Bóc mẽ "60 nước đồng minh" của Trung Quốc qua phiên điều trần cuối cùng

Trong thời gian qua, Trung Quốc tìm mọi cách để “mua chuộc” các nước ủng hộ mình trong vụ kiện với Philippines về Biển Đông. Giờ là lúc Bắc Kinh khoe thành tích. Nhưng Mỹ cũng đang làm điều tương tự.

Bộ Ngoại giao Trung Quốc hôm 19/5 khoe rằng đã có hơn 40 quốc gia tuyên bố ủng hộ Trung Quốc trong vụ kiện của Philippines lên tòa Trọng tài quốc tế liên quan đến tranh chấp trên Biển Đông. Và hồi giữa tháng 6, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lục đã nâng con số này lên đến hơn 60 nước, tuy nhiên Trung Quốc chỉ nêu ra được 8 - 9 nước mà thôi.

Bà Hoa Xuân Oánh từng tuyên bố TQ có 40 nước ủng hộ ở Bển Đông

Người phát ngôn Bộ ngoại Giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh nói với báo giới rằng ngày càng có nhiều nước bày tỏ sự ủng hộ của họ đối với Trung Quốc trong vấn đề tranh chấp ở biển Đông. Những nước được Bộ Ngoại giao Trung Quốc nêu tên là đã cam kết ủng hộ Trung Quốc bao gồm Burundi, Slovenia, Niger, Gambia và Mozambique.

Nỗ lực chiêu dụ của Bắc Kinh được khởi động từ tháng 4/2016, nhân một cuộc họp tay ba cấp ngoại trưởng của Trung Quốc, Nga và Ấn Độ. Lần đầu tiên, một bản thông cáo chung về Biển Đông được công bố, nhưng với nội dung hoàn toàn là một bản sao của lập trường Trung Quốc: giải quyết xung khắc bằng đàm phán song phương giữa hai bên có liên can.

Japan Times cho biết, trong hai tuần vừa qua, Bắc Kinh đã thu được một số thành quả trong chiến thuật lôi kéo một số quốc gia ủng hộ lập trường chống “quốc tế hóa” hồ sơ Biển Đông.

Đến ngày 8/7, đồng nghiệp của ông Lục Khảng là ông Hồng Lỗi cho biết "hơn 30 quốc gia châu Phi đã công khai ủng hộ lập trường của Trung Quốc qua nhiều kênh khác nhau". Đó là các nước như Cộng hòa Trung Phi, Madagascar, Guinea-Bissau, Zimbabwe, Angola, Liberia...

Tuy nhiên, suốt giai đoạn này, Trung Quốc chỉ nêu những con số chung chung mà không đưa ra các bằng chứng để thể hiện sự ủng hộ từ các nước.

Dựa trên những thông tin công khai và tuyên bố chính thức, chương trình Sáng kiến Minh bạch Hàng hải Châu Á (AMTI, dự án thuộc Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế CSIS, Mỹ) xác định khoảng 60 quốc gia mà Trung Quốc cho là "ủng hộ" họ.

Trong số này, 10 nước thực sự đã có tuyên bố xác nhận sự ủng hộ là Afghanistan, Gambia, Kenya, Lesotho, Liberia, Niger, Papua New Guinea, Sudan, Togo và Vanuatu.

4 nước đã lên tiếng phủ nhận việc Bắc Kinh nói họ đứng về phía Trung Quốc, đó là Campuchia, Fiji, Ba Lan và Slovenia. Còn lại là khoảng 50 quốc gia đến nay vẫn giữ im lặng, hoặc ra tuyên bố mơ hồ chứ không đề cập đích danh đến Trung Quốc.

Thẩm phán Tòa án Tối cao Philippines, ông Antonio Carpio, khẳng định những nước ủng hộ Trung Quốc không có lợi ích từ Biển Đông; trong khi những nước đã ủng hộ việc Philippines nhờ trọng tài quốc tế phân xử đều là các cường quốc hải quân như Mỹ, Pháp, Australia.

Trung Quốc đang đẩy mạnh nhiều gói đầu tư lớn tới các nước Châu Phi

Lionel Jensen, chuyên gia về châu Á tại Đại học Notre Dame (Mỹ), nói với báo Rappler rằng "các nước châu Phi ủng hộ Trung Quốc vì họ đang 'mắc nợ' đáng kể với quốc gia này trong những năm gần đây. Trung Quốc đã đầu tư rất nhiều ở châu Phi. Do vậy, nước này có thể sử dụng lợi thế đầu tư để đổi lại bằng sự ủng hộ".

Theo Diễn đàn kinh doanh châu Phi Wharton, đầu tư của Trung Quốc vào châu Phi tăng vọt từ 7 tỷ USD hồi năm 2008 lên 26 tỷ vào năm 2013.

Gần đây nhất, trong chuyến công du châu Phi hồi tháng 12/2015 để dự Diễn đàn Hợp tác Trung Quốc - Châu Phi, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã công bố gói viện trợ và cho vay ưu đãi mới cho châu Phi trị giá đến 60 tỷ USD. Khoản tiền này nhằm phát triển cơ sở hạ tầng, cải thiện nông nghiệp và giảm đói nghèo ở châu lục.

Thương mại Trung Quốc - Châu Phi đạt 220 tỷ USD vào năm 2014 và dự kiến là 300 tỷ USD của năm 2015.

Đối với các đảo quốc nhỏ ở Nam Thái Bình Dương, Trung Quốc cũng dành sự quan tâm cho khu vực này và tăng cường hỗ trợ tài chính đáng kể những năm gần đây. Các nước nằm trong tầm ngắm của Bắc Kinh như Samoa, Tonga và Papua New Guinea (PNG)...

Có thể thấy rằng, các việc có tới 60 nước ủng hộ Trung Quốc trong vụ kiện như nước này tuyên bố là điều hết sức "hoang tưởng" và hoàn toàn thiếu cơ sở. Còn lại một vài nước lên tiếng ủng hộ Bắc Kinh đều là các quốc gia có nền kinh tế nghèo nàn và đang lệ thuộc vào nước này rất nhiều. 

Dường như càng cận kề ngày Tòa phán xét, việc "phóng đại sự ủng hộ" của Trung Quốc càng bị bóc mẽ rõ ràng hơn khi chỉ còn chưa đầy 24 tiếng nữa phán quyết cuối cùng sẽ được đưa ra nhưng "60 đồng minh" của Trung Quốc vẫn im hơi lặng tiếng.

An Nhiên (Tổng hợp)