Bỗng dưng bị liệt, bệnh gì?

Mỗi năm nhập viện 3 - 4 lần

Trong lúc ngồi chờ các y tá Bệnh viện (BV) Nhi Đồng 2 TP.HCM làm thủ tục xuất viện, mẹ bệnh nhi Nguyễn Thị Thu V. (12 tuổi), ở P.Đông Hưng Thuận, Q.12, TP.HCM buồn rầu kể: cách đây sáu năm, bỗng dưng cơ thể bé V. xuất hiện nhiều vết bầm tím trên da. Lúc đầu, gia đình nghĩ cháu bị muỗi đốt. Nhưng khi ấn tay vào thì vết bầm lan rộng. Khi bé bị sốt và đau nhức khớp, gia đình đưa bé đi chạy chữa khắp nơi, nhưng không được chẩn đoán ra bệnh rõ ràng. Đến khi gặp các BS chuyên khoa nhi, da liễu của BV Nhi Đồng 2, mới biết bé bị viêm da cơ.

Kể từ đó đến nay, mỗi năm bé nhập viện ba-bốn lần, mỗi lần cách nhau khoảng ba tháng. Lần gần nhất là cách đây ba tháng, bé V. phải nhập viện cấp cứu vì hai chân bị liệt. Sau năm ngày điều trị, bé bắt đầu đứng dậy và đi lại được. Theo BS Hoàng Thị Diễm Thúy, Trưởng khoa Thận - nội tiết, bé may mắn vì được can thiệp kịp thời. Nếu nhập viện trễ, bé sẽ khó hồi phục hoàn toàn. Lần tái phát này không quá nặng nên V. chỉ phải uống thuốc thông thường.

Bệnh nhi V. đang được bác sĩ Diễm Thúy tái khám trước khi xuất viện

Nguy hiểm hơn là trường hợp của bé gái Tr.T.K.H., 12 tuổi, ở Giá Rai, Bạc Liêu. H. bị liệt nặng hai chân và đang điều trị tại khoa Hồi sức tích cực - chống độc BV Nhi Đồng 1. Trước đó, quanh miệng bé H. nổi mề đay, rồi nổi mẩn toàn thân. Nghĩ rằng bé bị dị ứng, người nhà mua thuốc cho bé uống. Diễn tiến bệnh càng lúc càng nặng như: phù mi mắt, phù mặt, sạm da…

Hai tuần sau, bệnh nhi bị phù toàn thân và nhập BV Đa khoa Bạc Liêu. Tại đây, các BS ghi nhận H. bị cao huyết áp, tổn thương thận, chẩn đoán ban đầu là viêm cầu thận cấp và chuyển lên TP.HCM. Bệnh nhi nhập BV Nhi Đồng 1 trong tình trạng tổn thương gan, thận, cơ bị tổn thương nặng, yếu liệt hai chân. Kết quả xét nghiệm cho thấy men cơ của bé H. lên đến 20.000 đơn vị/lít (chỉ số bình thường là 150 đơn vị/lít), chứng tỏ bé đang bị tổn thương nặng ở cơ.

Sau khi hội chẩn, BV đã tiên lượng H. bệnh nặng và điều trị rất khó khăn. BS Nguyễn Minh Tiến, Trưởng khoa Hồi sức tích cực - chống độc, BV Nhi Đồng 1 cho biết: trường hợp này có thể phải dùng đến thuốc truyền tĩnh mạch là gama globulin (thuốc IVIG) với 70 lọ, mỗi lọ giá bốn - năm triệu đồng, nghĩa là tiền thuốc cho đợt điều trị lên đến khoảng 350 triệu đồng. May mắn cho bé và gia đình là loại thuốc này vừa được đưa vào danh mục thanh toán bảo hiểm y tế.

Nguy cơ tàn phế, tử vong

BS Hoàng Thị Diễm Thúy khuyến cáo: viêm da cơ là một dạng bệnh lý tự miễn, tức là cơ thể tự tạo ra một loại kháng thể chống lại chính cơ thể của mình, tấn công vào da và cơ gây yếu liệt cơ.

Nếu không điều trị kịp thời, cơ bị teo, xơ hóa, bệnh nhân sẽ bị liệt hai chân suốt đời. BV Nhi Đồng 2 từng tiếp nhận bé trai 10 tuổi nhập viện trễ nên đã bị liệt hoàn toàn hai chân. BV này cũng từng tiếp nhận một bé trai nhập viện do viêm da cơ nặng, sau đó tử vong. Nếu được điều trị sớm, bệnh nhi có khả năng hồi phục hoàn toàn.

Theo BS Nguyễn Minh Tiến, viêm da cơ là bệnh hiếm gặp, tần suất bệnh theo các nước Âu Mỹ là 5-10 ca mới/một triệu dân/năm. Điều quan trọng là phát hiện và điều trị sớm để trẻ không bị tàn tật suốt đời.

Các BS khuyến cáo: khi mắc bệnh viêm da cơ, trẻ thường có biểu hiện sốt kéo dài, mệt mỏi, sụt cân nên dễ bị nhầm với các bệnh lý khác do nhiễm trùng, nhiễm siêu vi như: sốt xuất huyết, sởi…

Khi trẻ xanh xao và bị teo cơ, đi không nổi, nhiều người thường nghĩ đến suy dinh dưỡng. Ngoài ra, bệnh dễ nhầm với đau cơ, đau khớp hoặc kèm các triệu chứng ở nơi khác như phù, tổn thương thận, gan…

Triệu chứng rõ ràng của bệnh thường xuất hiện ở trẻ sắp bước vào tuổi dậy thì. Ở giai đoạn sớm hơn, có các biểu hiện mơ hồ như đau khớp. Một số trẻ bị chẩn đoán nhầm nên được điều trị ở các chuyên khoa như thần kinh, khớp, tim mạch, thận-máu-nội tiết.

THANH KHÊ