Bóng chuyền nữ Việt Nam cất cánh, cần trợ sức để bay xa

Niềm vui chiến thắng trước đội Hàn Quốc của đội tuyển bóng chuyền nữ Việt Nam - Nguồn ảnh: AVC

3 dấu ấn trong 8 tháng

Tháng Tư, trên sân nhà ở Vĩnh Phúc, các cô gái Việt Nam đã vô địch Cúp các câu lạc bộ (CLB) châu Á. Tại giải này, đội Việt Nam thi đấu dưới tên Sport Center 1. Trong trận chung kết, Sport Center 1 đã thắng đội bóng Diamond Food-Fine Chef (Thái Lan ) với tỉ số 3-2. Đây là danh hiệu vô địch đầu tiên của bóng chuyền nữ (BCN) Việt Nam tại Cúp các CLB châu Á. Hơn nữa với chức vô địch này, đội tuyển BCN Việt Nam đã giành quyền đại diện châu Á thi đấu Cúp các CLB thế giới 2023 do Liên đoàn Bóng chuyền thế giới (FIVB) tổ chức vào tháng 12/2023 tại Trung Quốc.

Tháng Sáu, tham gia giải AVC Challenge Cup 2023 (12 đội tham dự), đội tuyển BCN Việt Nam đã đăng quang ngay trong lần đầu tranh tài. Việt Nam đã thắng tuyệt đối các đối thủ với tỉ số cách biệt 3-0 lần lượt trước Mongolia, Uzbekistan ở vòng 1;  Iran, Đài Loan (Trung Quốc) ở vòng 2 và Ấn Độ ở bán kết. Chỉ ở trận chung kết gặp đội chủ nhà Indonesia, đội Việt Nam mới thắng khít khao 3-2. Với chức vô địch này, đội Việt Nam được đại diện châu Á tham dự FIVB Challenge Cup 2023 của thế giới tổ chức tại Pháp. 

Việt Nam tiếp tục khẳng định tài năng ở giải vô địch châu Á tổ chức từ ngày 30/8 đến 6/9 tại Thái Lan. Ở giải này, 14 đội tham dự được chia làm 4 bảng (2 bảng 3 đội và 2 bảng 4 đội). Việt Nam đã đứng đầu bảng C khi thắng Hàn Quốc 3-2, Uzbekistan 3-0, Đài Loan (Trung Quốc) 3-1. Trận thắng Hàn Quốc không chỉ bất ngờ mà còn giúp đội Việt Nam có ưu thế ở vòng 2 khi Hàn Quốc chung bảng với Việt Nam. Cần biết rằng trên bảng xếp hạng của FIVB, đội tuyển Hàn Quốc với vị trí 35, hơn Việt Nam đến 13 bậc. Với 3 trận thắng liên tiếp ở vòng 1, Việt Nam là đội có cú nhảy xa nhất trên bảng xếp hạng FIVB khi từ vị trí 48 đã vượt lên thứ hạng 39. 

Vào vòng 2, Việt Nam chung bảng với Thái Lan, Hàn Quốc và Úc. Việt Nam đã có trận thắng quyết định trước Úc với tỉ số 3-0 và gặp Thái Lan ở trận tranh ngôi đầu bảng. Chưa bao giờ Việt Nam thắng được Thái Lan ở cấp đội tuyển quốc gia, lần này, Việt Nam lại tiếp tục thua Thái Lan 1-3 và gặp Trung Quốc ở bán kết. 

Trước Trung Quốc - “người khổng lồ” của BCN không chỉ của châu Á mà còn là thế giới - Việt Nam đã thua 0-3. Dù Trung Quốc không đến giải với thành phần mạnh nhất, nhưng với chiều cao trung bình 1m87, hơn Việt Nam đến 10cm, các cô gái Trung Quốc đã tạo nên bức tường chắn vững chắc để vô hiệu hóa các pha bóng tấn công của đội Việt Nam. Đồng thời với ưu thế chiều cao, những cú đánh của các vận động viên Trung Quốc đã dễ dàng phá vỡ bức tường phòng thủ của đội Việt Nam.

Do châu Á được 3 suất tham dự vòng chung kết giải vô địch thế giới 2025 nên trận tranh hạng 3 với đội Nhật Bản cũng là trận quyết định tranh suất thứ ba khi 2 suất đã sớm thuộc về 2 đội tranh chung kết là Trung Quốc và Thái Lan. 

Không có bất ngờ xảy ra giữa đội xếp thứ 39 thế giới (Việt Nam) với đội hạng 8 (Nhật Bản). Việt Nam với đội hình mạnh nhất nhưng vẫn không thể vượt qua được đội Nhật Bản nhưng vẫn để lại ấn tượng đẹp khi chỉ thua với tỉ số 2-3.

Ấn tượng về bản lĩnh

Cuối tháng Chín, đội tuyển BCN Việt Nam sẽ tham dự Đại hội Thể thao châu Á - ASIAD 19 và đến tháng Mười hai sẽ dự tranh Cúp các CLB thế giới. Cả 2 giải đều được tổ chức tại Trung Quốc. Sẽ rất khó cho đội Việt Nam tạo nên bất ngờ ngoạn mục ở 2 sân chơi đẳng cấp này.

Tuy nhiên, nhìn lại chặng đường từ đầu năm 2023 đến nay, các tuyển thủ BCN Việt Nam đã có những tiến bộ đáng mừng, đặc biệt là bản lĩnh khi có nhiều trận quan trọng thắng ngược dòng. Chẳng hạn ở trận chung kết Cúp các CLB châu Á, đội Việt Nam với tên gọi Sport Center 1 đã lội ngược dòng thắng CLB Diamond Food-Fine Chef (Thái Lan) 3-2 sau khi bị dẫn trước 2-0. Tương tự trong trận chung kết AVC Challenge Cup 2023, Việt Nam cũng đã thắng ngược Indonesia 3-2 sau khi bị dẫn trước 2-1. Trận thắng này rất có ý nghĩa khi Việt Nam thi đấu trên sân khách Indonesia, khác hẳn với lợi thế sân nhà ở Cúp các CLB châu Á. 
Tại giải vô địch châu Á, từ thất vọng ban đầu, người hâm mộ đã bùng nổ niềm vui khi đội tuyển nữ Việt Nam giành thắng lợi 3-2 trước Hàn Quốc sau khi bị dẫn trước 2-0. 

Bản lĩnh là yếu tố không thể có được trong một sớm một chiều. Đó là sự tích lũy qua bao năm tháng rèn luyện, thi đấu liên tục ở trình độ cao. Đây là tín hiệu vui cho BCN Việt Nam. Thế nhưng khi nhìn qua Thái Lan vừa mới đoạt chức vô địch châu Á 2023 sau khi thắng Nhật Bản và Trung Quốc cùng tỉ số 3-2 ở bán kết và chung kết, BCN Việt Nam không thể không chạnh lòng.  

Sau những trận thua trước Thái Lan, Trung Quốc, Nhật Bản, đội Việt Nam đã xuống vị trí thứ 40 trên bảng xếp hạng của FIVB, còn Thái Lan là 14. Sự cách biệt trong BCN giữa Việt Nam với Thái Lan không đơn thuần là vị trí trên bảng xếp hạng mà là trên sân bóng khi đội tuyển BCN Việt Nam chưa một lần thắng được Thái Lan. Tại SEA Games 32 vừa tổ chức tại Campuchia hồi tháng Năm, đội Thái Lan đã thắng Việt Nam 3-1 trong trận chung kết và đó cũng là danh hiệu vô địch SEA Games lần thứ 14 liên tiếp của BCN Thái Lan. 

Chúng ta vui với những thành tích mà các tuyển thủ BCN Việt Nam đạt được, đặc biệt là lần đầu tiên vào bán kết giải vô địch châu Á, thành tích tốt nhất lịch sử BCN nước nhà. Nhưng để tiến xa hơn nữa, rất cần có kế hoạch, chiến lược dài hạn của ngành thể dục thể thao, các ban ngành liên quan, đồng thời cần huy động được sức mạnh xã hội, khi đó vị thế BCN Việt Nam mới hy vọng được nâng lên một tầm cao mới. 

Rất cần những chuyên gia giỏi nước ngoài Chúng ta vui với sự phát triển của BCN Việt Nam, nhất là những thành tích đạt được từ đầu năm 2023 đến nay. Thế nhưng khi nhìn lên, chúng ta sẽ thấy sự khác biệt không nhỏ về trình độ, đẳng cấp giữa Việt Nam với Trung Quốc, Nhật Bản, Thái Lan. Làm thế nào để rút ngắn được khoảng cách này là điều không dễ.  Ông Trần Đức Phấn Với BCN Việt Nam, những việc cần làm ngay để có thể nâng cao trình độ đó là ở những giải được tổ chức trong nước, chúng ta cố gắng mời được những đội có trình độ cao. Chất lượng chuyên môn của giải có tốt thì đội tuyển Việt Nam mới có nhiều cơ hội cọ xát, thi đấu, qua đó mới học hỏi được kinh nghiệm, cũng như tích lũy được bản lĩnh.  Những trận thắng bất ngờ thú vị trước Hàn Quốc hay CLB Thái Lan Diamond Food-Fine Chef cùng thành tích tốt từ đầu năm đến nay là minh chứng cho thấy khi được thi đấu nhiều trước các đối thủ mạnh, đội tuyển Việt Nam sẽ tiến bộ thấy rõ. Khi nói về điều kiện thi đấu, chúng ta sẽ thấy và hiểu được vì sao Trần Thị Thanh Thúy là vận động viên chủ lực của đội tuyển Việt Nam. Thúy đã tiến bộ vượt bậc kể từ khi qua Nhật Bản thi đấu. Câu chuyện của Thúy cũng là câu chuyện chung của thể thao, đó là đội tuyển sẽ mạnh hơn rất nhiều khi có nhiều tuyển thủ thi đấu ở những giải vô địch quốc gia có trình độ cao hơn giải vô địch nội địa. Do đó, nếu BCN Việt Nam có vận động viên nào tài năng được các CLB nước ngoài mời thi đấu thì lãnh đạo các cơ quan chủ quản cũng nên tạo điều kiện cho các vận động viên này xuất ngoại.  Với tôi, đội tuyển BCN Việt Nam rất cần chuyên gia nước ngoài. Trước đây, gần 10 năm, Thái Lan đã mời người Nhật Bản làm huấn luyện viên đội tuyển quốc gia, và trình độ của họ đã tiến bộ vượt bậc. Đội tuyển BCN Việt Nam hiện nay đã trong top 40 thế giới, để phát triển hơn nữa, huấn luyện viên đội tuyển Việt Nam nên là người Nhật Bản. Vấn đề ở đây là làm thế nào có đủ kinh phí để mời những chuyên gia giỏi Nhật Bản? BCN Việt Nam cần có chiến lược, kế hoạch chi tiết, đề án rõ ràng với những mục tiêu cụ thể thì khi đó mới hy vọng phát triển hơn khi so với hiện nay.   Ông Trần Đức Phấn nguyên Tổng cục phó Tổng cục  Thể dục thể thao, nhiều lần là Trưởng đoàn thể thao Việt Nam tại SEA Games, ASIAD, Olympic và cũng từng là Tổng thư ký  Liên đoàn Bóng chuyền Việt Nam

Đặng Hoàng