Bóng đá nữ Việt Nam: Nỗi lo thiếu hụt nhân tài

Thiếu cầu thủ kế cận tài năng

Vừa qua, tại giải bóng đá nữ vô địch quốc gia Bồ Đào Nha, Lank FC - đội bóng mà tiền đạo kỳ cựu Huỳnh Như đang thi đấu - phải đá play-off với đội Amora FC để giành quyền trụ hạng. Sau trận lượt đi hòa 1-1 trên sân nhà, tại trận lượt về trên sân khách, Huỳnh Như đã chơi xuất sắc và có đường chuyền cho đồng đội ghi bàn giúp Lank FC thắng 1-0 và tiếp tục trụ hạng.

Tính chung cả bóng đá nam và nữ, Huỳnh Như là cầu thủ Việt Nam thi đấu ở nước ngoài thành công nhất trọng lịch sử bóng đá Việt Nam. Đó cũng là lý do giờ đây, dù đã hơn 32 tuổi, Huỳnh Như vẫn đang được 2 câu lạc bộ hàng đầu của Việt Nam là TPHCM và Thái Nguyên mời thi đấu với những điều kiện về lương, thưởng rất cao so với mặt bằng bóng đá nữ.

Tuy nhiên, thực trạng này đã phác họa một bức tranh tương lai rất ít điểm sáng cho bóng đá nữ Việt Nam, đó là lứa cầu thủ trụ cột đang già đi, trong khi lứa cầu thủ trẻ chỉ có một vài cái tên sáng giá.

Đoàn Thị Kim Chi (giữa) được đánh giá là huấn luyện viên giỏi chuyên môn nhưng vẫn thiếu bằng Pro AFC - Ảnh: Quốc An

Năm 2024, tiền đạo đội trưởng Huỳnh Như đã bước sang tuổi 33, 2 tiền đạo Phạm Thị Hải Yến và Nguyễn Thị Tuyết Dung cũng 30-31 tuổi. 3 cầu thủ này đã ghi tổng cộng 166 bàn, đem lại thành công rực rỡ cho bóng đá nữ Việt Nam suốt thời gian qua.

Trong khi đó, “người không phổi” - tiền vệ Thùy Trang giải nghệ ở tuổi 34, các tiền vệ Thái Thị Thào, Nguyễn Thị Bích Thùy, Dương Thị Vân (đóng góp tổng cộng 39 bàn thắng cho đội tuyển quốc gia) cũng ở độ tuổi 28-30. Ở tuyến phòng ngự, 2 thủ môn dày dặn kinh nghiệm là Trần Thị Kim Thanh và Khổng Thị Hằng cùng 31 tuổi; 4 hậu vệ trụ cột là Trần Thị Thu Thảo, Hoàng Thị Loan, Chương Thị Kiều, Trần Thị Thu cũng 29-33 tuổi.

Thế hệ vàng của bóng đá nữ Việt Nam đã qua thời đỉnh cao, số người trẻ tài năng như Thanh Nhã, Vạn Sự (cùng 22 tuổi) lại quá ít trong đội tuyển. Do đó, VFF cần sớm tuyển chọn huấn luyện viên (HLV) trưởng cho đội tuyển bóng đá nữ, đồng thời lên kế hoạch thi đấu giao hữu hoặc tổ chức các giải đấu giao hữu, tạo điều kiện cho các cầu thủ trẻ được thi đấu nhiều hơn, nâng cao trình độ để rút ngắn khoảng trống giữa 2 thế hệ.

Huấn luyện viên chưa đạt chuẩn

Còn với đội ngũ HLV bóng đá nữ của Việt Nam, từ cấp quốc gia cho đến cấp câu lạc bộ, hiện đang hiếm người đạt chuẩn về bằng cấp.

Mới đây, VFF đã mời lại HLV Mai Đức Chung - 73 tuổi - dẫn dắt đội tuyển Việt Nam. Nếu theo quy định của Liên đoàn Bóng đá thế giới (FIFA) cũng như Liên đoàn Bóng đá châu Á (AFC), ông Mai Đức Chung không đủ tiêu chuẩn dẫn dắt bất kỳ đội tuyển quốc gia nào thi đấu các giải quốc tế, do ông chỉ có bằng A.

Theo công văn của AFC gửi đến các liên đoàn bóng đá quốc gia, kể từ năm 2019, chứng chỉ tối thiểu dành cho các HLV đội tuyển quốc gia (nam, nữ), đội tuyển quốc gia U22 nam tham dự các giải đấu do AFC tổ chức phải có bằng HLV chuyên nghiệp (Pro AFC).

Do vậy, việc HLV Mai Đức Chung được dẫn dắt đội tuyển nữ quốc gia thi đấu ở các giải thuộc hệ thống AFC, vòng loại rồi vòng chung kết World Cup là trường hợp ngoại lệ vì chúng ta quá thiếu người. Và việc thiếu người không thể để kéo dài mãi.

Công văn trên được AFC gửi đến các liên đoàn thành viên vào năm 2014. AFC cũng có lộ trình 5 năm để các liên đoàn có thời gian đáp ứng các tiêu chuẩn. Nhưng 10 năm rồi, phần đông HLV trong nước không đáp ứng được yêu cầu này.

Đoàn Thị Kim Chi - HLV đã dẫn dắt đội tuyển TPHCM 8 lần vô địch giải bóng đá nữ quốc gia trong 9 mùa bóng (2015-2023), trong đó có 5 lần liên tiếp (2019-2023) - mới chỉ có bằng C là chứng chỉ thấp nhất của HLV chuyên nghiệp.

Kim Chi nhiều năm là trợ lý số 1 của HLV Mai Đức Chung ở đội tuyển quốc gia, được đánh giá rất cao về năng lực chuyên môn, uy tín trong quản lý và điều hành.

Để tuyển chọn và đào tạo cầu thủ tài năng, Câu lạc bộ Bóng đá nữ TPHCM thường xuyên tổ chức tuyển sinh các cầu thủ năng khiếu - Ảnh: Quốc An

Trong giải vô địch bóng đá nữ quốc gia 2024 đang diễn ra, dù thiếu vắng 6 cầu thủ trụ cột, đội TPHCM vẫn dẫn đầu sau lượt đi. Thực tế này càng khẳng định Kim Chi là HLV giỏi. Nhưng bằng cấp HLV là điều mà cô đang thiếu.

Tháng 12/2023, AFC quyết định, thời hạn áp dụng các tiêu chí cấp phép cho các câu lạc bộ tham dự giải AFC Champions League nữ (AWCL) là từ mùa giải 2028-2029.

Theo đó, các câu lạc bộ phải đáp ứng 5 tiêu chí gồm thể thao, cơ sở vật chất, nhân lực hành chính, pháp lý và tài chính từ mùa giải 2027-2028 để được cấp phép tham dự AWCL 2028-2029, trong đó yêu cầu HLV trưởng phải có bằng chuyên nghiệp (Pro) thay cho bằng A hiện hành.

AFC luôn thông báo trước 5 năm để các liên đoàn bóng đá quốc gia có thời gian chuẩn bị. VFF biết rõ cũng như đã thông báo đến các câu lạc bộ, nhưng dường như không có động thái gì thúc đẩy việc chuẩn hóa bằng cấp này.

Trong dàn HLV đội tuyển nữ, chỉ duy nhất Văn Thị Thanh - 39 tuổi, trợ lý HLV đội U17 quốc gia - có bằng Pro. Trong 8 HLV trưởng của 8 câu lạc bộ thi đấu ở giải vô địch bóng đá nữ quốc gia, chỉ có 1 người có bằng A, còn lại là bằng B và đa số là bằng C.

Nếu không quyết liệt thay đổi, chuẩn bị cho tương lai, bóng đá nữ Việt Nam sẽ không đủ điều kiện dự các giải đấu quốc tế. VFF cần sớm tổ chức những lớp học dành cho HLV các đội bóng đá nữ để bổ sung chứng chỉ theo quy định.

Đặng Hoàng