Bục đường ống bauxite Tân Rai và trách nhiệm ông Trời

Tết đã vãn. Tưởng rằng khi những phong bao mừng tuổi thật thà và không thật thà đã đầy chặt túi, cùng với cái dạ dày ngán ngấy bánh chưng, giò, thịt..., nhiều người Việt sẽ được hưởng cái thú tháng Giêng ăn chơi, hội hè, cúng cầu thăng quan tiến chức, vậy mà tin không vui lại dồn dập gõ cửa.

Nào thì hoa hồ Gươm bị giẫm nát sau đêm pháo hoa. Nào thì nhiều người đi chơi Tết tiện tay bê vài chậu hoa về làm đẹp. Rồi chuyện người Việt chẳng hiểu hung hăng do ăn nhiều thịt động vật như lời một vị GS Mỹ đã từng nhận xét- và dĩ nhiên là bị chúng ta phản ứng lại ra trò- hay hậu quả của thành tích uống rượu bia top đầu châu Á mà đâm ra ẩu đả khiến hàng ngàn người phải chúc Tết trong bệnh viện.

Vô tư giẫm hoa ở hồ Gươm. Ảnh Zing

Nếu cứ nhìn thẳng nói thật thì kể cũng chẳng biết giấu cái mặt đi đâu cho đỡ ngượng. Ai đời những công dân danh dự của Tràng An thơm như thể hoa nhài mà chẳng biết thương hoa tiếc ngọc, cứ gót giày giày xéo đời hoa. Thiểu số những kẻ yêu hoa thì lại tiện tay cầm nhầm của công, hay chính xác hơn gọi là ăn cắp vặt. Than ôi...

May thay, Việt Nam là một đất nước đứng đầu bảng về hạnh phúc. Không thể để mấy cái nỗi xấu hổ con con làm giảm bớt đi niềm vui tràn ngập xứ sở trong không khí Tết đến xuân về. Thôi thì cũng tại người dân ham vui, có giẫm hoa hay giẫm nhau tí xíu cũng chỉ để... giao lưu. AQ hơn chút nữa sẽ lý luận ngay rằng, cố mà vui vẻ hạnh phúc đi, không lại giống như Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất bầu thêm chức Bộ trưởng Hạnh phúc nữa thì không muốn hạnh phúc cũng chẳng được.

Tưởng rằng chuyện thế là xong, bàn ra tán vào vậy thôi rồi lại thong dong hành trình 8902 lễ hội ở Việt Nam để thêm hiểu quê hương, đất nước. Ai dè, tin không vui lại tới, đường ống dẫn nước dư của hồ bùn đổ Tân Rai bị bục.

Cần phải nói rõ rằng, sự cố này cũng nhỏ thôi. Sáng 13/2, công nhân Nhà máy Alumin đã phát hiện đường ống dẫn nước dư của hồ bùn đỏ bị bục và rò rỉ tại một điểm khiến nước chảy tràn ra ngoài. Ngay sau đó, phía có liên quan đã khắc phục kịp thời. Sự cố chẳng để lại hậu quả gì đáng nói.

Bể lắng quặng đuôi của Nhà máy Alumin Tân Rai - Lâm Đồng. Ảnh NLĐ

Ấy vậy mà vẫn lo. Có phải lần đầu cái nhà máy này gặp sự cố đâu cơ chứ. Trong mùa mưa 2011, dù chưa vận hành khai thác, tổ hợp dự án bauxite Tân Rai đã có sự cố làm một lượng lớn hóa chất xút rắn tràn theo nước mưa ra ngoài. Hay mới cuối năm 2014, đê quai hồ thải quặng đuôi số 5 nhà máy tuyển quặng bauxite Tân Rai cũng đã bị vỡ, một khối lượng lớn bùn đất màu đỏ bị tràn ra ngoài từ độ dốc khá cao. Lại thêm một vị chuyên gia đầu ngành cảnh báo về đường ống công nghệ Trung Quốc khiến người dân Hà Nội dù không muốn cũng phải nghĩ tới kỷ lục vỡ của đường ống sông Đà. Mà bùn đỏ chứ có phải bùn ao, bùn đắp mặt nạ dưỡng da của các quý bà quý cô thời nay đâu cơ chứ.

Như mọi lần, một cuộc điều tra gấp rút và đầy trách nhiệm đã được tiến hành. Ba ngày sau sự cố, nguyên nhân sơ bộ đã được xác định: do khớp nối đường ống qua thời gian sử dụng bị lão hóa dẫn tới bục đường ống. Cũng nhiều kẻ lý sự, hay suy tư sẽ đặt câu hỏi to đùng rằng, chất lượng một dự án khai thác tốt có thể lên đến 50-70 năm, chả lẽ một vài năm đã lão hóa khớp nối. Khớp kiểu gì, ống kiểu gì mà chưa kịp thanh niên đã vội vã già.

Tất nhiên, sẽ mau mắn có những ý kiến phản bác đanh thép rằng, đây là việc sinh lão bệnh tử ở đời, con mèo, con chuột... thậm chí cả cái khớp nối cũng thoát sao khỏi luật thiên nhiên. Có già sớm vài chục năm như mấy ông lý sự kia nghi nghi hoặc hoặc thì cũng có sao đâu chứ. Đi mà hỏi ông Trời.

Chưa kể, những chuyện kiểu như thế này cũng có lạ lẫm gì ở xứ mình đâu cơ chứ. Điểm sơ sơ cũng đã thấy, đường hỏng do trời mưa to, đường cao tốc đắt hơn Mỹ do địa chất, thủy văn phức tạp, xe khủng vượt trạm cân lại cũng tại trời mưa to, vân vân và vân vân. Mà tại ông Trời thì hẳn nhiên ông Trời phải chịu trách nhiệm rồi. Thế thì vì lẽ gì mà chúng ta lại không tiếp tục hạnh phúc, phải không quý vị?

Hoàng Khôi