Cả nước chỉ có 48 tàu container, khó phát triển vận tải hàng hải

Toàn cảnh hội nghị đối thoại doanh nghiệp hàng hải và đường thủy nội địa - Ảnh: Vũ Quyền

Chiều 22/3, tại TPHCM, Bộ Giao thông Vận tải đã tổ chức hội nghị đối thoại doanh nghiệp hàng hải và đường thủy nội địa.

Tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thắng cho biết, hội nghị để các bộ ngành, địa phương nghiên cứu, tìm ra những giải pháp thiết thực để tận dụng các thế mạnh như bờ biển dài, hệ thống cảng biển đa dạng, đường thủy nội địa phong phú.

Theo Bộ trưởng, hiện nay thị phần đường bộ chiếm 80% hàng hóa và gần 100% hành khách. Hệ thống đường bộ dù đã được cố gắng đầu tư nhưng vẫn còn nhiều bất cập, trong khi đó hệ thống đường thủy hàng hải rất tốt ở cả 3 miền lại chưa được khai thác hiệu quả.

Do đó, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng đặt vấn đề, trong thời gian tới phải nâng tỉ trọng hàng hải, thủy nội địa, ít nhất là 50%. Làm được điều này có thể giúp giảm chi phí logistics, giảm chi phí bảo trì, bảo dưỡng, giảm tai nạn giao thông. Qua hội nghị, Bộ trưởng mong muốn nhận thêm góp ý về các vấn đề phát triển vận tải biển, từ đó đề ra chính sách khuyến khích doanh nghiệp đầu tư phát triển.

Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thắng phát biểu tại hội nghị - Ảnh: Vũ Quyền

Ông Trần Đỗ Liêm, Chủ tịch Hội Vận tải thủy nội địa Việt Nam cho hay, hiện nay phương tiện vận tải thuỷ kinh doanh chuyên nghiệp chiếm tỉ lệ chưa cao, kinh doanh không thường xuyên.

Ba năm gần đây, đa số phương tiện đều được đóng mới, hoán cải tăng tải trọng lên 1,5 - 2 lần, tải trọng bình quân lên 1.000 tấn/chiếc. Điều này nhằm đáp ứng nhu cầu và bù đắp chi phí không chính thức. Tuy nhiên, đa số phương tiện vận tải lẻ, công ty tư nhân có ít sà lan, đông nhưng không mạnh, tạo ra sự cạnh tranh giá cước, tăng tiêu cực, tăng chi phí... làm chậm sự phát triển ngành đường thủy nội địa.

Ông Liêm cho rằng, hiện mức vốn đầu tư 3.000 tỉ đồng mới được hưởng ưu đãi là quá cao, chưa phù hợp. Do đó, cần bổ sung danh mục phương tiện, Nhà nước ưu tiên tín dụng đầu tư ưu đãi cho các doanh nghiệp.

Ông Vũ Thanh Hải - Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty CP Vận tải và xếp dỡ Hải An - cũng cho biết, thực trạng đáng buồn là Việt Nam có 1.015 tàu vận tải thủy nhưng tàu container lại rất ít, chỉ 48 tàu. Trong đó, nhiều tàu đã trên 25 tuổi và theo các quy định mới nhất về bảo vệ môi trường, các tàu này không đáp ứng được nhiều yêu cầu, có thể sẽ không được vận chuyển.

Để duy trì phát triển đội tàu Việt Nam, các đơn vị cần có thêm nhiều đội tàu mới để phù hợp với nhu cầu thực tiễn, cần ưu tiên phát triển tàu có tải trọng từ 1.700 TEU. Thế nhưng, khó khăn trong phát triển đội tàu là chi phí đầu tư tàu quá lớn, nhất là tàu container. Bởi lãi suất vay tại các ngân hàng tương đối cao và chi phí VAT nhập khẩu tàu là 10%.

Ông Hải đề xuất, Nhà nước có chính sách tốt về lãi vay cho doanh nghiệp đầu tư phát triển đội tàu container. Miễn hoặc giảm thuế VAT nhập khẩu tàu container và miễn thuế nhà thầu cho doanh nghiệp khi thực hiện việc thuê, hoặc thuê mua container.

Tại hội nghị, nhiều đại biểu cho rằng, diễn biến khó lường về xung đột, thời tiết trên thế giới dẫn đến những khó khăn, thách thức đối với ngành vận tải, ảnh hưởng đến hoạt động của doanh nghiệp sản xuất và phân phối hàng hóa. Do đó, việc bổ sung các cơ chế, chính sách mới trong lĩnh vực hàng hải, đường thuỷ nội địa để hỗ trợ tốt hơn các nghiệp hàng hải và đường thủy nội địa là rất cần thiết.

Bộ Giao thông Vận tải cho biết, sẽ chỉ đạo các đơn vị trực thuộc thực hiện một số nhiệm vụ để tạo thuận lợi cho doanh nghiệp hoạt động, hướng đến khai thác hiệu quả vận tải biển nội địa. Đồng thời, phát huy tối đa lợi thế về vị trí của các cảng biển, đặc biệt là cảng cửa ngõ quốc tế để thu hút các tàu trọng tải lớn vận chuyển hàng hóa xuất nhập khẩu đi các tuyến vận tải biển xa.

Vũ Quyền