Hiện tại bà xã tôi nắm hết những nền tảng của việc làm phim, sản xuất phim và kinh doanh nữa. 

* Chén trong sóng đôi lúc cũng khua. Những lúc như thế, anh chị đối diện thế nào?

- Tôi và Hà luôn bình đẳng, không nặng chuyện ai có tiếng nói quan trọng hơn. Nếu có bất kỳ vấn đề gì, chúng tôi thẳng thắn với nhau. Ai có lỗi phải xin lỗi thôi, rất nhẹ nhàng, không ai phải chịu mình xuống nước trước cả. Thói quen này đã duy trì từ lúc chúng tôi vừa mới yêu nhau.

Lý Hải và bà xã Minh Hà trong buổi tuyển chọn diễn viên cho phim Lật mặt 4

* Gia đình đông con, việc giáo dục trẻ hẳn là một thử thách, đặc biệt khi cuộc sống bận rộn, nhiều áp lực?

- Vừa khó lại vừa dễ nếu chúng ta đừng đặt mục tiêu quá cao xa. Tôi không buộc con tôi phải học trường quốc tế, phải luôn có điểm 9, 10. Chúng tôi cũng không so sánh thành tích học tập của các bé với bạn bè. Chúng không nhất thiết phải làm toán giỏi, học văn hay, đôi khi chỉ cần giỏi năng khiếu, đánh đàn giỏi là chúng tôi cũng đã vui rồi. Chúng tôi tôn trọng mọi sự phát triển tự nhiên của các bé. 

Chúng tôi cũng hoàn toàn yên tâm khi các bé đều có kỹ năng sống khá tốt, nhiều so với các bé cùng trang lứa. Có thời gian tôi lại dẫn con về quê, có đủ mọi thứ. Ở đây, chúng tôi lại dạy các bé trồng rau, tưới cây. Chúng tôi thương con bằng cách cung cấp vốn sống chứ không phải ôm ấp vào lòng. 

* Cảm ơn anh!

Gia đình 6 thành viên của Lý Hải, Minh Hà

Thành Lâm (thực hiện)