Vì sao dự án tư nhân làm nhanh hiệu quả, còn Nhà nước làm chậm còn có tiêu cực?

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, dù không thiết kế chương riêng nhưng vẫn có quy định bao quát để tháo gỡ khó khăn trong đấu thầu y tế, dẫn tới thiếu thuốc và trang thiết bị y tế như hiện nay

Không thể “mở hết” luật để trục lợi, thất thoát

Sáng 15/11, tại ngày làm việc cuối của Kỳ họp, Quốc hội đã thảo luận Luật đấu thầu (sửa đổi). Làm rõ các ý kiến, băn khoăn của ĐBQH, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng chia sẻ, Luật đấu thầu là một luật khó, phức tạp và ảnh hưởng nhiều mặt của xã hội.

Trong quá trình soạn thảo, có rất nhiều ý kiến đặt ra, nên chỉnh sửa luật đấu thầu theo hướng thông thoáng hơn hay siết chặt để quản lý tài sản nhà nước? Bộ trưởng nói trong quá trình soạn thảo hiện đang vướng vấn đề này và tranh luận rất nhiều.

Bộ trưởng cũng cho biết, có nhiều ý kiến nói “tư nhân tại sao làm nhanh như thế, hiệu quả và dễ dàng thế còn Nhà nước làm lâu thế mà vẫn xảy ra tiêu cực, nhũng nhiễu”.

“Nhưng bản chất, của tư nhân là lợi ích của người ta, đồng tiền đi liền khúc ruột nên bao giờ cũng quyết rất nhanh. Còn mình sử dụng vốn nhà nước, phải tuân thủ theo quy định. Theo pháp luật, tư nhân được làm những điều không cấm. Nhưng với Nhà nước, thì chỉ được thực hiện những điều pháp luật cho phép”, Bộ trưởng lý giải và cho rằng cần hiểu cặn kẽ để “không từ cực này chuyển sang cực kia”.

Thực tế, Luật đấu thầu cũ theo Bộ trưởng đã tiệm cận các quy định trên thế giới và thực hiện tốt, tuy nhiên cũng vướng mắc rất nhiều nên phải sửa. “Nhưng sửa không có nghĩa theo hướng mở hết ra theo hướng không quản lý chặt chẽ để trục lợi, tiêu cực, thất thoát. Phải hài hòa giữa quyền lợi của nhà nước và thông thoáng thuận lợi cho các chủ đầu tư khi mua sắm, đấu thầu”, ông nói.

Khó thiết kế chương riêng cho lĩnh vực y tế

Tại phiên thảo luận tại Hội trường, rất nhiều ĐBQH đề nghị cần có một chương riêng về đấu thầu trong ngành y tế để giải quyết tình trạng thiếu thuốc, trang thiết bị vật tư hiện nay, ảnh hưởng nghiêm trọng tới công tác khám, chữa bệnh.

ĐBQH Nguyễn Trí Thức (TPHCM) đề xuất Ban soạn thảo bổ sung một chương riêng đối với đấu thầu y tế bởi lĩnh vực đấu thấu y tế có tính chuyên sâu rất cao. Bên cạnh đó, dự thảo vẫn xem hàng hóa y tế, vật tư y tế như là hàng hóa thông thường, trong khi đó, đây là hàng hóa đặc biệt vì nó liên quan trực tiếp đến tính mạng người bệnh.

Tại Khoản 5, Điều 39: Khi đấu thầu  được phép mua, được chọn xuất xứ để có những thiết bị y tế hiện đại để phục vụ người bệnh, đại biểu Nguyễn Tri Thức cho rằng nên sửa lại là "cho phép các bệnh viện hạng đặc biệt hoặc bệnh viện tuyến cuối nên được phép lựa chọn thương hiệu để mua sắm thuốc hoặc trang thiết bị y tế". Có như vậy thì người nghèo và bệnh viện công mới được tiếp cận các phương pháp điều trị hiện đại và các thiết bị tiên tiến nhất.

Đại biểu Nguyễn Tri Thức cũng đề nghị nên quy định trường hợp cấp bách trong y tế, vì hiện giờ chỉ có quy định là cấp cứu, còn chưa quy định trường hợp cấp bách. Khi không có đơn vị nào dự thầu hoặc là không trúng thầu thì không có thuốc hoặc trang thiết bị để điều trị cho người bệnh thì trường hợp này có được xem là cấp bách và xử lý như thế nào? Ông đề nghị nên cho phép lãnh đạo bệnh viện hay là Đảng ủy, Hội đồng xác định trường hợp cấp bách, để tránh tiêu cực và kịp thời đáp ứng thuốc cho người bệnh.

Tuy nhiên, trả lời ĐBQH, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho rằng, nếu thiết kế một chương riêng cho lĩnh vực y tế thì đây là vấn đề cần cân nhắc vì không thể phá vỡ cấu trúc của luật.

Ông nêu quan điểm, không chỉ có lĩnh vực y tế mà có rất nhiều vấn đề đặc thù nên không thể thiết kế thành một chương riêng. “Vấn đề làm sao bao quát đầy đủ là được”, Bộ trưởng khẳng định và cho biết, ban soạn thảo sẽ nghiên cứu thêm nhưng trên tinh thần rà soát cho đầy đủ để tháo gỡ vướng mắc của ngành y tế.

M.Quang