Bột ngọt Trung Quốc tung hoành khắp chợ

Rẻ bèo

Theo chỉ dẫn của một số tiểu thương tại các chợ lẻ (TP.HCM), chúng tôi tìm đến một số đại lý chuyên cung cấp sỉ bột ngọt, gia vị cho tiểu thương. Những đại lý ở đây bày bán khá nhiều bột ngọt từ các thương hiệu Ajnomoto, Vedan… cho đến những loại bột ngọt không rõ nhà sản xuất.

Đến đại lý nước mắm, gia vị Dung Tèo (ngã tư Phan Văn Khỏe - Lê Tấn Kế P.2, Q.6, phía sau chợ Bình Tây), chúng tôi yêu cầu bán theo cây (bột ngọt đóng trong những túi lớn bằng ni lông hoặc giấy dầu, trung bình 25kg/cây). Nhân viên liền nói, bột ngọt TQ có giá bán rẻ nhất, 770.000đ/cây, tính ra khoảng 25.500đ/kg. Nếu so với các loại bột ngọt có thương hiệu, giá bán trung bình 60.000đ/kg, mỗi ký bột ngọt giá rẻ có thể lời 20.000 - 30.000đ/kg, đây là lý do khá nhiều tiểu thương các chợ nhỏ nhập bột ngọt TQ về chia nhỏ (loại bịch 100-200g) ra bán. Theo quan sát của chúng tôi, ngay tại các đại lý bán sỉ, bột ngọt cũng được chia nhỏ, loại bịch 500g và 1kg, đựng trong bịch ni lông trắng cột bằng dây thun và dán một nhãn phụ bằng giấy tự in: “dùng trong chế biến thực phẩm, làm gia vị”. Nhân viên bán hàng cho rằng, về chợ, tiểu thương lại chia nhỏ ra bán nên không ai còn quan tâm đến hạn sử dụng (?!).

Tại các quầy bán gia vị ở một số chợ như Nguyễn Văn Trỗi (Q.Phú Nhuận), Phạm Văn Hai, Hoàng Hoa Thám (Q.Tân Bình)…, không khó để mua bột ngọt bán theo gói nhỏ do tiểu thương tự phân chia. Giá trung bình 4.000 - 5.000đ/100g. Điều đáng nói, khi hỏi bột ngọt này của nhà sản xuất nào thì không ít tiểu thương cho rằng của Ajnomoto, Vedan…

Người tiêu dùng khó nhận biết bột ngọt Trung Quốc núp bóng thương hiệu nổi tiếng - Ảnh: Ca hảo

Đội lốt hàng xịn

Ông Dương Thanh Hoàng - Chi cục phó Chi cục Quản lý thị trường (QLTT) TP.HCM, cho biết, phần lớn bột ngọt TQ nhập lậu theo đường tiểu ngạch, qua các cửa khẩu phía Bắc rồi tuồn vào TP.HCM. Thường những lô hàng bị bắt giữ có kèm theo bao bì giả các thương hiệu trong nước đã được in sẵn từ TQ, khi về Việt Nam các đối tượng đóng gói, đưa hàng ra thị trường. Bột ngọt TQ thường được nhập nguyên bao 20 - 25kg, trên bao bì in toàn chữ TQ. Một số nhãn hiệu bột ngọt từng bị phát hiện như: Condiment, Fufeng (hình hai con tôm)…

Ở TP.HCM, bột ngọt TQ nhập lậu thường được tập kết nhiều ở khu vực quận 5, 6. Tuy nhiên, sau thời gian QLTT tăng cường kiểm tra khu vực này, các đối tượng chuyển hướng sang các quận Tân Bình, Bình Tân, từ đây đưa hàng đến các chợ sỉ, chợ vùng ven, cửa hàng nhỏ lẻ... Đội QLTT 5A từng kiểm tra, phát hiện một kho hàng trong một khuôn viên tại P.An Lạc A, Q.Bình Tân, tạm giữ ba tấn bột ngọt do TQ sản xuất không có hóa đơn chứng từ. Đội QLTT Tân Bình cũng đã phát hiện một kho chứa hàng tại đường Huỳnh Văn Nghệ, P.15, Q.Tân Bình, thu giữ hơn 1,2 tấn bột ngọt TQ nhập lậu, giả bột ngọt Ajinomoto.

Từng phát hiện bột ngọt TQ giả nhãn hiệu trong nước, ông Nguyễn Thành Danh - Chi cục phó Chi cục QLTT Bình Dương, cho biết: “Bột ngọt TQ giả các thương hiệu trong nước thường được bày bán chung với bột ngọt thật tại các cửa hàng nhỏ lẻ, người tiêu dùng rất khó phát hiện. Nhà sản xuất cần chủ động phối hợp với cơ quan chức năng phát hiện bột ngọt làm giả thương hiệu của mình, vì chỉ có nhà sản xuất mới dễ dàng phân biệt được hàng thật, giả. Những thông tin hướng dẫn phân biệt bột ngọt thật, giả cũng cần được công khai với người tiêu dùng để họ có cơ sở nhận biết, chọn mua đúng bột ngọt thật”. Thực tế, nhiều đơn vị lại ngại công bố những thông tin này vì cho rằng có nhiều bất lợi, người tiêu dùng có thể tẩy chay luôn hàng thật. Điều này lý giải vì sao bột ngọt lậu, giả vẫn còn đất sống.

Chỉ trong hai tháng đầu năm, gần 5.000 tấn bột ngọt TQ đã nhập vào Việt Nam với giá rẻ bất thường. Tình trạng khai báo giá bất hợp lý không những gây thất thu cho ngân sách mà với giá rẻ, nguy cơ bột ngọt TQ sẽ làm cho các thương hiệu trong nước gặp khó.

Sau khi phát hiện một số lô hàng bột ngọt từ TQ, Thái Lan xuất sang Việt Nam theo đường nhập lậu để trốn thuế, Cục Điều tra chống buôn lậu - Tổng cục Hải quan vừa có công văn yêu cầu cục hải quan các tỉnh, thành phố tăng cường kiểm tra, rà soát đối với các lô hàng bột ngọt nhập khẩu, ngăn chặn tình trạng nhập lậu bột ngọt TQ vào Việt Nam. Được biết, bột ngọt TQ tuồn vào Việt Nam trốn thuế thường ở dạng các lô hàng không nhãn mác, được đơn vị nhập khai sai mã hàng hóa, nếu không rà soát kỹ, những lô hàng này sẽ “lọt cửa” dễ dàng. Trách nhiệm này thuộc về ai, câu trả lời đã rõ.

 Nguyễn Cẩm - Đăng Thư