Bước chân đầu tiên của Damien Chazelle

Gần nửa thế kỷ sau ngày nhân loại đặt bước chân đầu tiên lên mặt trăng, điện ảnh Hollywood và đạo diễn Damien Chazelle đã trình làng First Man (khởi chiếu tại Việt Nam từ ngày 18/10 với tựa Bước chân đầu tiên) - bộ phim về tiểu sử người đầu tiên đặt chân đến mặt trăng: Neil Armstrong.

Ánh mắt của Ryan Gosling chứa đựng đam mê, khao khát chinh phục vũ trụ

Đây là lần đầu Damien Chazelle thực hiện một phim không phải sở trường ca vũ kịch (3 phim nổi bật của Damien Chazelle là Guy and Madeline on a park bench, Whiplash, La La Land đều có chủ đề âm nhạc) để làm thể loại phim chân dung - mảng luôn được đánh giá là cực khó, nhất là về một huyền thoại vĩ đại như Neil Armstrong.

Neil Armstrong ngoài đời là người ít biểu lộ cảm xúc. Chuyến bay Apollo 11 chở ông cùng hai đồng nghiệp đến mặt trăng cũng có hành trình suôn sẻ chứ không gặp trục trặc như Apollo 13 để có kịch tính thu hút người xem như dạo đạo diễn Ron Howard làm phim Apollo 13 (1995).

Trước những thách thức đó, Damien Chazelle đã chủ động từ bỏ vai trò biên kịch (tất cả các phim anh đạo diễn từ trước đến nay đều do anh viết kịch bản) và nhờ đến Josh Singer - người chuyên trị các kịch bản phim dựa trên tư liệu lịch sử có thật. Quyết định thông minh này cùng sự hỗ trợ của đạo diễn hình ảnh Linus Sandgren (cộng sự ăn ý từng làm việc chung trong La La Land), thêm cách kể mượt mà, Bước chân đầu tiên của Damien Chazelle mang đến nhiều cảm xúc về một cuộc hành trình, khát khao được khám phá những gì mà loài người chưa biết tới.

Bước chân đầu tiên của Damien Chazelle mang đến nhiều cảm xúc về một cuộc hành trình, khát khao được khám phá những gì mà loài người chưa biết tới.

Để trở thành người đầu tiên đặt chân lên mặt trăng, Neil Armstrong đã phải trải qua muôn vàn khó khăn, mất mát, đau khổ: con gái Karen bệnh nan y rồi mất khi mới lên 3 tuổi, đồng nghiệp lần lượt bỏ mạng vì sự cố nghề nghiệp, vợ con xa lánh vì ông suốt ngày vùi đầu vào công việc... Khi một người phải chịu đựng quá nhiều nỗi đau dồn dập, không phải họ vô cảm, chai sạn mà có thể do họ không còn cảm xúc để bộc lộ nữa.

Tài tử Ryan Gosling đã khắc họa điều này qua ánh mắt, gương mặt và phần thoại ít ỏi của mình. Thái độ của Neil thể hiện rõ nhất ở phân cảnh Neil bị vợ - Janet - ép phải trò chuyện với hai cậu con trai trước chuyến bay sinh tử. Mặc cho vợ căng thẳng, lớn tiếng, Neil vẫn bình tĩnh, kiệm lời, kể cả khi đối diện với hai con.

Thay vì chủ động trấn an, đối đáp thẳng thắn với các con như ý của vợ, Neil đặt mình ở thế bị động, trả lời nhát gừng các câu hỏi của con về khả năng sống sót khi tham gia chuyến bay. Thái độ dửng dưng, xa cách này đối lập hoàn toàn với ánh mắt rưng rưng của Neil trong đoạn ông ném chiếc vòng tay kỷ vật của bé Karen vào khoảng trống trên mặt trăng, khiến cảm xúc người xem được đẩy lên cao. Neil đã không chọn nữ trang của vợ như đồng nghiệp hay đem thêm nhiên liệu như lời tuyên bố của ông trong buổi họp báo trước khi chinh phục chị Hằng để lưu dấu trên mặt trăng mà chọn chiếc vòng tay của cô con gái đã mất.

Hóa ra, trong sâu thẳm trái tim của người đàn ông tưởng chừng như chai sạn, vô cảm này, gia đình, con cái vẫn chiếm vị trí quan trọng nhất; chẳng qua vì tính chất công việc, Neil phải che giấu cảm xúc, vì sợ vợ con lo lắng.

Neil phải che giấu cảm xúc, vì sợ vợ con lo lắng

Có thể cảm nhận điều này rõ hơn ở cảnh kết phim, khi Neil và Janet hội ngộ trong phòng cách ly, sau khi ông từ mặt trăng trở về. Bị tấm kính ngăn đôi, cả hai chỉ im lặng, nhưng cách họ nhìn nhau đã nói lên tất cả tình yêu, nỗi nhớ nhung, sự đồng cảm. Bạn diễn của Ryan Gosling - cô đào Claire Foy (vai Janet) - cũng đã có màn trình diễn xuất sắc trong Bước chân đầu tiên. Đôi mắt xanh sâu thẳm, hút hồn của Claire Foy giúp cô lột tả nội tâm phức tạp của nhân vật. Janet vừa là người vợ, vừa đồng hành với Neil Armstrong trong hành trình vươn tới đam mê chinh phục vũ trụ.

Janet, qua thể hiện của Claire Foy, vừa có nét dịu dàng của một người phụ nữ chăm lo cho gia đình, vừa có nét cứng rắn, quyết liệt, mạnh mẽ của một người vợ có chồng làm công việc nguy hiểm. Một trong những phân cảnh ấn tượng của Claire Foy là đoạn cô hùng hổ xông thẳng đến nơi làm việc của chồng để yêu cầu mở lại sóng phát thanh trực tiếp chuyến bay Apollo 11 mà trước đó các đồng nghiệp của Neil Armstrong vì sợ Janet lo lắng đã âm thầm ngắt kết nối.

Janet, qua thể hiện của Claire Foy, để lại ấn tượng với khán giả qua nét diễn tinh tế

Nếu như La La Land bay bổng, lãng mạn một cách ồn ào, thì Bước chân đầu tiên của Damien Chazelle bay bổng, lãng mạn trong sự tĩnh lặng. Và nếu như Neil Armstrong đã để lại câu nói bất hủ: “Đây là bước đi nhỏ bé của con người, nhưng là bước tiến khổng lồ của nhân loại” khi đặt chân lên mặt trăng thì khán giả cũng có thể nói Bước chân đầu tiên chính là bước tiến khổng lồ của Damien Chazelle trong điện ảnh.

Từng khiến dư luận thán phục với tượng vàng Oscar Đạo diễn xuất sắc nhất (phim La La Land) - người trẻ nhất nhận giải ở hạng mục này, với Bước chân đầu tiên, Damien Chazelle tiếp tục chứng tỏ tài năng khi chỉ mới 33 tuổi.

                                                                                                           Hương Nhu