Cá nướng trui

Anh bạn tôi khoe trên Facebook clip đang đốt đống cỏ giữa vườn nhà, kèm status: “Già rồi, tự dưng chiều chiều muốn đốt cái gì đó rồi ngồi nhìn khói”. Tôi rưng rưng nhìn đống lửa, nhìn bóng anh cô đơn trong bóng chiều chập choạng.

Tôi đồng cảm với anh vì tôi biết anh đang nhớ quê, nhớ một thời tuổi thơ băng đồng mò cua bắt ốc, đốt lửa nướng cá giữa đồng… Tuổi xế chiều là lúc người ta hay chiêm nghiệm đời mình, hoài niệm quá khứ, thương nhớ một thời tuổi thơ hồn nhiên như nắng gió.

Hồi tôi còn nhỏ, những buổi nhà gặt lúa là những ngày vui. Người lớn ra đồng từ lúc tinh mơ để gặt sớm cho đỡ nắng. Cả cánh đồng như một tấm thảm vàng rực, phẳng lì. Những bóng nón trắng lom khom chăm chỉ, đều tay xén từng ôm lúa trĩu hạt. Đám con nít có nhiệm vụ gom lúa xếp thành đống cạnh bờ đê. Làm được một lát, cả bọn lại hò nhau dí chuột, bắt dế, mò cá…

Mặt ruộng xăm xắp nước, thỉnh thoảng nghe tiếng lách chách dưới chân là tôi biết ngay có chú cá lóc đang ẩn mình dưới đó. Lũ cá rất khôn, bị chộp trúng liền lách mình chạy trốn hoặc lủi nhanh xuống bùn. Cả bọn hò hét, đứa chặn đầu này, đứa dí đầu kia, vui như tết.

Có khi vì sợ vuột mất con cá mà có đứa luýnh quýnh ập cả mặt xuống bùn. Cả bọn được một phen cười quặn ruột. Cuối buổi gặt, thành quả của chúng tôi là hai thùng cá đầy. Con nào con nấy mập ú, đen trũi.

Chiều muộn, trong lúc người lớn mải miết gặt nốt đám lúa cuối cùng thì chúng tôi háo hức gom rơm chất thành đống. Ba tôi chặt cành tre già, xỏ cá vào rồi cắm giữa đống rơm, đốt lửa lên. Rơm cháy rất nhanh. Chỉ một lát, mấy con cá lóc đã bị nướng chín, vảy cháy đen thui. Đống rơm cháy hết cũng là lúc mấy cái vảy trên lưng cá nứt ra, khoe thớ thịt trắng phau, thơm nức.

Má cắt mấy tàu lá chuối lót giữa đống rơm, xếp cá lên, kèm chén muối ớt. Đám con nít để nguyên cặp chân đầy bùn, xếp bằng xung quanh “mâm” cá nướng, háo hức gỡ cá. Cá đồng thịt dai, ngọt lịm, đặc biệt là được nướng bằng lửa rơm nên thơm nức, chẳng có cao lương mỹ vị nào sánh bằng. Mùi gió đồng, mùi rơm rạ… như quyện trong từng miếng cá ngọt thơm. Ai đã ăn cá đồng nướng trui tại ruộng một lần sẽ không thể nào quên.

Mấy năm trước, tôi dắt con về quê vào mùa gặt. Cu Bo theo ông ngoại ra đồng. Ba tôi chiều cháu, quần nát mảnh ruộng rốt lại cũng bắt được ba con cá đồng be bé. Đống lửa rơm được nhóm lên, thơm nức mùi cá nướng. Cu Bo lần đầu được ăn món cá nướng thô mộc, không giống món cá quay lu, cá nướng bằng than củi ở thị thành, chan nhiều mỡ hành và đậu phộng. Thằng nhỏ chấm cá với muối ớt, ăn một cách ngon lành tới nỗi mặt mũi tèm lem tro than như mặt mèo.

Ba má tôi giờ đã rời cõi tạm. Tôi nhớ ba má, nhớ quê nhà, nhớ khói đốt đồng ngày cũ… chỉ đành ngậm ngùi thương. Cu Bo thỉnh thoảng nhớ món ngon cũ, đòi ăn cá lóc nướng trui. Tôi trầy trật nhóm lửa bếp than. Ngửi mùi khói cay xè, nghe rưng rưng thương nhớ một thời đã xa.

Thùy Gương