Bốn thế hệ lưu giữ một bộ sách viết trên lá cây quý hiếm

20/05/2017 - 11:42

PNO - Những cuốn sách được khắc bằng chữ Thái cổ trên lá cây, có niên đại trên 200 năm lưu truyền những nét văn hóa xưa của người dân tộc Thái đang dần bị mai một, thất truyền.

Bon the he luu giu mot bo sach viet tren la cay quy hiem
May mắn sở hữu bộ sách cổ được khắc tinh xảo trên lá cây bằng chữ Thái cổ, ông Vi Thanh Tuấn (trú bản Kèo Lực 2, xã Phà Đánh, huyện Kỳ Sơn, Nghệ An) cho biết, bộ sách này được 4 thế hệ trong gia đình ông truyền tay nhau lưu giữ cho đến nay. Nội dung chủ yếu là nói đến các phong tục tập quán, quan niệm và phong thủy trong đời sống của người Thái ngày xưa.
Bon the he luu giu mot bo sach viet tren la cay quy hiem
Bộ sách gồm 5 cuốn, có bìa được làm bằng gỗ, với các hình vẽ khác nhau. Các lá cây được sử dụng để khắc chữ trong cuốn sách có chiều dài 25 cm, rộng 5 cm và được liên kết với nhau bằng một sợi dây gai xuyên. Từng sở hữu khá nhiều những cuốn sách tương tự, tuy nhiên hầu hết đã được gia đình ông bán lại cho người khác. Duy chỉ còn bộ sách này vẫn còn được lưu giữ dù được trả giá hơn 10 triệu đồng với mong muốn dịch ra tiếng Việt để tìm hiểu văn hóa của chính dân tộc mình xưa kia, đồng thời lưu truyền lại những giá trị đó cho con cháu sau này.
Bon the he luu giu mot bo sach viet tren la cay quy hiem
Ông Trần Văn Đồng, Bí thư đảng ủy xã Phả Đánh, cho biết trên địa bàn xã này hiện đang có 3 người sở hữu các cuốn sách cổ viết trên lá cây. Những cuốn sách này được xem như là một cuốn cẩm nang của người Thái cổ trước đây, ghi chép lại những kinh nghiệm dân gian, phong tục tập quán về ma chay, cưới hỏi...của người Thái. Mặc dù có số lượng người dân tộc Thái chiếm phần lớn dân số trên địa bàn xã, tuy nhiên hiện chỉ còn ít ỏi vài cao niên trong bản còn biết đến loại chữ Thái cổ của dân tộc mình.
Bon the he luu giu mot bo sach viet tren la cay quy hiem
Theo ông Lô Văn Liệu, Chủ tịch UBND xã Mỹ Lý (huyện Kỳ Sơn) cho biết, dù có tới 80% dân số là người dân tộc Thái, tuy nhiên hiện trên địa bàn xã này cũng không còn mấy người đọc và viết được chữ Thái cổ. Tiếng Thái cổ hay còn có tên gọi là Lai Pao, được người dân tộc Thái ở vùng cao Nghệ An sử dụng phổ biến ở khoảng đầu thế kỷ 19. 
Bon the he luu giu mot bo sach viet tren la cay quy hiem
Sau khi chữ Quốc ngữ được đưa vào dạy phổ biến thì loại ngôn ngữ này dần bị mai một. Những cuốn sách cổ được người xưa dùng vật nhọn khắc trên lá Pớ Lang (tiếng Thái cổ) rồi dùng một loại nước màu được làm từ vỏ và rễ cây quét lên 1 cách rất cầu kỳ. Loại sách này trước đây trên địa bàn xã Mỹ Lỹ có khá nhiều nhưng bị thất lạc hầu hết.
Bon the he luu giu mot bo sach viet tren la cay quy hiem
Để viết được một cuốn sách như vậy, người xưa phải mất gần cả 1 năm trời để thực hiện qua rất nhiều công đoạn. Trải qua hàng trăm năm, những cuốn sách được xem là "từ điển" của người Thái cổ dần rơi vào lãng quên. Những cuốn sách bắt đầu bị gãy, hư hỏng.
Bon the he luu giu mot bo sach viet tren la cay quy hiem
Bà Vi Thị Quyên, Phó chủ tịch UBND H.Kỳ Sơn cho biết, chính quyền huyện này cũng đang lên kế hoạch thực hiện đề án bảo tồn, phát huy giá trị đặc sắc văn hóa các dân tộc trên địa bàn huyện thông qua việc sưu tầm các cuốn sách được viết trên lá cây. Tuy nhiên, hiện kinh phí để thực hiện vẫn đang gặp nhiều khó khăn nên chính quyền địa phương cũng chỉ mới có thể tuyên truyền với người dân lưu giữ cẩn thận các cuốn sách cổ này chứ chưa thể thu hồi hoặc mua lại.

Thành Trung

 

news_is_not_ads=
TIN MỚI