Bộ Y tế: Nhóm Bông Hồng Đen lấy máu không có nguy cơ lây nhiễm HIV

Các thành viên nhóm Bông Hồng Đen làm việc với cơ quan chức năng Hải Phòng

Ngày 23/8, Cục Phòng, chống HIV/AIDS - Bộ Y tế chính thức thông tin liên quan đến tổ chức dựa vào cộng đồng có tên là Bông Hồng Đen - Cầu Vồng Đen triển khai xét nghiệm HIV cho học sinh tại quận Đồ Sơn, TP Hải Phòng.

Theo đó, nhóm Bông Hồng Đen - Cầu Vồng Đen là nhóm tự lực thường được gọi là tổ chức dựa vào cộng đồng, được hình thành trên cơ sở tự nguyện của các thành viên và tham gia các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS từ tháng 8/2011.

Nhóm hiện đang triển khai hoạt động của dự án “Bảo vệ tương lai - Tăng cường các can thiệp mới dựa vào cộng đồng nhằm kiểm soát lây nhiễm HIV trong nhóm thanh niên sử dụng ma túy tại Việt Nam” tại phường Hải Sơn, quận Đồ Sơn, TP Hải Phòng theo Thỏa thuận hợp tác số 53-12/2022/HĐTN-SCDI ngày 30/12/2022 của Trung tâm Hỗ trợ sáng kiến phát triển cộng đồng (SCDI) - đơn vị chủ dự án và nhóm Bông Hồng Đen - Cầu Vồng Đen.

Nhóm Bông Hồng Đen - Cầu Vồng Đen có 5 thành viên, trong đó có 1 thành viên đã tham gia lớp tập huấn về tư vấn xét nghiệm HIV tại cộng đồng.

Theo báo cáo ban đầu của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP Hải Phòng và tổ chức SCDI, từ ngày 1/1/2023 - 18/8/2023, số khách hàng được tư vấn xét nghiệm sàng lọc HIV là 204 người và đều có kết quả âm tính.

Thông tin về độ tuổi người được xét nghiệm HIV có thể không đảm bảo tính chính xác do người được xét nghiệm tự thông báo về tuổi và không xuất trình các giấy tờ chứng minh nhân thân trước khi làm xét nghiệm.

Về kỹ thuật xét nghiệm sàng lọc HIV, nhóm Bông Hồng Đen sử dụng sinh phẩm xét nghiệm nhanh lấy máu đầu ngón tay. Đây là kỹ thuật đơn giản, sử dụng kim chích máu đầu ngón tay dùng 1 lần. Bên cạnh đó nhóm còn sử dụng sinh phẩm tự xét nghiệm bằng dịch miệng. Đây cũng là kỹ thuật sử dụng dịch miệng để làm xét nghiệm sàng lọc HIV.

2 kỹ thuật trên đã được Tổ chức Y tế thế giới khuyến nghị làm xét nghiệm tại cộng đồng bao gồm xét nghiệm không chuyên và tự xét nghiệm. Bộ Y tế đã ban hành hướng dẫn xét nghiệm tại cộng đồng và hướng dẫn các kỹ thuật xét nghiệm HIV, trong đó cho phép sử dụng 2 kỹ thuật này làm xét nghiệm sàng tại cộng đồng.

Theo thông tin từ tổ chức SCDI, trong kế hoạch hoạt động được nhà tài trợ đồng ý có hỗ trợ chi trả cho người tham gia nhận dịch vụ tư vấn xét nghiệm là 100.000 đồng, tiền hỗ trợ đi lại và giới thiệu 1 người tham gia là 25.000 đồng. Do đó, việc nhóm chi trả cho người tham gia xét nghiệm đúng với đề cương của dự án được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.

Cục HIV/AIDS dẫn một số quy định và khẳng định, việc xét nghiệm HIV được thực hiện trên cơ sở tự nguyện của người được xét nghiệm. Người từ đủ 15 tuổi trở lên và có năng lực hành vi dân sự được tự nguyện yêu cầu xét nghiệm HIV.

Tuy nhiên, việc xét nghiệm HIV đối với người dưới 15 tuổi, người mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi và người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự chỉ được thực hiện khi có sự đồng ý bằng văn bản của cha mẹ hoặc người giám hộ, người đại diện của người đó.

Cục này đánh giá sơ bộ, xét trên các thông tin đại chúng và báo cáo cơ quan liên quan, nhóm Bông Hồng Đen triển khai cung cấp một số dịch vụ phòng, chống HIV/AIDS tại cộng đồng là phù hợp với chủ trương đã nêu tại chiến lược quốc gia về chấm dứt dịch bệnh AIDS vào năm 2030. Việc xét nghiệm HIV tại cộng đồng không có nguy cơ làm lây nhiễm HIV từ người xét nghiệm sang người được xét nghiệm.

Cục Phòng, chống HIV/AIDS thống nhất kiến nghị của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP Hải Phòng, tạm dừng hoạt động của nhóm Bông Hồng Đen để thu thập thông tin xác minh sự việc xảy ra vừa qua.

Cục cũng đề nghị Sở Y tế và Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP Hải Phòng quán triệt các tổ chức cộng đồng tham gia phòng, chống HIV/AIDS trên địa bàn thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật, quy trình chuyên môn, xét nghiệm đúng đối tượng nguy cơ, hành vi nguy cơ trên nguyên tắc tự nguyện.

Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP Hải Phòng tư vấn cho các gia đình, phụ huynh và các cháu đã được xét nghiệm tại nhóm Bông Hồng Đen để cung cấp thêm các thông tin HIV và các vấn đề gia đình đang quan tâm, lo lắng.

"Trung tâm SCDI rà soát các quy trình của dự án để đảm bảo việc kiểm soát các tổ chức cộng đồng thực hiện đúng các hướng dẫn của dự án và các quy định chuyên môn đối với hoạt động tại cộng đồng; phối hợp với cơ quan y tế địa phương để đảm bảo việc thực hiện dự án đúng với quy định hiện hành" - Cục Phòng, chống HIV/AIDS nêu rõ.

H.Anh