Bức tranh giao thông đang sáng lên

Sau bao năm dài chờ đợi và khao khát, vùng đồng bằng sông Cửu Long đang bước vào thời kỳ tăng tốc xây dựng hạ tầng giao thông. Hệ thống giao thông hàng không, hàng hải, đường thủy, đường bộ được quan tâm đầu tư, nhiều công trình giao thông trọng điểm được hoàn thành, đưa vào sử dụng hoặc đang được thi công, chuẩn bị được khởi công.

Cầu Mỹ Thuận 2 nằm song song với cầu Mỹ Thuận, giúp kết nối giao thông, phát triển vùng đồng bằng sông Cửu Long - Ảnh: Trung Nam

Quyết định 287/QĐ-TTg ngày 28/2/2022 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch vùng đồng bằng sông Cửu Long thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 xác định mục tiêu: đến năm 2030, đầu tư xây dựng mới và nâng cấp khoảng 830km đường bộ cao tốc, khoảng 4.000km đường quốc lộ, 4 cảng hàng không, 13 cảng biển, 11 cụm cảng hành khách và 13 cụm cảng hàng hóa đường thủy nội địa. 

Giao thông là mạch máu của nền kinh tế, là yếu tố tạo ra không gian thông suốt để liên kết vùng, cũng chính là “long mạch” của vùng đồng bằng sông Cửu Long. Phát triển hạ tầng giao thông là mệnh lệnh phát triển vùng. Quy hoạch của 13 tỉnh, thành phố trong vùng được lồng ghép với các quy hoạch giao thông đường thủy, đường bộ, đường biển và hàng không đang hiện thực hóa bức tranh giao thông vùng đồng bằng trù phú này.  

Hệ thống đường cao tốc, các trục dọc, đường ngang, đường vành đai ven biển phía đông và phía tây kết nối với các trục giao thông liên tỉnh, đường xương cá đang mở ra không gian phát triển mới, kết nối các cụm, tuyến, điểm đến du lịch. Trong đó, đường cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng là trục ngang chiến lược, mở cánh cửa phía tây sang Campuchia, cửa ngõ ra Biển Đông nối với siêu cảng biển nước sâu Trần Đề trong tương lai. Tuyến đường này có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, kết nối các tỉnh An Giang, Hậu Giang, Sóc Trăng và TP Cần Thơ, liên kết các tiểu vùng bán đảo Cà Mau, khu phía tây sông Hậu, tứ giác Long Xuyên... 

Mạng lưới giao thông đường bộ của vùng đồng bằng sông Cửu Long được hình thành với 6 trục dọc và 9 trục ngang, nhưng còn một số tuyến ngang kết nối nội vùng, liên vùng và cầu vượt sông Tiền, sông Hậu chưa hoàn thành. Trong đó, có cầu Đại Ngãi (tỉnh Sóc Trăng), cầu Rạch Miễu 2 (tỉnh Bến tre), cầu Đình Khao (nối tỉnh Vĩnh Long và tỉnh Bến Tre)… đang được kỳ vọng góp phần quan trọng tháo nút thắt, thông các tuyến huyết mạch.

Chúng ta kỳ vọng về một diện mạo mới cho giao thông các tỉnh vùng này nhưng cũng cần tập trung nhiều hơn nữa, không để xảy ra tình trạng phổ biến lâu nay là đường chờ cầu hay cầu phải chờ đường, đường lớn chờ đường nhỏ kết nối; tình trạng thắt cổ chai do chậm tiến độ các công trình đầu tư kết nối. Cần triệt để tháo những nút thắt lớn là thiếu vốn đầu tư, thi công chậm tiến độ và đầu tư không đồng bộ theo kiểu ngắt khúc.

Để phát triển giao thông trong vùng này, cần giải bài toán “vốn ít, nhu cầu đầu tư lớn”. Cần kết nối các công trình hiệu quả, giải quyết tình trạng thiếu cát san lấp nền đường, khắc phục tình trạng thi công chậm. Cần sắp xếp không gian và nguồn lực đầu tư phù hợp, phối hợp đồng bộ, hiệu quả.

Việc phát triển giao thông phải gắn liền với yêu cầu phát triển hạ tầng logistics, đảm bảo các yêu cầu tích hợp trong quy hoạch và thực hiện quy hoạch, không cục bộ địa phương. Các tỉnh, thành trong vùng cần chủ động gắn kết sự phát triển địa phương với quy hoạch vùng, tận dụng mọi cơ hội mà các công trình giao thông trọng điểm mang lại. 
Các cơ quan trung ương và địa phương có công trình đi qua cần tập trung cao cho giải phóng mặt bằng, đảm bảo nguồn cung vật liệu, tăng cường phối hợp trong thực hiện; xây dựng bộ máy quản lý thi công công trình cũng như vận hành khai thác chuyên nghiệp, ứng dụng mạnh mẽ công nghệ hiện đại trong vận hành, khai thác công trình để giao thông trên đất Chín Rồng thật sự thoát khỏi “vùng trũng”. 

Một bức tranh giao thông mới của vùng đồng bằng sông Cửu Long đang sáng lên từ góc nhìn năm 2024.

Tiến sĩ Trần Hữu Hiệp