Bộ trưởng GTVT nói 'tổng thầu xây dựng đường sắt Cát Linh - Hà Đông tốt nhưng thiếu kinh nghiệm'

Tại phiên chất vấn Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) Nguyễn Văn Thể sáng 5/6, nhiều đại biểu Quốc hội đặc biệt quan tâm tới dự án đường sắt Cát Linh - Hà Đông do hàng loạt vấn đề gây bức xúc dư luận như chậm tiến độ, đội vốn nhiều tỷ đồng…

Đại biểu Bùi Văn Xuyền (tỉnh Thái Bình) nêu thực tế, dự án Hà Đông được phê duyệt 2009 với tổng vốn hơn 8.700 tỷ đồng, sau đó được điều chỉnh lên hơn 18.000 tỷ đồng. Nhưng tới nay, dự án vẫn chậm tiến độ nhiều năm. Hệ thống đã được chạy thử và kết luận hoàn thành tới 99% nhưng chưa được đưa vào vận hành thương mại.

Dự án đường sắt Cát Linh - Hà Đông chậm tiến độ và đội vốn, gây bức xúc dư luận.

Tương tự, đại biểu Nguyễn Minh Đức (TP HCM) cũng dẫn báo cáo của Bộ GTVT cho thấy, tổng thầu của dự án không có đủ kinh nghiệm. Vậy trách nhiệm đối với các đơn vị, con người để gây ra những tồn tại của dự án như thế nào.

Trả lời về vấn đề này, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể cho biết, vấn đề đang gặp phải ở dự án đường sắt đô thị của Hà Nội và TP.HCM là tình trạng đội vốn, chủ yếu do khi lập chủ trương, xin vốn, việc lập dự toán chưa được cập nhật mà thường dựa vào một số công trình tương tự. Điều này là do năng lực, trình độ của cán bộ và đơn vị tư vấn hạn chế.

Ngoài ra, dự án Cát Linh được phê duyệt năm 2009, là năm có tình trạng trượt giá lớn. Con số trượt giá theo ước tính của bộ vào khoảng 49%,.

Bên cạnh đó là các vấn đề công nghệ, các linh kiện, giải phóng mặt bằng… khiến công trình này bị đội vốn.

Tuy nhiên, Bộ trưởng Thể khẳng định, sắp tới, thanh tra, kiểm toán sẽ vào cuộc để xác minh rõ đúng sai, đơn vị nào sai, từ đó phải chịu trách nhiệm trước pháp luật. Cụ thể, bộ chỉ đạo Ban Quản lý đường sắt sớm vận hành tuyến đường sắt Cát Linh - Hà Đông, sau khi hoàn thành sẽ quyết toán, kiểm toán….

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể không đưa ra được thời hạn vận hành đường sắt cao tốc Cát Linh - Hà Đông, dù cho rằng chỉ còn 1% nữa là hoàn thành dự án này

Về việc lựa chọn tổng thầu Trung Quốc với nhiều yếu kém như đại biểu Quốc hội phản ánh, Bộ trưởng Thể lý giải, đơn vị này đã được chỉ định trong hiệp định khi Việt Nam ký vay với Trung Quốc: “Khi thực hiện, chúng tôi thấy tổng thầu xây dựng tốt nhưng vận hành đường sắt thì thiếu kinh nghiệm. Do đó, chúng tôi làm việc với các bên của Trung Quốc, đại sứ quán nhiều lần để cải thiện tình hình”, Bộ trưởng Thể lý giải.

Liên quan tới tiến độ dự án bị chậm, Bộ trưởng Thể cho hay, hiện nay, các thiết bị cung cấp đã hoàn thành tới 99%. Còn 1% còn lại đang tiến hành đánh giá an toàn hệ thống. Hiện, Việt Nam đã thuê tư vấn Pháp thực hiện.  

“Hiện nay, cùng với tổng thầu, cơ quan liên quan, chúng tôi cố gắng kết thúc 1% này. Khi đảm bảo an toàn hệ thống, sẽ đưa dự án vào vận hành” - tư lệnh ngành giao thông nói.

Chưa bằng lòng với giải thích của Bộ trưởng Thể, đại biểu Quốc hội tiếp tục chất vấn, đường sắt cao tốc Cát Linh - Hà Đông đã “thất hẹn” 7 - 8 lần. Gần đây nhất, dự án được cho là sẽ vận hành vào tháng 4/2019 nhưng thực tế vẫn chưa thể hoàn thành. Các đại biểu đề nghị Bộ trưởng Thể đưa ra thời hạn cụ thể, khi nào dự án có thể tham gia vận tải hành khách?

Tuy nhiên, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể lại chưa trả lời được câu hỏi này một cách xác đáng. Bộ trưởng Thể viện dẫn, đây là dự án đường sắt cao tốc đầu tiên của cả nước, liên quan tới sinh mệnh con người nên khi đưa vào hoạt động thương mại, phải chứng minh độ an toàn hệ thống. 

UBND TP.Hà Nội cũng đang đào tạo khoảng 800 người sử dụng, vận hành hệ thống này nên cũng phải có thời gian để đội ngũ này  am hiểu, thuần thục.

Người đứng đầu Bộ GTVT chỉ cam kết, sẽ quyết tâm cùng chính quyền TP.Hà Nội kết thúc nghiệm thu dự án và chứng nhận về độ an toàn tuyệt đối. Nhưng ông không đưa ra được một cột mốc, một thời hạn cụ thể.

Minh Quang