Buông lỏng quản lý cồn y tế: Mối nguy chết người

Cồn sát trùng làm từ… cồn công nghiệp độc hại?

Từ vụ bệnh nhân tử vong vì ngộ độc methanol do uống rượu pha từ cồn y tế mới đây, cơ quan chức năng xét nghiệm dung dịch còn lại trong chai cồn của bệnh nhân sử dụng cho thấy: không có ethanol mà có tới 88% hàm lượng cồn công nghiệp methanol.

Theo Trung tâm Chống độc Bệnh viện (BV) Bạch Mai, loại cồn y tế bệnh nhân đã sử dụng là cồn 90 độ “Dailoi”, chai 500ml, do Công ty cổ phần quốc tế Đại Lợi sản xuất, SĐK: HN-0238/2007/CBTC-TĐC. Ngoài bao bì chai cồn ghi thành phần ethanol.

Không chỉ nhập nhèm chất lượng, khó phân biệt cồn y tế và nước muối sinh lý cũng gây nhiều tác hại

Thông tin này khiến nhiều chuyên gia trong ngành “kinh ngạc”, bởi cồn y tế (ethanol) được sử dụng chủ yếu để sát trùng vết thương, tiệt trùng dụng cụ y tế hoặc làm dung môi để cọ rửa. Trong khi đó, methanol được xem là một loại “tạp chất” cực độc và nguy hiểm nên tuyệt đối không được phép sử dụng. 

Điều đáng nói, cồn y tế hiện nay được bày bán rất phổ biến trên thị trường, người dân không những mua về để sát trùng vết thương mà còn sử dụng làm nguyên liệu để nướng thực phẩm. Anh Ngọc Vinh (Q.3, TP.HCM) cho hay, dù trên thị trường có nhiều loại cồn dùng để nấu, nhưng vì nghĩ cồn y tế an toàn nên vẫn thường ra hiệu thuốc để mua. Tuy nhiên, mỗi khi nướng mực, anh đều có cảm giác cay mắt, mùi hắc khó chịu.

Theo các chuyên gia, việc hít phải methanol vẫn có nguy cơ ngộ độc cao, đặc biệt với những người thường xuyên phải tiếp xúc. Bệnh nhân có thể bị choáng, ảnh hưởng tới hệ hô hấp, gây ra các triệu chứng nhức đầu, rát mũi, tổn thương niêm mạc mũi, thậm chí co giật, động kinh… Nếu mắt tiếp xúc với khí thải có chứa methanol, sẽ nhìn không rõ, có cảm giác cay mắt, dãn đồng tử... 

Nhập nhèm nhãn mác, thành phần

Khảo sát tại các nhà thuốc, cồn y tế của Công ty CP quốc tế Đại Lợi vẫn được bày bán khá phổ biến với mức giá 20 ngàn đồng/chai 500ml và 5 ngàn đồng/chai 100ml. Trên bao bì của chai cồn ghi rất rõ thành phần “ethanol” 90 độ, được sử dụng để sát trùng, tiệt trùng dụng cụ và làm dung môi.

Tuy nhiên, trên thực tế, không chỉ có sản phẩm của Công ty CP quốc tế Đại Lợi mà hầu hết cồn y tế hiện nay đang được đóng chai với hình thức gần giống với nước muối sinh lý, dễ gây ra nhầm lẫn “chết người”.

Đầu năm 2017, BV Bạch Mai tiếp nhận hai ca nhập viện do tưởng nhầm cồn y tế là nước súc miệng. Chính vì vậy, trong công văn mới đây gửi Cục Quản lý dược, Cục Quản lý khám chữa bệnh (Bộ Y tế), BV Bạch Mai đã kiến nghị cơ quan chức năng yêu cầu các công ty đóng chai lọ và nhãn mác khác hoàn toàn so với chai lọ nước cất, nước rửa mắt, mũi để tránh nhầm lẫn.

Đặc biệt, BV Bạch Mai cũng nhấn mạnh các cơ quan liên quan cần kiểm tra thành phần methanol và kiểm soát chất độc này trong sản phẩm cồn y tế lưu hành trên thị trường. “Yêu cầu ghi rõ nhãn mác các chai lọ, cồn sát trùng các thông tin: hàm lượng ethanol, hàm lượng methanol.

Trường hợp có thành phần methanol thì cần phải ghi rõ “chứa cồn công nghiệp methanol - không được uống”, công văn của BV Bạch Mai nêu rõ. Tuy nhiên, theo khảo sát của phóng viên báo Phụ Nữ, nhiều bao bì  cồn y tế trên thị trường hiện nay không hề ghi rõ thành phần cụ thể mà chỉ ghi công dụng. 

PGS-TS Nguyễn Duy Thịnh - nguyên giảng viên khoa Hóa (ĐH Bách khoa Hà Nội) đề xuất, cần bắt buộc đưa chất chỉ thị màu vào cồn công nghiệp. “Việc đưa thêm chất chỉ thị màu vào cồn công nghiệp là quy định bắt buộc của nhiều nước trên thế giới, để tránh việc một số nhà sản xuất lợi dụng cồn công nghiệp về sơ chế hoặc đóng thành chai cồn sát trùng, pha cồn công nghiệp thành rượu lậu để bán…”, PGS-TS Nguyễn Duy Thịnh giải thích.

Bên cạnh đó, các chuyên gia cũng kiến nghị Bộ Y tế nên thêm chất chỉ thị màu vào cồn sát trùng, khác với màu của cồn công nghiệp để người dân không nhầm lẫn và biết cách phòng tránh ngộ độc. 

Sở Y tế Hà Nội kiểm tra Công ty Đại Lợi

Liên quan tới nghi vấn cồn y tế của Công ty CP quốc tế Đại Lợi làm từ cồn công nghiệp độc hại, ông Nguyễn Việt Cường - Chánh thanh tra Sở Y tế Hà Nội cho biết, sẽ tiến hành kiểm tra việc cấp phép sản xuất cho công ty này.

Cũng theo Thanh tra Sở Y tế Hà Nội, địa chỉ sản xuất in trên bao bì sản phẩm của công ty là số 16, tổ 18, Nghĩa Đô, Cầu Giấy, Hà Nội, tuy nhiên kiểm tra vào cuối tuần qua, công ty này đã chuyển trụ sở. Đây không phải lần đầu tiên Công ty CP quốc tế Đại Lợi “gây bão” dư luận về chất lượng sản phẩm y tế.

Trước đó, đoàn kiểm tra của Sở Y tế TP.HCM đã kiểm tra chi nhánh Công ty cổ phần quốc tế Đại Lợi tại KP.5, P.Đông Hưng Thuận, Q.12, phát hiện quy trình sản xuất nước muối sinh lý được rót bằng tay, điều kiện nhà xưởng sản xuất không đảm bảo an toàn vệ sinh. Ngoài ra, ngay thời điểm kiểm tra, công ty chưa xuất trình hồ sơ pháp lý sản xuất cồn 70 độ và 90 độ đang lưu kho.

Huyền Anh